Atha tripañcāśaḥ paṭalavisaraḥ
Technical Details
atha tripañcāśaḥ paṭalavisaraḥ |
atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ tasmāt samādhervyutthāya mahāsāgaropamāyāṃ parṣanmaṇḍalaṃ dharmaṃ deśayamānaḥ sarvasattvānāṃ sarvabhūtagaṇānāmagrataḥ sanniṣaṇṇāḥ tatra vajrapāṇipramukhānāmanekabodhisattvasaṅkhyeyasahasrāṃ śāriputrapramukhāṃ anekāsaṅkheyārhatsahasrāṃ vaiśravaṇapramukhāṃ asaṅkhyeyārcacāturmahārājikadevaputrāṃ śakrapramukhāṃ trāyastriṃśāṃ asaṅkhyeyadevaputrāṃ suyāmasantuṣitanirmāṇaratiparanirmitavaśavartibrahmakāyikabrahmapurohitamahābrahmaparīttābhāpramāṇābhāsvarairyāvat puṇyaprasavā bṛhatphalā tṛhātapākaniṣṭhā devānāmantrayate sma | śṛṇvantu bhavanto devasaṅghāḥ ! sarva bodhisattvāryaśrāvakāḥ !
anityāḥ sarvasaṃskārā utpādavyayadharmiṇaḥ |
utpadya hi niruddhyante teṣāṃ vyupaśamaḥ sukham ||
avidyāprabhāvāḥ sarve utpadyante sahetukāḥ |
sahetuṃ duḥkhamūlaṃ tu skandhā hyuktāḥ samodayāḥ ||
teṣāṃ nirodhinī vidyā sukhahetusukhakriyām |
duḥkhaprahāṇamityuktaṃ saṃkṣepeṇa nivāraṇā ||
tadeva trividhaṃ yānaṃ nirdiṣṭaṃ ca mayā iha |
anityaduḥkhamānātmāno kṣaṇikaṃ sarvasaṃskṛtam ||
śūnyaṃ sadā sarvadā sarvaṃ nirdiṣṭaṃ bhavabandhanam |
tadvirāgā tridhā yānti ye sattvā gotranisṛtā ||
bodhisattvāstadā buddhā pratyekāṃ bodhiniśritām |
tathā parehyaharahanno vītarāgā maharddhikā ||
śrāvakīṃ bodhinisṛtya tridhā śāntigatā hi te |
eṣa dharmo samāsena nirdiṣṭo me śubhāśubham ||
aśubhaṃ varjayennityaṃ sarvadā śubhamācaret |
ahiṃsāṃ sarvabhūtānāṃ yathā dharmo prakāśitaḥ ||
eka eva bhavenmārga dharmāṇāṃ gatipañcake |
anāśravaśca yo dharmo bhūtakoṭisamāśṛtaḥ ||
sa eṣa kathito mārgaḥ ādibuddhaiḥ purātanaiḥ |
mayāpi kathitaṃ sarvaṃ śāntanirvāṇagāminam |
dharmakoṭiṃ samāsṛtya bhūtakoṭiṃ tu labhyate |
akoṭī sarvadharmāṇāṃ bhūtakoṭimudāhṛtā ||
eṣa dharmaḥ samāsena dvividhaiva prakāśitam |
śṛṇvantu sarve devā vai bodhisattvā maharddhikāḥ |
arhantaḥ śrāvakā mahyaṃ nirvāṇaṃ me yadā bhuvi |
abhūt sālavane madhye himavatkukṣisambhave ||
nadyāṃ hiraṇyavatyāyāṃ mallānāmupavartate ||
yamakaśālakavane madhye nirvāṇaṃ me bhaviṣyati ||
yāvat saṃjñī tathā nagare caitye makuṭavardhane |
nadītīre sadā ramye nirvāṇaṃ me tadā bhuvi ||
sarve vai bodhisattvāstu śrāvakāśca maharddhikāḥ |
devā nāgā tathā yakṣā lokapālā maharddhikā ||
śakrabrahmasuyāmāśca akaniṣṭhādyāstathā pare |
sarveṣāṃ sannipātā vai tasmiṃ sthāne bhaviṣyati ||
yamakaśālakavane tatra mallānāmupadartate |
gaṅgāyāmuttare tīre mahānadyāstathā pare ||
himādrerdakṣiṇe bhāge abhūt sālavane vane |
apaścime me tathā śayyā tasmiṃ sthāne bhaviṣyati ||
nadyā tīre tathā ramye hiraṇyākhye śubhe taṭe |
sarvadevasaṅghādyāṃ sannipāto bhaviṣyati ||
manujaiḥ nṛpavaraiḥ sarvai manuṣyāmanuṣyasambhavaiḥ |
sarvabhūtaistathā martyai bāliśābāliśaistadā ||
mahotsavamahotsāhaṃ tasmiṃ sthāne samāgamam |
kṛtamantramahaṃ divyaṃ maccharīre tu sāmiṣe ||
nirāmiṣaṃ tu tadā sthāpya śāntimāpnoti nirvṛtim |
dharmakoṭiṃ parityajya bhūtakoṭiṃ tu saṃviśet ||
apaścimā me tathā jātiḥ nagare kapilavāstuke |
śākyānāṃ ca kule mukhye jāto'haṃ bhavacārake ||
tato'haṃ tyajya duḥkhātmyaṃ niryāto'haṃ gṛhāttathā |
bahutīrthāṃ tathā sevya na ca prāpto mṛtaḥ punaḥ ||
duḥkaraṃ ca mayā cīrṇaṃ kāyaṃ santāpya taścainam |
ṣaḍābdamuṣitaḥ bhraṣṭadehaṃ vāpi viśuṣkataḥ ||
na ca kiñcinmayā labdhaṃ yena jñānamavāvṛtam |
tatotthāya mayā tatra āhāraṃ kṛtha śubhodanam ||
devatāsūcitaṃ mārgaṃ gato'haṃ tatra bhūtalam |
nadyā nairañjanātīre vṛkṣarāje suśobhane ||
nānāpuṣpasamākīrṇe tatheraṇye'tha bhūtale |
mahāvanaphalopete nānāvṛkṣasamudbhave ||
mahānadī pariveṣṭyānte tarumūle tato hyaham |
yo svakaṃ dṛṣṭamātraṃ tu bhūbhāgaṃ dhṛtisaṃlabhe ||
tathaivāhaṃ taṃ taruṃ dṛṣṭvā parṇaśākhopaśobhitam |
mahāvṛkṣaṃ mahācchāyaṃ mūlagūḍhopaśobhitam ||
aśvatthe'śvatthatāṃ gacchet tarumūle niṣadya vai |
dhṛtiṃ tatrābhivindāmi dhyānaṃ cāpi samādhikam ||
prāptaṃ tatra anāśāṃ vai rātryante jātirantakam |
māreṇa bahudhā vighnā anekākārasuyojitāḥ ||
bhagnasainyaparāvṛtya gato'sau svabhavanaṃ punaḥ |
tadarthe mantratantrā vai bhāṣitā bahudhā punaḥ ||
anekākāraprayogāśca dhyānā jñānāśca bhāṣitāḥ |
tridhā yānaṃ punastatra caritaṃ sarvasevitam ||
pratipakṣā hi doṣāṇāṃ tridhā caiva prakāśitaḥ |
tatotthāya punargatvā burubilvāṃ śubhodakām ||
snātvāmbhase tatra ṛṣiṃ pravrajya saśiṣyakām |
sattvārthaṃ bahudhā kṛtvā prakrānto'haṃ tataḥ punaḥ ||
punaḥ kāśipurīramyāṃ anupūrvyā samāviśet |
tatra sthāne tu gatvā vai parā buddhā maharddhikāḥ ||
tatrāhaṃ sthito deśe jane kāśijane svayam |
pravartya cakraṃ sādharmyaśāntiṃ nirvāṇakārakam ||
sasurāsuralokānāṃ gatiṃ pañcāsunisṛtām |
sarvabhūtasukhārthāya tatra dharma prakāśitaḥ ||
ādibuddhaiḥ purā tatra dharmacakraṃ pravartitam |
mayāpi diśi tatra dharmacakro hyanuttaraḥ ||
bhavamuktisukhārthāya sattvadoṣanivāraṇā |
pravarttya cakraṃ brāhmāṃ vai kṣemaṃ śāntaparāyaṇam ||
bhavamārgavināśārthaṃ catuḥsatyasamādhijam |
āryāṣṭāṅgikaṃ mārgaṃ caturbrāhmavibhūṣitam ||
sapratītya samutpādaṃ dvādaśākārakāritam |
avidyānirodhasaṃyuktaṃ vidyāmutpādanemijam ||
bhrāmitā koṭitatthyaṃ vai bhūtakoṭisukoṭijam |
anulomavilomābhyāṃ gatimāhātmanemijam ||
sampradeśaśivaṃ cakraṃ bahusattvā vimokṣa ca |
vimuñcya kāśipurīṃ ramyāṃ śrāvastyāhaṃ tadā game ||
tīrthikānāṃ tathā varjyā prātihāryairvikurvataiḥ |
śaṅkaśye tathā kṛtvā ṛddhirjanapade tadā ||
bahutīrthāyatanāṃ sthānāṃ sampratoṣya tadā punaḥ |
agnibhāṇḍe jane kṛtvā devāvataraṇaṃ śubham ||
trāyastriṃśeṣu deveṣu śakrasaṃyojya dharmatām |
akaniṣṭhādyāṃ tathā devāṃ brahmādīśapurandarām ||
savaiśravaṇayakṣendrāṃ caturmahārājakāyikāṃ sadā |
mattākaropamāṇāśca trivīṇāṃ māladhāriṇām ||
devāṃ yaṇagaṇāṃ sarvāṃ bhaumāṃ divyāntarīkṣakām |
āryāṃ yathagaṇādhyakṣāṃ sarvāṃścaiva surāsurām ||
kṛtvā dharmaphale yuktāṃ nirvāṇānugasatrivām |
śreyasaiva tadā yojyā bahuprāṇāmacittakām ||
asaṅkhyā gaṇanā teṣāṃ saṃsārāntādanantakām |
mahāsāhasralokānāṃ dhātvādhyāmacittakām ||
bahu sarvaṃ sadā satye bhūtārthe sanniyojya vai |
ihāhamāgatastatra śuddhāvāsopari sthitaḥ ||
pravartya mantrasaddharmatridhāyānasamānugam |
sattvānāṃ vinayamāgamya kalparājamidaṃ punaḥ ||
prakāśye bahudhā loke mañjughoṣasya dattavāṃ |
nirvṛte tu mayā loke śūnyībhūte mahītale ||
mañjuśriyo'tha sattvānāṃ buddhakṛtyaṃ kariṣyati |
ārakṣaṇārthaṃ saddharmāṃ jinendrāṇāṃ parinirvṛtā ||
satatā rakṣaṇā nityaṃ mañjughoṣo bhaviṣyati |
mantraprabhāvanārthaṃ tu kathitaṃ kalpavistaram ||
tasmiṃ kāle yugānte vai mahāghore sudāruṇe |
narādhipā mahākrirā parasparavadhe ratāḥ ||
pāpakarmā durācārā alpabhogā tadā yuge |
bhaviṣyanti na sandeho tasmiṃ kāle yugādhame ||
mamāgamya ca pūjārthaṃ abhūt sālavane vane |
nadīhiraṇyāvatītīre caitye makuṭabandhane ||
parinirvṛte śayānaṃ me śāntadhātusamāsṛte |
citāmaropite dehe sambhoge bhogavarjite ||
dṛṣṭveva tat purā karmaṃ māmebādbhutaceṣṭitam |
mayaiva vinayatāgamye buddhavaineyaceṣṭite ||
caritaṃ taṃ śubhaṃ citraṃ smṛtvā sarve narādhipāḥ |
sarve pūjāṃ kariṣyanti sadevāsuramānuṣāḥ ||
samāgatyatha bhūpālāḥ sarve pūjāmahotsavām |
kariṣyanti na sandehaḥ tasmiṃ kāle mamāntike ||
citāmāropite dehe sāmiṣe guṇamudbhave |
aśubhānte śubhe caiva sarve puṇyavivarjite ||
bhūtakoṭyo'tha śūnyāste pañcaskandhasamodaye |
bahusattvā tu taṃ dṛṣṭvā mahāpuṇyārthe tu yojitā ||
mahāśrāvakā mahātmānaḥ vītarāgā maharddhikā |
bodhisattvāstu sarve vai daśabhūmisamāśṛtā ||
parivārya sthitā sarve sarve caivānukampakā |
sarve vai devasaṅghāstu āryā sapṛthagjanā ||
sarve caitaṃ mahāpuṇyaṃ sthānaṃ caikatra māśritam |
cittaprasādaṃ pratilebhe'nityaduḥkhārthamāśrayam ||
sarve bhūtagaṇā tasthuḥ caityānte'pi samīpataḥ |
pūjāṃ ca mahatīṃ cakre cucukrośa rurodanam ||
mumucuḥ sāśrubindūni sabāṣpāṇi karuṇeritām |
evaṃ ca krośire sarve anityaṃ duḥkhaśūnyatām ||
dharmaṃ dideśitavāṃ buddhaḥ sāmprate'tha mahītale |
saivādya munivarāḥ śreṣṭhaḥ saptamo ṛṣipuṅgavaḥ ||
śākyajaḥ sarvasattvāgryo darśanaṃ tasya apaścimam |
sa eṣa bhagavāṃ śete anityaduḥkhābhibhāṣiṇaḥ ||
śūnyaparamārthamākhyāyī ādiśāntārthabhāṣiṇaḥ |
kimarthaṃ devasaṅghā bho na prabodhayata taṃ prabhum ||
āgatā iha sarve vai buddhaputrā maharddhikā |
dharmārthikā mahāvīrā śrāvakāśca maharddhikā ||
sarve vai duḥkhitā sattvā mānuṣāśca surāsurāḥ |
samayo vartate hyatra dharmacakrānuvartane ||
utthātu bhagavāṃ kṣipraṃ buddhavelānuvartaneḥ |
mahāsāgare cale vollaṅghyā munitadgataiḥ ||
na cāvamanyāṃ bahūṃ sattvāṃ cirakālaṃ samobhije |
dhyānaṃ vimokṣa saṃsestu śāntanirvāṇamārge ||
niṣeptuṃ vā bhūtato muniḥ |
evamprakāraṃ hyanekāṃ bahupralāpāṃ pralapavaṃcūre ||
tūṣṇīmbhūtātha sarve vai devasaṅghā maharddhikā |
ākrandamatulaṃ kṛtvā sapraṇāmā tatasthire ||
cakūcu viraḥ mutkośya sāśrukaṇṭhā sagadgadā |
saśokācittamanaso brahmādyāḥ sasurāsurāḥ ||
manujā narādhipāḥ sarve niṣaṇṇāstatra mahītale |
aparaḥ śākyajo muktaḥ vītarāgo maharddhikaḥ ||
jñānino devadevasya buddhasyaiva mahātmane |
aniruddho nāmato bhikṣuḥ anujo'sau manujaḥ śubhaḥ ||
susūkṣma nipuṇo vyaktaḥ gītanītiviśāradaḥ |
parivārito rahamukhyaistu anekaiścāpi narādhipaiḥ ||
sa bhāṣe madhurāṃ vācāṃ niśvasantaḥ suceritām |
karuṇārdracetasāṃ kṣiptāṃ mallānāṃ sanarādhipām ||
mā tāvanmārṣāṃ hyatra citāvagniṃ pradāyatha |
yāvad bhagavataḥ putraḥ agrato dharmatodbhavaḥ ||
mahākāśyapanāmena śrāvako'sau maharddhikaḥ |
mahāmune hyagradhījātabrāhmaṇo'sau nirāmiṣaḥ ||
magadhānāṃ jane jātaḥ parvate tatra samāhitaḥ |
tiṣṭhate grahapippale nagare rājagṛhe vare ||
sa evāgamanaṃ kṣipraṃ kariṣyati na cānyathā |
yā tatra devatābhaktā sa ceholkāṃ nivārayet ||
mā tāvaccitisandīpaṃ kariṣyatha vṛthā śramam |
yāvat so maharddhiko hyagraḥ śrāvako muninaurasaḥ ||
pradakṣiṇīkṛtya gurave buddhastrailokyapūjite |
mūrdhnā praṇamya pādau śāstuno lokapūjitau ||
tadāyaṃ citidīpārthaṃ sarve tatra kariṣyatha |
ādīptā caityabhūtād bhaviṣyati tadā imā ||
sarve mā vṛthā kurvaṃ śramaṃ kevala bho iha |
evamuktāstu te sarve aniruddhena dhīmatā ||
niṣaṇṇā sarvamallāstu mānuṣāste sanarādhipāḥ |
mānuṣāṇāmutpanno'haṃ mānuṣaiścāpi vardhitaḥ ||
bhogairbahuvidhā cānyaiḥ kalāśilpaśubhodayaiḥ |
manuṣyāṇāṃ bodhilabdhā me tarumūle mahītale ||
manuṣyāṇāṃ dharmanirdiṣṭaḥ sarvasattvopakārakam |
ata eva manuṣyāṇāṃ citā dīpārthayojitā ||
manuṣyo'haṃ sarvabhūtānāṃ agryatvaṃ ca samāgataḥ |
manuṣyaloke ca śānti me parinirvāṇaṃ tu kalpitam ||
ye kecit sarvabuddhā vai atītānāgatavartinā |
sarve vai manuṣyalokre'smiṃ manuṣyā dehamudbhavā ||
jātibodhi tathā cakraṃ sādharmyaṃ carituṃ śubham |
śāntiṃ samāviśet sarve pratyekāmarhatāstridhā ||
mānuṣīṃ tanumāśṛtya gatā śāntimanuttarām |
upakāraṃ mayā teṣu kṛtaṃ kalpāmacintikām ||
āpaścimaṃ mayā śānte śītībhūte nirodaye |
sthāpitā dhātavastatra śūnyībhūte mahītale ||
manuṣyāṇāṃ hitārthāya pūjānugrahakāmyayā |
sasurāsuralokānāṃ ṛṣiyakṣagarutmatām ||
rākṣasāṃ pretakūśmāṇḍāṃ piśācāṃ pretamaharddhikām |
sarvāṃścaiva bhūtānāṃ sagrahāścaiva mātarān ||
sarvāṃścaiva tathā lokāṃ dhātvācintyāmasaṅkhyakām |
sarvaprāṇibhṛtāṃścaiva pūjanārthāya dhātavaḥ ||
sthāpitā te tadā kāle śūnyībhūte mahītale |
keci dravyāgataiḥ martyaiḥ devarājaiśca cāparaiḥ ||
pātālavāsibhiścānyaiḥ dānavendrairmaharddhikaiḥ |
nāgarājaistathā daityaiḥ dhātavo me pṛthak pṛthak ||
apahṛtya hṛtārthā ye guṇavanto'tha maharddhikāḥ |
kariṣyanti tadā pūjāṃ nītvā svabhavanaṃ punaḥ ||
bhaviṣyanti na sandehaḥ sarvabuddhā maharddhikāḥ |
uttamādhamamadhyasthā tridhā cittaprasādataḥ ||
bhaviṣyanti te tridhā loke buddhakhaḍgararhadgatā |
tridhā yānaṃ tathā loke triprakāraṃ samoditam ||
mahāyānānuvarṇinaṃ mārgaṃ tatkarmāśṛtanirgatā |
bhaviṣyanti tadā loke pratyekāṃ bodhiniḥśritām ||
śrāvakāśca pare tatra vītarāgamaharddhikā |
bhaviṣyanti tadā loke tridhā gotravibhūṣitā ||
mahīpālā mahābhogā mahāsaumyātha cakriṇāḥ |
divyāṃ mānuṣasampattīḥ anubhūya ciraṃ tadā ||
kālamāsādya ante vai tridhā śāntiṃ gatā hi te |
ādimadbhiḥ purā buddhaiḥ varttamānairhyanāgataiḥ ||
sarveṣāṃ eṣa mārgo vai yathāyaṃ samprakāśitaḥ |
tatra nirvāṇabhūmā vai niṣaṇṇāḥ sarvadevatā ||
vibhinnamanasodvignāḥ sahagadnadabhāṣiṇaḥ |
evamāha tadā sarve aho kaṣṭaṃ hyanityatā ||
buddhamaharddhikā loke parinirvāṇāsṛtāpi te |
evamuktāstu te sarve devarājā maharddhikā ||
tūṣṇīmbhūtātha tasthire |
māgadhānāṃ jane śreṣṭhe kuśāgrapurivāsinām ||
parvataṃ tatsamīpaṃ tu vārāhaṃ nāma nāmataḥ |
tatrāsau dhyāyate bhikṣuḥ guhālīno'tha paipale ||
śrāvako me suto hyagraḥ auraso dharmatodbhavaḥ |
mahākāśyapanāmāsau niṣaṇṇo guhavare tadā ||
piṇḍapātaṃ tadā bhuktvā niṣaṇṇaścintayet svayam |
bahukālaṃ mayā buddho vandito'sau mahāmuniḥ ||
sāmprataṃ gantumichāmi svayambhuvaṃ taṃ narottamam |
kutra vā tiṣṭhate bhagavāṃ śākyato munisattamaḥ ||
samanvāharati tatrasthaḥ mahākāśyapaviprarāṭ |
evaṃ samanvāhṛtavāṃ nuṃ cittenaiva muninā munim ||
divyena cakṣuṣā lokaṃ sarvalokāṃścāvalokayet |
akaniṣṭhādyaṃ tathā lokāṃ avabhāsyā lokadhātavaḥ ||
sarvāṃ samagrasattvākhyāṃ mahāsāhasrodbhavodbhavām |
śrāvakānāṃ gocaraṃ yāvat paśyate divyacakṣuṣā ||
śāsanaṃ nirvṛtaṃ śāntaṃ śītībhūtaṃ nirāmiṣam |
parivāritaṃ samantād vai devasaṅghaiḥ maharddhikaiḥ ||
manujairnarādhipaiścāpi asurairyakṣarākṣasaiḥ |
sarvabhūtagaṇaiścāpi bodhisattvairmaharddhikaiḥ ||
mahāyaśaiḥ śrāvakaiścāpi prājñaḥ dhūrdharatāṃ gataiḥ |
sarāgairvītarāgaiśca divyāryairmanujaistadā ||
citāmāropitaṃ vīraṃ buddhamādityabāndhavam |
devadevaṃ tadā śreṣṭhaṃ munīnāṃ sattamaṃ prabhum ||
parivārita samantād vai bhūpālairdīpavāsibhiḥ |
tṛṇolkairgṛhītasaṃhastaiḥ mallaiścāpi manujeśvaraiḥ ||
nādīpayituṃ samarthā te devatābhirnivāritā |
vratinā caivamuktena aniruddhenaiva bhikṣuṇā ||
sāśrukaṇṭhaṃ sa cotkṛṣṭāṃ vighuṣṭāṃścaiva medinīm |
hāhākāraravaṃ ghoraṃ dundubhīnāṃ ca nāditam ||
divyaṃ ṛṣigaṇākīrṇaṃ apsarāṃ gaṇasaṃstutam |
siddhavidyādharīgītaṃ kinnarodgītaṃ ca tad vanam ||
madhurākūjitodghuṣṭaṃ pakṣiṇāṃ ruditaṃ śubham |
citraṃ manojñavāditraṃ divyamānuṣyanāditam ||
apsarāṃ gaṇasaṅgītaṃ siddhavidyādharocitam |
yogibhiḥ sarvataḥ kīrṇaṃ abhūt sālavanaṃ vanam ||
samantāt parivṛtaṃ śreṣṭhaṃ śayānaṃ munipuṅgavam |
tatordhvaṃ niḥśvasya saśoko vai vītaśoko ||
aśrubinduṃ pramuñcaṃ vai śramaṇaḥ kāśyapastadā |
agraśrāvako mahyaṃ pṛthivyā māvartate tadā ||
vācaṃ cābhāṣate kṣipraṃ aho kaṣṭaṃ pravartate |
yatra nāma tathā buddhāḥ parinirvatya nāśravāḥ ||
anityaṃ duḥkhaśūnyaṃ tu iha tenaiva bhāṣitam |
na dṛṣṭo me śāśvato viśvaṃ anyajanmānuvartinam ||
tatotthāya tataḥ kṣipraṃ magadhānāṃ nṛpatiṃ vrajet |
ajātaśatruṃ duḥkhārttaṃ pitṛśokasamarpitam ||
gṛhaṃ tasya tadā gatvā tamuvāca narādhipam |
nirvṛto'sau mahārāja ! sambuddho dvipadottamaḥ ||
kṣipra yojaya mānaṃ tu gacchāmo śāstumantikam |
dharaṇisthaṃ śayānaṃ vai nirjvaraṃ gatacetasam ||
sarvavairabhayātītaṃ sambhogyaṃ kāyasaptamam |
śrutvā tadvacanaṃ krūraṃ suduḥkhī sau nṛpatiḥ punaḥ ||
antaḥ pralāpaṃ krandantaḥ vācāṃ bhāṣe tadā nṛpa |
ubhābhyāmapi bhraṣṭo'haṃ śāstuno pitarasya ca ||
sarvairbāndhavai tyaktvā aviśvāsyo'haṃ tathā jane |
patito'haṃ ghoranarakaṃ kaḥ śaraṇyaṃ vṛṇomyaham ||
paritrāyasva mahāvīra śrāvakaḥ śāstumagrakaḥ |
mahākāśyapo mahātejā nāsti me jīvitaṃ iha ||
ityevamuktvā tu nṛpo mukhyo māgadhānāṃ narādhipaḥ |
prapatitaḥ tatkṣaṇāmurvyāṃ agraśrāvakapādayoḥ ||
niśceṣṭo mūrcchitastatra sahasā śayate mahīm |
tvaṃ kumāra tadā kālaṃ mañjughoṣa maharddhika ||
samantād vicarase lokāṃ sattvānugrahakāmyayā |
citāmāropite dehe mama sthāne vane tadā ||
mantra tvaṃ niṣaṇṇo'bhūd bodhisattvagaṇāvṛtaḥ |
maccharīraṃ hi pūjārthaṃ tvayā kṛtveha mahītale ||
samantādālokayase bhūtāṃ ko hi duḥkhī kamuddharet |
ityahaṃ patito bhūmau kumāro gambhīratathyadhīḥ ||
mañjuśriyā tha tvayāvaśya bhūpālasyātiduḥkhite |
tatrastho'pi tvayā tasya tvayaiva vinayino'sau ||
bodhisattvāvagamyo yo na tacchakyaṃ maharddhikaiḥ |
daivatai ṛṣibhiścānyaiḥ pratyekārhaśrāvakaiḥ ||
tatrasthaḥ svapnavatpaśyenmañjughoṣaṃ narādhipam |
tvayaiva ṛddhimāviṣṭaḥ sa rājā śokamūrcchitaḥ ||
paśyate'sau tadā svapne pratyakṣaṃ ca bālinam |
kumāraṃ viśvamātmānaṃ mañjughoṣa maharddhikam ||
vikurvantaṃ tathā dharmaṃ bodhisattvaṃ sabālakam |
vicitraṃ acintyatāṃ ṛddhiṃ mañjuśrīḥ tvatprasādataḥ ||
avīcigamanaṃ nṛpateḥ utthānaṃ ca sattvaram |
vividhāṃ dharmatāṃścaiva apāyaṃ nāśaśobhanam ||
gatimāhātmyaguṇāṃścaiva sarvaśrāvakavarjitām |
vistareṇa tataḥ kṛtvā sūtrakau kṛtyanāśanam ||
ajātaśatrornṛpateḥ vinodaṃ cātivistaram |
samāsena idaṃ proktaṃ vistarārthārthabhūṣitam ||
vacanaṃ sarvabuddhānāṃ ādimadhyāvasāyinām |
sarvasattvahitārthāya bhāṣitaḥ kalpavistaraḥ ||
tvaṃ kumāra tadā kāle mañjuśrīrvaca sarvataḥ |
vineṣyasi mahīpālāṃ pāpakarmānuvartinām ||
acintyaṃ te ṛddhiviṣayaṃ vineyaṃ vāpi acintitam |
sarvabhūtagaṇāṃścaiva tvaṃ vinetā bhaviṣyasi ||
ityevamuktvā mahāvīro buddhānāṃ ca mahādyutim |
mañjughoṣaṃ tadā kāle śuddhāvāsoparisthitam ||
uvāca vadatāṃ śreṣṭhaḥ sambuddho dvipadottamaḥ |
bhaviṣyasi tvaṃ sambuddhaḥ bahukalpābhinirgataiḥ ||
acintyairgaṇanāsaṅkhyairmānuṣairgaṇanāsamaiḥ |
mañjudhvajo'tha nāmo vai buddhā loke bhaviṣyasi ||
buddhakṛtyaṃ tadā kṛtvā anupūrveṇa vo sadā |
vimocyatha bahuṃ sattvāṃ parinirvāṇaṃ te bhaviṣyati ||
ityukta kumāro vai bālarūpī maharddhikaḥ |
sa dīrghaṃ niḥśvasya saṃvignaḥ karuṇāviṣṭacetasā ||
ciramālokya sambuddhaṃ sāśrubindūn mumūccacu |
sapraṇāmāñjalipuṭaḥ niṣasāda tataḥ punaḥ ||
tato kṣmātalādhasthaḥ ajātākhyo nṛpottamaḥ |
praṇamya śirasā vipraṃ mahākāśyapamadbhutam ||
vibuddhaścetanāyātaṃ pādau bandya agraṇaḥ |
niḥśvasya ca ciraṃ kālaṃ vistarārthaṃ nivedya ca ||
niṣaṇṇo nṛpateḥ putraḥ ajātākhyo magadheśvaraḥ |
mahākāśyapaṃ tato vavre gacchāmostaṃ citālayam ||
pūjitaṃ caityabimbasthaṃ upakārārhamānuṣām |
tatrasthaḥ śrāvako hyagraḥ ṛddhyā caivamupāgamam ||
tasyotvahṛte cittaṃ ayuktaṃ mama ṛddhiye |
padbhyāṃ gantumicchāmi mahācaittaṃ samāgamam ||
apaścime gatiḥ śāstuḥ darśanārthaṃ tu māgamam |
tato'rdhapathe tasthuḥ saṅghārāte tu sa vratī ||
yāvat paśyate tatra saṅghārāmanivāsinam |
mahallaṃ bhikṣunavakamumāyasattvaṃ vimohitam ||
sa dṛṣṭvā upasaṅkrānta mahallo taṃ ciroṣiṇam |
maheśākhyaṃ mahābhāgaṃ śuddhasattvanirāmayam ||
upasaṅkramya taṃ vipraṃ vanditvā pādayostadā |
uvāca taṃ mahābhāgaṃ svāgataṃ te kimāgatam ||
kutra vā yāsyate kṣipraṃ udvigno vā kiṃ vatiṣṭhase |
uvāca so taṃ ṛṣiṃ taṃ bālaṃ āyuṣmaṃ na śrutaṃ tvayā |
śāstā vai sarvalokasya sambuddho dvipadottamaḥ |
pitā me agradhīḥ buddhaḥ pradīpārciriva nirvṛtaḥ ||
astaṃ gato mahāvīraḥ śūnyībhūtā hi medinī |
sarvaśūnyāstathā lokāḥ śūnyā bhūtāśca me diśāḥ ||
tataḥ prahṛṣṭo mahallo'sau viparīto bālacetanaḥ |
prasahya vacanaṃ cāha nirvṛto'sau pradīrghakaḥ ||
pralambabāhuratyuccacchatrākārasamaśiraḥ |
asmākaṃ nāyako hyagraḥ śikṣāśikṣasuvartinaḥ ||
yatheṣṭaṃ vicariṣyāmi sāmprataṃ tena nirvṛte |
ityevamukto mahallena prahṛṣṭo'sau maharddhikaḥ ||
bhṛkuṭiṃ kṛtvā tato vaktre huṅkāro'sau prayojayet |
ruruṣya tatkṣaṇād vipraḥ bāsanābhāvito yatiḥ ||
hanyānmahītale tatra pādāṅguṣṭhena tatkṣaṇāt |
sarvaṃ pracalitā urvī parvatoccāḥ samo ravaḥ ||
kṣubhitāḥ sāgarāḥ sarve sarve vṛkṣāśca parvatāḥ |
kandarā guhavinyastā nāgarājāśca devatā ||
naṣṭā lokā mahī tasmiṃ kāle candrabhāskarau |
nivātā vā tatastasthuḥ ulkāścāpi papeture ||
tato'sau mantramiti khyātaḥ śrāvakāṇāṃ kulodbhavam |
ekākṣaraḥ sahuṅkāraḥ sarvakarmakaraḥ śubhaḥ ||
asādhito'pi karotyeṣa jāpamātreṇa mantrarāṭ |
sarvaśastraṃstathā stambhaṃ viṣaṃ sthāvarajaṅgamam ||
sarveṣāṃduṣṭasattvānāṃ jāpamātreṇa stambhanaḥ |
karoti karmavaicitryaṃ anyāṃścaiva viśeṣataḥ ||
prapalāno mahallakastatra tūṣṇīmbhūto hyato gataḥ |
ṛddhyā cāvarjitastena vinayitvā ca tatkṣaṇāt ||
śrāvakeṇa tadrāgreṇa nīto'sau citisannidhau |
padbhyāṃ gato hi so bhikṣuḥ vītarāgo maharddhikaḥ ||
gatvāsau paśyate tatra munino dehacitāśritām |
anekadhā daivasaṅghaistu mahāpūjāṃ pravartitām ||
vividhākāravaropetāṃ sarvākārasubhūṣitām |
citāmāropitaṃ dehaṃ munino gautamasya vai ||
dṛṣṭvā tu taṃ mahābhāgaṃ mahākāśyapamadbhutam |
sarve te vītadoṣā vai bhikṣavaśca maharddhikāḥ ||
sarve devagaṇā bhūtāḥ hāhākāraṃ pramuñcya ca |
ākrandya ca mahacchabdaṃ ravaṃ cāpi suśokajam ||
pratyudgamya tataḥ sarve devanāgā maharddhikāḥ |
uvāca taṃ mahābhāgaṃ vandasva dvipadottamam ||
tavaicodīkṣaṇaṃ taṃ viśvā devasaṅghā samānuṣāḥ |
sarve bhūtagaṇāścaiva ṛṣayakṣanarādhipāḥ ||
pitādīpanataṃ niṣṭhā aśaktā dīpayituṃ citām |
tato'sau vītadoṣastu mahābhogo maharddhikaḥ ||
kṛtvā pradakṣiṇaṃ bāhu bahudhānusmṛtya tathāgatam |
citānte antime bhāge vandate'sau maharddhikaḥ ||
āryasīṃ ca tadā droṇīṃ bhitvā pādau vinirgatau |
vanditvā pādayormūrdhnā parāmṛśya punaḥ punaḥ ||
udvīkṣya bahudhā tatra caraṇau munivare varau |
praviṣṭā bhūyasastatra āyasīṃ droṇimāśritau ||
niṣaṇṇo'sau tatotthāya vītarāgo maharddhikaḥ |
parivāro'tha arhantaiḥ vītarāgairmaharddhibhiḥ ||
rājā māgadho mukhyaḥ āgato'sau citāntike |
anupūrvyā tathā yānaiḥ hastyaśvarathavāhanaiḥ ||
mahāsainyā tha bhūpālāḥ sarve savalavāhanāḥ |
āgatā vandituṃ tatra muniṃ śākyamuniṃ tadā ||
śayānaṃ bhūtale śānte prānte'raṇye |
nadyā hiraṇyavatītīre caitye makuṭabandhane ||
śāntadhātusamāviṣṭe bhūtakoṭisamāsṛte |
māgadho nṛpatistatra mahāsainyasamāgataḥ ||
so'pi paśyati taṃ divyaṃ vividhākāraceṣṭitam |
mahānuśaṃsaṃ prabhāvaṃ ca āścaryaṃ bhuvi maṇḍanam ||
caittadehajaṃ tatra citāmāropitaṃ munim |
ānando nāmato bhikṣuḥ suśaikṣe paricārakaḥ ||
yameva manujaṃ śreṣṭhaṃ vatsalo me sadā rataḥ |
bhaviṣyati tadā kāle ārtte viklabamānasaḥ ||
mahākāśyapaṃ tato gatya pādayornipatito bhuvi |
evaṃ covāca duḥkhārtaḥ vepathunte sagadgadaḥ ||
adya me nirvṛtaḥ śāstā anātho'haṃ sa sāmpratam |
satimelayanaṃ trāṇaṃ tvameva parikīrttitaḥ ||
tenaiva municandreṇa vyākṛto'haṃ tavāntike |
sarvakleśaprahāṇāṃ tu arhatvaṃ tvamantike ||
rātryāṃ paścime yāme nirdiṣṭaṃ tena jinena vai |
vriyate tubhya nityaṃ vai mayaiva parinirvṛtaḥ ||
buddha kṛtyārtha tubhyaṃ vai kṛtaṃ tena hitaiṣiṇā |
mayāpi duḥkhitaḥ tyaktvā śāntiyāto mahāmuniḥ ||
aniruddho nāmato dhīmāṃ samāśvāsayati taṃ yatim |
mā rodantathā śocaṃ mā śokaṃ ca samāviśa |
mā vraja kutra vasthānaṃ etameva samāśraya |
eṣa eva bhavecchāstā nirvṛte lokacakṣuṣe ||
muninā vyākṛto hyatra buddhakṛtyaṃ kariṣyati |
vayaṃ ca bhavatā sārdhaṃ anuyāsyāma kāśyapam ||
ṛddhimātraṃ mahābhāgaṃ tejavantaṃ mahādyutim |
dvitīyamiva śāstāraṃ pratibimbaṃ mahītale ||
mahākāśyapamukhyaṃ tu śrāvakāṇāṃ maharddhikam |
tiṣṭhantaṃ dhriyamāṇaṃ vai mā śokaṃ cettu vai kṛthā ||
evamālāpinaḥ sarve karuṇāviṣṭā maharddhikā |
vītarāgā mahāyogā muniputrā niṣaṇṇavām ||
citāmādīpito taistu mallaiścāpi narādhipaiḥ |
ādīpte tu samantā vai bhasmībhūtaṃ tu taṃ citam ||
taṃ dṛṣṭvā devasaṅghā tu bhogavanto mahoragāḥ |
śāntaye taccitāsthānaṃ candanodakavāriṇā ||
mahāvarṣaṃ pramuñcantā sthitā bhūyo'tha tatkṣaṇāt |
mahāpuṣpaughamutsṛjya punareva mahītale ||
āgatā tatkṣaṇāt sarve jinadhātuṃ supūjanā |
sarve parasparaṃ yuddhaṃ kartumārabdha tatkṣaṇāt |
brahmādyā śakrayāmāśca sarvadevagaṇāstathā |
nivāritā vītarāgaistu śrāvakaiśca maharddhikaiḥ ||
mahākāśyapena vibhajyaṃ vai dhātavo jinamūrtijā |
stokastokāni dattāni pūjanārthāya sarvataḥ ||
tridhā yānaparāvṛttiṃ niṣṭhāśānti ca kāraṇāt |
mahākāśyapastadā yogī vītarāgo maharddhikaḥ ||
cintayāmāsa taṃ bodhyaṃ mahallakasya abhāṣitam |
māhaiva pravacanaṃ kṛtsnaṃ dvādaśāṅgaṃ sukhodayam ||
sūtravinayābhidharmaṃ vai dhūmakālikatāṃ vrajet |
astaṃ yāte māhavīreṃ vipralopo bhaviṣyati ||
saṅgātavyamimaṃ kṛtsnaṃ vacanaṃ buddhabhāṣitam |
gacchāmaḥ sahitāḥ sarve vītarāgā maharddhikāḥ ||
māgadhānāṃ puraṃ śreṣṭhaṃ rājākhyaṃ nagaraṃ śubham |
kuśāgrapure ramye parvate suśiloccaye ||
vaiśālyāṃ ca śubhe deśe caitasthāne suśobhane |
evamprakārā hyanekāṃśca śāsanārthaṃ tu kāraṇāt ||
mallā palāyinaḥ sarve cakrire sa maharddhikā |
tasmiṃ kāle yugānte vai astaṃ yāte mayā tu vai ||
mahīpālā bhaviṣyanti parasparavidhe ratā |
bhikṣavo bahukarmāntā sattvā lobhamūrcchitā ||
aśrāddhā yugānte vai upāsakopāsikāstathā |
parasparavadhāsaktāḥ parasparagaveṣiṇaḥ ||
chidraprahāriṇo nityaṃ savraṇā doṣadastathā |
bhikṣavo hyasaṃyatāstatra munirastaṃ gate yuge ||
sthāpitā rakṣaṇārthāya śāsanaṃ bhuvi me tadā |
aṣṭau maharddhikā loke vītarāgā nirāśravāḥ ||
arhantaḥ tadā jyeṣṭhā rāhulādyā prakīrttitā |
teṣāṃ darśanaṃ nāsti tasmiṃ kāle yumādhame ||
amoghaṃ darśanaṃ teṣāṃ siddhikāle tu mantriṇām |
mayātra sthāpitāḥ sarve ṛddhimantro maharddhikāḥ ||
praṇihitaṃ mayā teṣāṃ daṇḍakarmamahāyaśām |
ājñollaṅghanaṃ teṣāṃ kiñcicchiṣyā vyatikrame ||
tiṣṭhadhvaṃ yāvat saddharmaṃ bhūtakoṭiṃ nirāmiṣam |
mama vākyamidaṃ puṇyaṃ yāvad ghuṣyate tale ||
tataḥ śāntā nirātmanaḥ parinirvātha nirāśravāḥ |
bhaviṣyati tadā kāle śāsanāntarhite munau ||
bhikṣābhikṣukāḥ sarve bhikṣuṇyaśca sumatsarāḥ |
tarkukāḥ kutsitā nityaṃ paribhūtā tadā yuge ||
susthitā śāsane mahyaṃ gṛhadāragaveṣiṇaḥ |
upāsakāśca tadā kāle paradārasadāratāḥ sadā ||
cihnamātraṃ tadā saṃjñā pariśeṣveva caturvidhe |
vairābhyāsaratāḥ sarve parasparaviheṭhakāḥ ||
tīrthikā krāntabhuyiṣṭhā sarvākrāntā ca medinī |
bhaviṣyanti tadā kāle dvijavarṇaratā janā ||
mithyācārā tathā mūḍhā prāṇihiṃsāratā narā |
mayā tu parinirvāṇo vyākṛto'yaṃ kalau yuge ||
bahunāryā narāścaiva paradāraratāḥ sadā |
akuśaleṣu ratāḥ sarve kuśalārthārthavarjitāḥ ||
bahusattvā bhaviṣyanti mayi śāntagate bhuvi |
mamaitaccharīrapūjā tu devasaṅghā mahojasā ||
manuṣyāścaiva mahātmāno yakṣabhūtagaṇāstathā |
asurā atha gandharvā kinnarāśca maharddhikāḥ ||
garuḍā atha gandharvā rākṣasā ṛṣayastathā |
siddhā yoginaścaiva mahojasā ||
vividhākārasattvāstu vividhāṃ gatiyonijāḥ |
bhavasūtranibaddhāstu cchinnabandhanadhīmatā ||
kariṣyati tadā pūjāṃ śarīre'smiṃ gatijvare |
nadīhiraṇyavatītīre yamakaśālavane vane ||
caitye makuṭabandhe tu mallānāmupavartane |
parinirvṛte ca tatrāhaṃ śāntiṃ gacched bhayavarjitām ||
mamaitad dhātu saṅgṛhya hṛyamāṇaiḥ paraistadā |
devaiśca rasuraiścāpi sarvabhūtagaṇaistathā ||
vibhajya sa pṛthag bhāgeṣu vyastaṃ kāritā abhūt |
manuṣyarājā mahāsainyaḥ ajātākhyo māgadhastadā ||
prarthayāmāsa sarveṣāṃ śrāvakāṃ sumaharddhikām |
mamāpyakṛtapuṇyasya piturmaraṇakāriṇaḥ ||
abhyuddharatha mahātmānaṃ duḥkhitaṃ patitaṃ tu mām |
tato'gryaḥ śrāvako dhīmāṃ buddhasya sutamaurasaḥ ||
mahākāśyapeti vikhyātaḥ prajānāṃ hitakārakaḥ |
taṃ tu dṛṣṭvātha vaiklabyaṃ ajātākhyāsya dhīmataḥ ||
samanvāharati tatkālaṃ ṛddhyā caivamadhiṣṭhayet |
bhāgaikaṃ gṛhṇayāmāsa sadhātūnāṃ jinaniḥśritām ||
anyedapahṛtādanyaiḥ bhogibhiśca mahābalaiḥ |
anyonyarabhasāt kṣobhaṃ kṛtvā caiva parasparam ||
nītvā dhātuṃ tadākāśaiḥ svagṛhaṃ cāpi tasthute |
mahākāśyapo tadā bhikṣuḥ agraśrāvakaḥ tadā muniḥ ||
cintayāmāsa
aho kaṣṭaṃ manuṣyeṣu śūnyo'yaṃ bhuvi maṇḍale ||
buddhaiḥ pratyekabuddhaistu śrāvakaiśca maharddhikaiḥ |
ālokahīnā sattvā vai bhavacārakacāriṇā ||
te duḥkhāṃ vividhāṃ tīvrāṃ anubhaviṣyati te ciram |
dhātuṃ pūjayitvā tu lokanāthasya tāpine ||
anubhaviṣyanti te saukhyaṃ devalokamanalpakam |
rājyaṃ ca matha bhogāṃśca mantrasiddhisudurlabhām ||
prāpsyanti vividhākārāṃ vicitragaticeṣṭitām |
lokasyāgrā sampadāmiṣṭāṃ tridhā mokṣabhūṣitām ||
pūjayitvā tu dhātūnāṃ prāpnuyāt siddhimuttamām |
evaṃ cintayitvā tu brāhmaṇaḥ lokaviśrutaḥ ||
śrāvako munivare jyeṣṭhaḥ kāśyapo nāma nāmataḥ |
saṅgṛhya ca tadā dhātuṃ saṃbibhartti tadā bhuvi ||
stokaṃ datvājātākhye māgadhasyaiva yatnataḥ |
evaṃ narādhipeṣu sarveṣu aṣṭeṣvapi mahādyutiḥ ||
sarvebhyaḥ sarvato dadyācchrāvako'sau mahātmanaḥ |
punareva bhavastasthau anityasaṃjñamabhāvataḥ ||
śocayāmāsa sattvānāṃ karuṇāviṣṭena cetasā |
rodiṣyanti ciraṃ sattvā kalpāṃ bahuvidhāṃ tathā ||
saddharmintardhite loke śāstuno śākyapuṅgave |
saṅgātavyamimaṃ vācyaṃ māhaivaṃ dhūmakālikam ||
tato'bhyutthitavāṃ vīraḥ prabhāvāmṛtacetasaḥ |
āmantrayāmāsa mantrajendraṃ ajātākhyaṃ narādhipam ||
gacchāmo rājagṛhaṃ nagaraṃ śāstuśāsanasatkṛthā |
gāthakumbhasuvinyastāṃ dhātuṃ prakṣipya yatnataḥ ||
te'tra pūrveṇa āyātā kṣipraṃ rājagṛhaṃ tadā |
sthānaṃ veṇuvanaṃ prāpya sthāpayāmāsa jinodbhavām ||
stūpaṃ mahādbhutaṃ kṛtvāsau lokanāthasya tāpine |
pūjayāmāsa taṃ stūpaṃ vividhākārabhūṣaṇaiḥ ||
mālyacīvaracchatraiśca cūrṇagandhaistu dhūpanaiḥ |
chatraiḥ patākairvicitraiśca ghaṇṭāmālyavilepanaiḥ ||
anekākāravicitraistu dīpamālābhi sragmibhiḥ |
pūjāṃ kṛtvā mahīpāla praṇāmagatacetasaḥ ||
mūrdhnā praṇamya taṃ stūpaṃ praṇidhiṃ cakrire tadā |
lokāgraṃ pūjayitvā tu yanmayā kuśalaṃ bahu ||
anekatāthāgatīpūjāṃ prāpnuyāhamacintiyā |
utthāya tato rājā mahākāśyapamabravīt ||
aśru samparāmṛjya bāṣpākulitalocanaḥ |
kṛpāviṣṭahṛdayaḥ pitaraṃ saṃsmaret tadā ||
āryo me mahāprājñaḥ sākṣibhūto bhavasva mām |
yanmayā kāritaṃ pāpaṃ niyatāvīciparāyaṇam ||
tādṛśaṃ dharmarājaṃ tu śāsturvacanapathe sthitam |
ghātayitvā tu taṃ pitaraṃ na śaknomi vinoditum ||
kalyāṇamitra āryo me dharmārthaṃ deṣṭumarhati |
evamukto mahātmāsau agraśrāvakau jine ||
kāśyapo nāmataḥ dhīmāṃ imaṃ vācamudīrayet |
mā bhaiṣṭa mahārāja kṛtaṃ te kuśalaṃ bahu ||
asti te janmino'bhyāsaḥ anekaśatadhā purā |
buddhānāmanutpādā pratyekajinasambhavaḥ ||
nagaryāṃ vārāṇasyāṃ śreṣṭhiputra abhūt tadā |
ajñānād bālacāpalyād rathyāyāṃ niryayau tadā ||
sa eva bhagavaṃ tatra pratyekajinamāgataḥ |
bhikṣārthī hiṇḍate tatra lokānugrahakāmyayā ||
bālasya dṛṣṭvā taṃ prasannagatamānasam |
pādayornipatya papraccha kiṃ kariṣyasi tairbhikṣu ||
tūṣṇīmeva sthito bhagavāṃ khaḍgakalpamasambhava |
tadā tena tu bālena cīvare gṛhyamasthita ||
gaccha gaccha imaṃ śreṣṭhaṃ mandiraṃ dhvajabhūṣitam |
asmākametadāvāsaṃ pādau prakṣālya bhokṣase ||
bhuṃkṣva kṣipraṃ yathākāmaṃ krīḍiṣyāmo yatheṣṭataḥ |
tato'sau vītadoṣastu trimalāntakaghātakaḥ ||
anūpūrveṇa yayau tatra parānugrahatatparaḥ |
gatvā dvāramūle'smiṃ sthita eva mahādyutiḥ ||
tatastena tu bālena praviśitvā amba ucyate |
dehi bhakṣa mayā amba bhikṣāṃśca vividhāṃ bahūm ||
mitro me hyāgato hyatra pāṃsukrīḍanakaścirāt |
modiṣyasi ciraṃ tena tiṣṭhate dvāramāgataḥ ||
tadā sa tvaramānā tu dvāraṃ niryayu tatkṣaṇāt |
paśyate taṃ mahābhāgaṃ śāntaveṣaṃ maharddhikam ||
tadā sā kṣipramāgatya gṛhītvā bhājanaṃ śubham |
suprakṣālya tato hastau ||
gṛhītvā odanaṃ caukṣamanekarasabhūṣitam |
vividhākārabhakṣāṃśca bhājane nyasya rājate ||
āgamya ca tadā kṣipraṃ pātre nivedya ca |
pādayornipatitā sā tu sasutā dharmavatsalā ||
gṛhītvāsau piṇḍapātaṃ tu ākāśe abhyagacchata |
tato'sau jvalamānastu dīpamāleva dṛśyate ||
tena teṣāṃ vāciko dharma vidyate khaḍgacāriṇām |
prabhāva ṛddhisattvānāṃ darśayanti mahātmanaḥ ||
atikāruṇikā te'pi sattvebhyo gatamatsarāḥ |
paralokārthaṃ tu sattvebhyaḥ ṛddhiṃ sandarśayanti te ||
tena karmavipākena mātrayā saha bālakaḥ |
pañcajanmasahasrāṇi devatvamatha kārayet ||
devānāṃ devarājāsau sā eva jananī abhūt |
amanuṣyāṇāṃ cakravarttitvaṃ manujeśa abhūt tadā ||
anubhūya ciraṃ saukhyaṃ bimbisārasuto iha |
yaste ākarṣito bhagavāṃ cīvarānte'tha gṛhya ca ||
vācā durbhāṣitā uktā bhikṣuvādena coditaḥ |
pāṃsukrīḍanako mahyaṃ bhavasveti purā tadā ||
vāco gatasya karmasya aniṣṭasya kaṭukasya ca |
tīvraṃ pratāpanāduḥkhaṃ anubhūya ciraṃ bahu ||
narake patito ghore anīpsako duḥkhaduḥsaham |
karmapāśānubaddhāstu sattvā gacchanti durgatim ||
hasadbhiḥ kriyate karma rudadbhiranubhūyate |
pūrvaṃ bāliśabhāvena pratyekajinatāpine ||
vācā niścāritā duṣṭā tasya karmasya īdṛśam |
narakebhyaḥ vyasitvā tu manuṣyatvamihāgataḥ ||
nārake cetanā hyāsīd vipākajāte narādhipa |
tena tīvreṇa roṣeṇa jīvitā te dvatapūrvikām ||
pūrvikāṃ vāsanāṃ smṛtvā pratyekajinacāriṇīm |
sammukhaṃ darśito buddhaḥ pūjyaścaivamakāritā ||
tenaiva hetunā hyāsīd rājyatvamiha kāraya |
evaṃ veṇuvane teṣāṃ anyonyā saṃlaped bhuvi ||
ekaśca agraśiṣyo me dvitīyaḥ sa narādhipa ! |
praṇamya śatadhā stūpaṃ svagṛheṇaiva yayau tadā ||
tato'sau śiṣyamukhyairme pippalāguhavāsinaḥ |
sannipātya muniṃ sarvāṃ vītarāgāṃ maharddhikām ||
dvādaśāṅgaṃ pravacanaṃ kṛtsnaṃ vinayaṃ caivamagāyata |
tanmayā kathito dharmaḥ pūrvaṃ jinavaraistathā ||
sa tena śiṣyavarāgreṇa triprakāraṃ samādiśet |
grathanaṃ sūtrabhedeva vinaye vābhidharmataḥ ||
tṛbandhānmocayet sattvāṃ tridoṣāṃ cāpi śoṣayet |
tṛduḥkhānmuktavāṃ dhīraḥ triyānaṃ sthāpayet tadā ||
śāsanārthaṃ tu buddhānāṃ kārayiṣyati agradhīḥ |
mahārājājātavikhyāto māgadheyo narādhipaḥ ||
yāvadādaṅgaparyantaṃ vāraṇasyāmatatparam |
uttareṇa tu vaiśālyāṃ rājā so'tha mahābalaḥ ||
bhaviṣyati na sandehaḥ śāsanārthaṃ kariṣyati |
tvayā kumāra ! nirdiṣṭaḥ vyākṛtaḥ śāntimuttame ||
tasyāpi suto rājā ukārākhyaḥ prakīrttitaḥ |
bhaviṣyati tadā kṣipraṃ śāsanārthaṃ ca udyataḥ ||
tadetat pravacanaṃ śāstu likhāpayiṣyati vistaram |
pūjāṃśca mahatīṃ kṛtvā diksamantānnayiṣyati ||
na cāsya durgatiṃ cāsya deveṣūpapatsyate |
viṃśad varṣāṇi triṃśacca pitṛṇā saha janminaḥ ||
velāyāmardharātre tu pañcatvaṃ yāsyate tadā |
gotrajenaiva rogeṇa abhibhūto'sau bhaviṣyati ||
mahārogeṇa duḥkhārttaḥ divasāni ṣaḍviṃśati |
samastavyādhigrasto'sau vividhākāramūrchitaḥ ||
cyuto'sau narapatiḥ kṣipra deśeṣūpapatsyate |
niyataṃ prāpsyate bodhi so'nupūrveṇa yatnataḥ ||
ete cānye ca bahavaḥ atītā ye'pyanāgatā |
kṛtvā tu vividhāṃ kārāṃ pratyekajinatāpiṣu ||
iṣṭāṃ viśiṣṭāṃ sampattiṃ divyāmānuṣikāṃstathā |
te'nupūrveṇa gacchanti śāntiṃ nirjarasampadam ||
hīnotkṛṣṭarājāno madhyamāśca narādhipāḥ |
ādye tu yuge kathitā nahuṣādyā pārthivādayaḥ ||
budhaśukrodayo nityaṃ mantrasiddhā narādhipā |
śāntanuścitrasucitraśca pāṇḍavā sanarādhipāḥ ||
yātavā vārayatyāśca riṣiśāpāstamitrā tadā |
kārttikaḥ kārttavīryo'sau daśarathadāśarathī purā ||
arjunaḥ siddhamantrastu dvidroṇasuto'paraḥ |
aśvatthāmā paro mantrī sādhayāmāsa mantrarāṭ ||
śāstumūrjitamantrāstraiḥ kṣmāpatyaṃ kārayet tadā |
samantāt triṣu dvīpeṣu jambūdvīpagatā tadā ||
devakārāṃścaiva mantrāṇi pārthivādayaḥ |
te'pi tāthāgatiṃ pūjāṃ anumodyā diviṃ gatāḥ ||
buddhatvaniyatā te'pi kecit pratyekayānikā |
śrāvakatvaniyatā kecit sarve te mokṣaparāyaṇāḥ ||
kālavyasthānurūpeṇa āyuṣaśca vikalpate |
uttamā dīrghamānuṣye madhyā madhyamake tathā ||
antime tu yuge kaṣṭe kaliprāpte yugādhame |
+ + + + + + + + + + pārthivā tu kalipriyāḥ |
anyo'nya vairasaṃsaktā parasparaviheḍhakāḥ |
nīcotpattimāyātāḥ śastrasampātamṛttavaḥ ||
śastrapravṛttisamutsāhā paradārābhiratastadā |
bhaviṣyanti na sandehaḥ bhūpālā lokakutsitāḥ ||
dhūrtā nikṛṣṭakarmāṇaḥ anāryā matsariṇastathā |
bhaviṣyanti tadā kāle madhye dvāparayo kalau ||
saṃkṣepeṇa tu vakṣyāmi kumārastaṃ nibodhata |
vartamāne tu yatkāle pārthivā bhuvi maṇḍale ||
teṣāṃ tu rūpacihnāni varṇataśca nibodhatām |
prasenajit kosalo rājā bimbisārastathāparaḥ ||
udayanaḥ kṣatriyaśreṣṭhaḥ śatānīkasamudbhavaḥ |
subāhuḥ sudhanakhyāto mahendracandrasamastathā ||
licchavīnāṃ tathā jātaḥ siṃho vaiśālyamudbhava |
udāvidyotamudyotamahāsenaśca kathyate ||
ujjayanyāṃ tathā caṇḍaḥ kapilāhve pure nṛpaḥ |
rājā śuddhodanaścaiva vairāṭākhyo mahābalaḥ ||
ityete kṣatriyāḥ proktā mahīpālāḥ śāstu pūjakāḥ |
sammukhaṃ buddha paśyanti śākyasiṃhe narottamam ||
dharmaṃ śrutvā tataste'pi ciraṃ prāpsyanti sampadām |
niyataṃ mokṣakāmāstu śāntiṃ prāpsyanti te'pi tām |
ityete lokavikhyātā bhūpālā kṣitimaṇḍale |
varṇataḥ kṣatriyaḥ proktaḥ cihnato nāmasajñitaḥ ||
pūjayiṣyati te vākyaṃ mayaiva kathitaṃ bhuvi |
tvayaiva vyākṛto loke kumāro bālarūpiṇaḥ ||
ajātākhyo nāmasau niyataṃ bodhiparāyaṇaḥ |
mayi varṣaśate parinirvṛte bhuvi maṇḍale ||
nirāloke nirānande ajñānatamasā vṛte |
bhaviṣyati tadā śūnyā medinī jinavarjitā ||
tasmiṃ kāle mahāghore kusumāhve nagare tadā |
aśoko nāma vikhyātaḥ pārthivo bhuvi pālakaḥ ||
tīvrakārī saroṣī ca nirghṛṇo'sau bhavet tadā |
kalyāṇamitramātramya vītarāgaṃ maharddhikam ||
bhikṣuṃ śīlasampannaṃ nijvaraṃ gatacetasam |
pūrvavāsanahetuṃ ca pāṃśudānaṃ maharddhikam ||
niyataṃ kṣetrasampannaṃ pārthivo'sau mahādhanaḥ |
dharmādharmavicārī ca saghṛṇī kāruṇiko hi sau ||
hetumuddhāṭayāmāsa vītarāgo maharddhikaḥ |
tvayā hi nṛpateḥ pūrvaṃ ajñānād bālacāpalāt ||
jine śākyasiṃhasya pāṃsu añjalinā tadā |
pātre bhasme pratiṣṭhāpya prāptā sampattayo divi ||
devalokaṃ vyavitvā tu pitṛlokamihāgatam |
bhuṃkṣva rājyaṃ mahīpāla ! jambūdvīpaṃ sakānanam ||
ārādhya mantraṃ yakṣasya jambhalasya mahātmane |
tato bhūtarathaḥ siddhaḥ kṣitipaśca mahātmanaḥ ||
yakṣāstasya tiṣṭhante ājño dīkṣitamānasāḥ |
nāgāścaiva tiṣṭhante bhavyāḥ kiṅkarahetavaḥ ||
evaṃ maharddhikā dharmātmā balacakrī abhūt tadā |
yatheṣṭagamanaṃ tasya niṣeddhā na kvacid bhavet ||
pūvasthāpitakārye tu jinānāṃ dhātuvarā bhuvi |
nagare rājamukhye tu vane veṇuvane tadā ||
gṛhya dhātudhare dhātuṃ kuśalālambanamānasaḥ |
pūjayāmāsa taṃ stūpaṃ yathā paurāṇamakāraya ||
gṛhyantaṃ dhātukumbhaṃ tu vibhajya śatadhā punaḥ |
kṣaṇenaikena medhāvī yakṣāṇāmājñāvinirdiśet ||
jambūdvīpa imaṃ kṛtsnaṃ stūpālaṅkṛtabhūṣaṇam |
kārayantu bhavanto vai dhātugarbhāṃ vasundharām ||
ājñāpratīcchate yakṣāḥ ardharātre tu yatnataḥ |
amānuṣeyaṃ kṛtiṃ kṛtvā śilāyaṣṭyocchritāṃ bhuvi ||
anekastambhasahasrāṇi ropayāmāsa te tadā |
pūjanārthaṃ tu caityānāṃ cihnabhūtaṃ ca dehinām ||
kṛtvā tu vividhāṃ stūpāṃ lokanāthebhya tāpiṣu |
kṣaṇenaikena te yakṣā nṛpate'ntikamāgatāḥ ||
praṇipatya tato mūrdhnā vācā niścāraguhyakām |
yathājñataṃ kṛtaṃ sarvaṃ kiṃ na paśyasi bhūte ||
tato'sau pārthivaḥ kṣipraṃ āruroha rathaṃ tadā |
vividhākārapūjārthaṃ anekākāraśobhanām ||
kāñcanaṃ rājataṃ tāmraṃ vividhāṃstūpabhūṣaṇām |
tato bhūtarathaṃ kṣipraṃ pūrayāmāsa pārthivaḥ ||
kṣaṇenekana taṃ deśaṃ yatra te dhātudharā jinā |
vicitrākārapūjābhiḥ pūjayeta narādhipaḥ ||
śobhane medinīṃ kṛtsnāṃ jinadhātudharaistadā |
praṇidhiṃ cakrire rājā dharmāśoko mahātmavān ||
anena kuśalārthena buddho bhūmāmanuttaraḥ |
evaṃ viditvā mahātmāsau dharmāśoko narādhipaḥ ||
mṛto'sau devatāṃ yāti niyataṃ bodhiparāyaṇaḥ |
aśītivarṣāṇi saptaṃ ca pūjaye dhātuvarāṃ bhuvi ||
jīved varṣaśataṃ sārdhaṃ kṛtvā rājyamakaṇṭakam |
svakarmajanitāstasya vyādhirutpannadehaje ||
tenaiva vyādhito duḥkhī mṛtaḥ svargopago bhavet |
mahatīṃ sampadaṃ prāpya anubhūya divaukasām |
anupūrveṇa medhāvī bodhiṃ prāpsyati durlabhām |
mantrā siddhyanti tatkāle vajrābjakulayorapi ||
jambhalādyāstathā yakṣā asmiṃ śāsanavarttinaḥ |
yakṣiṇyaśca samākhyātā hārītyādyā maharddhikāḥ ||
cakravartisamutpāde mantrā siddhyanti cakriṇaḥ |
jinaistu kathitā ye mantrā vidyārājā maharddhikāḥ ||
uṣṇīṣaprabhṛtayaḥ sarve ye cānye jinabhāṣitāḥ |
uttamāṃ sādhanāṃ kuryāt tasmiṃ kāle suśobhane ||
uttamairnādhamāḥ sādhyā uttamāṃ gatimāśṛtaiḥ |
dilīpo nahuṣaścaiva māndhātā sagarastathā ||
sādhayitvā tu te mantrāṃ cakriṇāṃ jinabhāṣitām |
tejorāśistadā siddhaḥ nahuṣasya mahātmanaḥ ||
rājā sitātapatrastu siddhastu sagarasya vai |
dilīpasya tathā mantraṃ siddhamekamakṣaram ||
māndhātasya tathā loke siddha uṣṇīṣamunnataḥ |
jayoṣṇīṣastathā siddho dhundhumāre nṛpottame ||
kandarpasya tathā rājño vijayoṣṇīṣa kathyate |
prajāpatistasya putro vai tasyāpi locanā bhuvi ||
prajāpateḥ suto nābhiḥ tasyāpi ūrṇamucyati |
lābhino ṛṣabhaputro vai sa siddhakarma dṛḍhavrataḥ ||
tasyāpi māṇicaro yakṣaḥ siddho haimavate girau |
ṛṣabhasya bharataḥ putraḥ so'pi mantrān tadā japet ||
so'nupūrveṇa siddhastu mahāvīraṃ bhuvi stadā |
ete cā'nye ca bahavaḥ pārthivā lokaviśrutāḥ ||
sādhayitvā tu mantrāṇāṃ rājyaṃ kṛtvā divaṃ gatāḥ |
jinendrairye tu uktāni vidyārājā maharddhikāḥ ||
te sarve śobhane kāle yuge'śītisahasrage |
siddhāḥ sādhayiṣyanti mantratantrārthakovidāḥ ||
ete cānye ca bahavaḥ pārthivā lokaviśrutāḥ |
tato'śītisahasrāṇi varṣāṇāṃ śatameva vā ||
rājyaṃ kṛtvā tataḥ svarga niyataṃ bodhiparāyaṇāḥ |
madhyame tu tadā kāle divyāmāścaryamaharddhikāḥ ||
mantrāḥ siddhimevāsurabjapāṇisamoditāḥ |
mantribhirnaramukhyaistu bhūṣālaiḥ sārdhabhūmikaiḥ ||
rājā ca brahmadatto vai vārāṇasyāṃ mahāpure |
siddhaḥ abjapāṇistu lokīśo lokaviśrutaḥ ||
mahāvīryo mahātmāsau atikāruṇiko mahān |
sattvānāṃ mantrarūpeṇa dideśa dharmadeśanām ||
rājñā brahmadattena anubhūtaṃ mānuṣaṃ sukham |
tato'sau siddhamantrastu sadehaḥ svagamāviśet ||
tasyāpi ca suto dhīmān puṇyakarmā dṛḍhavrataḥ |
tasyāpi siddho mahāvīryo haryākhyeti viśrutaḥ ||
tena mantraprabhāvena jitaḥ śakra abhūt tadā |
tasyāpi sutaḥ śvetākhyo rājābhūt sarvadastadā ||
tasyāpi varadā mantrā mahāśvetā nāma nāmataḥ |
sādhayitvā tu tāṃ mantraṃ jīvedū varṣaśatatrayam ||
tena mantraprabhāvena sukhāvatyā sa gacchati |
niyataṃ bodhimevāsya ye cānye vyāhṛtā mayā ||
madhyame tu tadā kāle madhyamantrāṃtu sādhayet |
adhame'tiyuge kaṣṭe mayi buddhatvamāgate ||
mantrāḥ siddhiṃ prayāsyanti vajrābjakulayorapi |
tvayā kumāra ! mantrā vai ye pūrvaṃ kathitā bhuvi ||
te'pi siddhiṃ prayāsyanti mantrā vai bhāgahetutām |
itarāṇi tu mantrāṇi laukikāṃ vividhāṃ tathā ||
kaśmalā vikṛtarūpāśca antarikṣā tu khecarā |
bhaumyā ca matha yakṣiṇyaḥ piśācyā vividhāstathā ||
garuḍāḥ kinnarāścaiva pretā rākṣasabhāṣitā |
piśācoragarakṣāṇāṃ nāgīnāṃ ca maharddhikā ||
mantrā siddhiṃ prayāsyanti yuge kaṣṭe yugādhame |
kumārarūpāstu mantrā vai kumārirūpāstu sarvadā ||
te'pi siddhiṃ prayāsyanti tasmiṃ kāle bhayānake |
trividhāstu tathā mantrā triprakārāstu sādhanā ||
trividhenaiva kālena trividhā siddhiriṣyate |
saṃkṣepeṇa tu vakṣyāmi kathyamānamativistaram ||
rājñe sau śokamukhyasya pṛṣṭhate ta bhave nṛpaḥ |
viśoka iti vikhyāto loke dharmānucāriṇaḥ ||
tasya siddhā imā mantrā devī paṇḍaravāsinī |
viśokaḥ sādhayitvā tu ājahāra divaukasām ||
nākapṛṣṭhe ciraṃ saukhyamanubhūya sa mahānṛpaḥ |
punareva gacchanmānuṣyaṃ dharmaśīlo hi buddhimām ||
rājyaṃ vividhasampattiṃ anubhūya mahādyutiḥ |
pūjayed dhātuvarāṃ śrīmāṃ varṣāṇi ṣaṭsaptati ||
tato jvareṇābhibhūto'sau bhinnadeho divaṃ gataḥ |
tasyāpyanantare rājā śūrasenaḥ prakathyate ||
vighuṣṭo dharmacārī ca śāsane'smiṃ sadā hitaḥ |
tenāpi sādhitā mantrā devīstūpamahāśriyā ||
tenāpi kāritā śāstuḥ kārā sumahatī tadā |
stūpairalaṅkṛtā sarvā samudrāntā vasundharā ||
tasya karmavipākena vyādhirutpannadehajā |
pakṣamekaṃ kṣayitvāsau cyutadeho bhaviṣyati ||
kṛtvā rājya varṣāṇi daśa sapta ca mānavīḥ |
cyuto'sau svargamāviṣṭo niyataṃ bodhiparāyaṇaḥ ||
tasyāpyanantaro rājā nandanāmā bhaviṣyati |
puṣpākhye nagare śrīmāṃ mahāsainyo mahābalaḥ ||
tenāpi sādhito mantra piśāco pīlunāmataḥ |
tasya mantraprabhāvaṃ tu mahābhogo bhaviṣyati ||
nīcamukhyasamākhyāto tato loke bhaviṣyati |
taddhanaṃ prāpya mantrī sau loke pārthivatāṃ gataḥ ||
bhaviṣyati tadā kāle brāhmaṇāstārkikā bhuvi |
siddhyābhimānalubdhā vai nagare magadhavāsinaḥ ||
bhaviṣyanti na sandeho githyāgarvitamāninaḥ |
tebhiḥ parivārito rājā vai ||
dharmaśīlo'pi dharmātmā teṣāṃ dāsyati taṃ dhanam |
kalyāṇamitramāgamya pūje dhātuvarānasau ||
kevalaṃ tu tadābhyāsād dānāviklabahetunā |
vihārā kāritā tena ṣoḍaśāṣṭau ca dhīmatā ||
bhaviṣyati tadā kāle nagare puṣpasāhaye |
mantrimukhyo mahātmā vai ghṛṇī sādhu tathā dvijaḥ ||
sa bhaviṣyati dharmātmā tasyā rājño'tiśākyinaḥ |
so'pi siddhamantrastu yakṣiṇī vīramatī bhuvi ||
tenāpi kāritaṃ śreṣṭhaṃ jinānāṃ dhātuvaro bhuvi |
atiprājño hi saṃvṛto yakṣiṇyāstu prabhāvataḥ ||
tena vāsanakarmeṇa pūrvavāsanacoditaḥ |
anupūrveṇa medhāvī bodhiṃ prāpsyati durlabhām ||
strīkṛtena doṣeṇa mṛtyuṃ prāpsyanti mānavāḥ |
vararūcirnāma vikhyāta atirāgī abhūt tadā ||
nando'pi nṛpatiḥ śrīmāṃ pūrvakarmāparādhataḥ |
virāgayāmāsa mantrīṇāṃ nagare pāṭalāhvaye ||
viraktamantravargistu satyasandho mahābalaḥ |
pūrvakarmāparādhena mahārogī bhaviṣyati ||
mahājvareṇa duḥkhārtaḥ ardharātre bhaviṣyati |
āyustasya ca vai rājñaḥ ṣaṭṣaṣṭivarṣāṃ tathā ||
niyataṃ śrāvake bodhau tasya rājño bhaviṣyati |
tasyāpyanyatamaḥ sakhyaḥ pāṇinirnāma māṇavaḥ ||
niyataṃ śrāvakatvena vyākṛto me bhaviṣyati |
so'pi siddhamantrastu lokīśasya mahātmanaḥ ||
sādhayet prajñākāmastu krodhaṃ hālahalaṃ dvijaḥ |
tasya rājño'para khyātaḥ candragupto bhaviṣyati ||
japendrayakṣasiddhastu kārayed rājyamakaṇṭakam |
mahāyogī satyasandhaśca dharmātmā sa mahīpatiḥ ||
akalyāṇamitramāgamya kṛtaṃ prāṇivadhaṃ bahu |
tena karmavipākena viṣasphoṭaiḥ sa mūrchitaḥ ||
ardharātre ruditvāsau putraṃ sthāpayed bhuvi |
binduvārasamākhyātaṃ bālaṃ duṣṭamantriṇam ||
tato'sau candraguptasya cyutaḥ kālagato bhuvi |
pretalokaṃ tadā lebhe gatiṃ mānuṣavarjitām ||
mantrābhyāsāt tadā yukto gatiṃ tyaktvā divi gatam |
mantrahetusamutpādāt kuśalālambanacetanām ||
pratyekaṃ bodhimāyāti so'nupūrveṇa narādhipaḥ |
rājñātha bimbasāreṇa bālenāvyaktacetasā ||
purā kāritaṃ caityaṃ siṃhadattena bhavāntare |
tasya karmaprabhāvena divaṃ yāto hyaninditaḥ ||
pañca janmasahasrāṇi amarebhyo bhuktavān sukham |
svargalokāccyavitvā tu manuṣyendropapadyate ||
jāto rājakule candraguptasya dhīmataḥ |
bāla eva tato rājā prāptaḥ saukhyamanalpakam ||
prauḍho dhṛṣṭaśca saṃvṛttaḥ pragalbhaścāpi priyavādinam |
svādhīna eva tad rājyaṃ kuryād varṣāṇi saptati ||
mantrā keśinī nāma siddhā tasya narādhipe |
kumāra ! tvadīyamantre tu siddhiṃ gaccheyu te tadā ||
bhaviṣyati tadā kāle mantrasiddhistvayoditā |
kumārarūpī viśvātmā lokānāṃ prabhaviṣṇavaḥ ||
bhaviṣyati na sandeho mantrarūpeṇa dehinām |
+ + + + + + + + + + + + + + + hitakāmyayā ||
tasmiṃ kāle sadā siddhirbhaviṣyanti paṭhitā bhuvi |
mantrī tasya rājñasya bindusārasya dhīmataḥ ||
cāṇakya iti vikhyātaḥ krodhasiddhastu mānavaḥ |
yamāntako nāma vai krodhaḥ siddhastasya ca durmateḥ ||
tena krodhābhibhūtena prāṇino jīvitāddhatā |
kṛtvā tu pāpakaṃ tīvraṃ trīṇi rājyāni vai tadā ||
dīrghakālābhijīvī sau bhavitā dvijakutsitaḥ |
tena mantraprabhāvena sadehamāsurīṃ bhajet ||
āsurīṃ tanumāviṣṭa dīrghakālaṃ sa jīvayet |
tato'sau bhinnadehastu narakebhyo vigacchataḥ ||
tato'sau nārakaṃ duḥkhaṃ anubhūyeha durgatiḥ |
vividhā nārakāṃ duḥkhāṃ aniṣṭāṃ karmajāṃ tadā ||
kalpamekaṃ kṣayitvāsau krodhamantrapracoditam |
cyuto'sau narakād duḥkhāt tiryagebhyopapadyate ||
nāgayoniṃ samāpadya bhīmarūpī bhaviṣyati |
nāgarājo mahākrodhī mahābhogī viṣadarpitaḥ ||
dāruṇaṃ karmacārī ca |
cyuto'sau duṣṭakarmā tu yamalokamagacchata ||
sunidā yamarājāsau pretarājo maharddhikaḥ |
evaṃ duḥkhasahasrāṇi anubhūya punaḥ punaḥ ||
so'nupūrveṇa durmedhā bhuvimāyāta māṇavaḥ |
mānuṣyaṃ janmamāyātaḥ bhīmarūpī bhaviṣyati ||
daridra krodhanaścaiva alpaśākhyo bhaviṣyati |
pratyekabuddhā ye loke nirāśāḥ khaḍgacāriṇaḥ ||
hīnadīnānukampyāstu vicaranti mahītale |
sattvānāṃ hitakāmyarthaṃ praviṣṭā piṇḍacārikām ||
te taṃ durmatiṃ dṛṣṭvā vai paracittavidostadā |
te tatra manubaddhāstu kāruṇyānnānyahetavaḥ ||
tena kulmāṣakhanḍāstu gṛhītā bhakṣahetunā |
krodhamantrābhibhūtena hetumuddhāṭitā tadā ||
teṣāṃ niryātayed bhikṣaṃ tatraikasya mahātmanaḥ |
idaṃ bhoḥ pravrajitāḥ ! sarve ! bhakṣayadhvaṃ yathāsukham ||
tasyānukampā buddhebhyaḥ ṛddhiṃ darśitavāṃ tadā |
tato'sau vismayāviṣṭaḥ prabhāvodgatamānasaḥ ||
prapatet sarvato mūrdhnā buddhebhyaḥ khaḍgakalpiṣu |
ākāśena gatāḥ sarve vītadoṣā yatheṣṭataḥ ||
tenāpi kuśalārthena pratyekāṃ bodhicintitām |
yādṛśā hi mahātmānaḥ śāntaveṣā maharddhikāḥ ||
tādṛśo'haṃ bhavelloke mā duḥkhī mā ca durgatiḥ |
kṣīṇakarmāvaśeṣastu cyutaḥ svargopagaḥ sadā ||
so'nupūrveṇa dharmātmā pratyekaṃ bodhi lapsyate |
tasmānna kuryānmantrebhyaḥ sādhanamābhicārukam ||
buddhairbodhisattvaiśca pratiṣiddhamābhicārukam |
atikāruṇikā buddhā bodhisattvāstu maharddhikāḥ ||
prabhāvārthaṃ tu mantrāṇāṃ darśitaṃ sarvakarmiṇaḥ |
cintāmaṇayo mantrā bhāṣitāstu tathāgataiḥ ||
bālarūpā mūḍhacittāstu krodhalobhābhibhūtayaḥ |
parasparaṃ prayojyante ye mantrā ābhicāruke ||
pratiṣiddhaṃ tathā buddhairbodhisattvaistu dhīmataiḥ |
sarvaprakāra tu mantrāṇāṃ sattvebhyo bhogavardhanam ||
uttiṣṭhamatha rājyaṃ vai madārakṣāṃ dhanyahetavaḥ |
ākarṣaṇaṃ tu sattvānāṃ vividhāṃ yonimāśritām ||
sādhanīyāstu mantrā vai na jīvamuparodhataḥ |
tasmiṃ kāle bhaviṣyanti bhikṣavo me bahuśrutāḥ ||
mātṛcīnākhyanāmāstu stotraṃ kṛtvā mamaiva tu |
yathā bhūtaguṇoddeśaiḥ yathākāramabhāṣata ||
prasādya sarvataścittaṃ buddhānāṃ śāsane rataḥ |
mantrasiddhastu durlakṣyaḥ mañjughoṣastavaiva tu ||
guṇavāṃ śīlasampannaḥ dharmavādī bahuśrutaḥ |
purā tiryaggatenaiva imāṃ stotramabhāṣata ||
nṛpākhye nagare ramye khaṇḍākhye ca vane vatu |
sārdhaṃ śiṣyagaṇenaiva viharāmi yathāsukham ||
tatrastho vāyasa āsī māṃ cittaṃ samprasādayet |
prasādya ca mayi cittaṃ bhinnadeho divaṃ gataḥ ||
devebhyaśca cyavitvā tu manuṣyebhyopapatsyate |
manuṣyebhyopapannastu pravrajecchāsane mama ||
pravrajitvā mahātmāsau yathābhūtaṃ hi māṃ tadā |
staviṣyati tadā kāle mātṛcīnākhya savratī ||
stotropahāraṃ yathārthaṃ ca nānādṛṣṭāntarahetubhiḥ |
prakartā sarvabhūtānāṃ hitāyaiva subhāṣitam ||
anugrahārthaṃ tu sattvānāṃ stotracodanatatparaḥ |
bhaviṣyati tadā kāle yugānte lokanindite ||
tena karmavipākena bhinnadeho diviṃ gataḥ |
so'nupūrveṇa medhāvī anubhūya vividhāṃ sukhām ||
bodhiṃ prāpsyati sarvajñiṃuttamārthamacintiyām |
caturthe varṣaśate prāpte nirvṛte mayi tathāgate ||
nāgāhvayo nāma sau bhikṣuḥ śāsane'smiṃ hite rataḥ |
muditāṃ bhūmilabdhastu jīved varṣaśatāni ṣaṭ ||
māyūrī nāmato vidyā siddhā tasya mahātmanaḥ |
nānāśāstrārthadhātvarthaṃ niḥsvabhāvārthatattvavit ||
sukhāvatyāṃ copapadyet yadāsau tyaktakalevaraḥ |
so'nupūrveṇa buddhatvaṃ niyataṃ samprapatsyate ||
saṅganāmā tadā bhikṣuḥ śāstratattvārthakovidaḥ |
sūtranītārthaneyānāṃ vibhajya bahudhā punaḥ ||
lokābhidhāyī yuktātmā tucchaśīlo bhaviṣyati |
tasya siddhā śāladūtīti kathyate ||
tasya mantraprabhāvena buddhirutpanna śreyasī |
saṅgrahe sūtratattvārthaṃ śāsanasya cirasthite ||
jīved varṣaśataṃ sārdhaṃ tyaktadeho diviṃ gataḥ |
anubhūya ciraṃ saukhyaṃ dīrghasaṃsārasaṃsaram ||
anupūrveṇa cātmāsau bodhiprāpto bhaviṣyati |
evaṃ bahuvidhākāro bhikṣavo mayi śāsane ||
prajñā dharmaśīlāstu bhavitābhūt tadā yuge |
apaścime tu tadā kāle nandanāmataḥ ||
so'pi mantrārthayuktātmā tantrajño'tha bahuśrutaḥ |
tasya bhadraghaṭaḥ siddhaḥ yakṣamantrapracoditaḥ ||
mahāyānāgrasūtre tu mayā ca kathitā purā |
tasmiṃ kāle ghaṭe tasmiṃ ujjahāra mahātapā ||
tasya dṛṣṭasadā tatra pustake'smiṃ mantrarūpiṇe |
rakṣā na kāritā tatra ghaṭe'smiṃ yakṣasādhite ||
anapramādāt smṛtibhraṃśā ghaṭo mūrdhnaṭake hṛtaḥ |
tato'sau siddhamantrastu bhikṣurmantratapī abhūt ||
vaṭaṃ nirīkṣayāmāsa nābhipaśyeta tatra vai |
tato'sau krodharaktāṅgaḥ visphūrjana abhāṣata ||
ābrahmastambaparyantaṃ śakrādyāṃ samaheśvarām |
mantrenākṛṣyamāneyaṃ nāhaṃ mantrī na mantrarāṭ ||
ye mantrā buddhaputraistu mantrā jinavaraistathā |
bhāṣitā nigrahārthāya durdāntadamakāpi vā ||
te tu sarve bhuvirnāsti thadi nākṛṣyāmi corīṇām |
tatotthāya tato mantrī siddhakarmadṛḍhavrataḥ ||
yathā tu vihite mantre prayogākṛṣṭahetavaḥ |
prayojayāmāsa taṃ dikṣu kṣiprākarṣaṇatatparaḥ ||
kṣaṇena smṛtamātreṇa kṣiprakarmāyatihyasau |
huṅkārekeṇa mātreṇa brahmādyāmānayed bhuvi ||
ākṛṣṭā sarvadevāstu brahmādyāḥ saśakrakāḥ |
hāhākāraṃ pramuñcānā ārttā bhairavanādinaḥ ||
kiṃ karoma kimānītā nāma yaṃ mantrāparādhinaḥ |
śīghraṃ ca tvaramāṇastu bhikṣurdhīmāṃ viśāradaḥ ||
divaukasāṃ mantrayāmāsa ghaṭaṃ pratyarpayatha ito iha |
anyonyaṃ vai surāḥ sarve sa bhikṣuḥ samprabhāṣataḥ ||
kṣipraṃ vadata bhadraṃ vo ye nenāpahṛto ghaṭaḥ |
nirīkṣayāmāsa te devāḥ na dāsyante'tha samantataḥ ||
samanvāharati deveśaḥ kenāyaṃ ghaṭako'pahṛtaḥ |
paśyate vajriṇaḥ śrīmāṃ bodhisattvo mahādyutiḥ ||
tasyāsti suto ghoraḥ mahāroṣī sudāruṇaḥ |
nirmito vighnarūpeṇa viceruḥ sarvato jagat ||
tenāsau ghaṭo nīta deveśaḥ samprabhāṣitam |
asti vajrakule vighnaḥ krīḍate līlayā bhuvi |
pūjito'hamimeneti tenāsau ghaṭako hataḥ |
evamuktvā tu deveśaḥ punareva diviṃ gatāḥ ||
sarve visarjitā devāḥ svamantreṇaiva te tadā |
kṣaṇenaiva tu tatraikaḥ muhūrtasutarānapi ||
ānayāmāsa taṃ bighnamavaśāt saghaṭaṃ tadā |
tatastena tu vighnena pretānāṃ ghaṭamādade ||
tato nītena tu vighnena imāṃ vācāmabhāṣitā |
pretaloke ghaṭo nītaḥ na vayaṃ tatra doṣiṇaḥ ||
ruṣṭo so'pi mahāmantrī taṃ vighnamabhyabhāṣata |
gaccha gaccha mahāvighna ! mā bhūyo evamācaret ||
tatastena tu te pretā ānītāstatkṣaṇādapi |
kṣubhitākrāntamanasaḥ dīnāḥ sūcīmukhā hi te ||
ārtasvaraṃ ca krandeyurmahāghoratamā hi te |
cukrutuḥ karuṇāṃ vāṇīṃ paritrāyasva mahātmana ||
ghaṭaṃ vo iha ānītā yatheṣṭa kurute vayam |
mahākāruṇiko mantrīṃ vepathu samprajāyatām ||
karuṇārdreṇa manasā imāṃ vācāmabhāṣata |
kiṃ duḥkhaṃ bhavatāṃ loke samprabhāṣatha mā ciram ||
te ūcurdīnamanasā bubhukṣāsmat samprabādhate |
triṣitāḥ pretaloke'smiṃ ciraṃ kālaṃ mahātmanaḥ ||
mahākāruṇiko bhikṣusteṣāmeva pradadau ghaṭam |
tataste tuṣṭamanasāḥ sattvarāmālayaṃ gatāḥ ||
teṣāṃ cintitamātreṇa annapānaṃ bhaved ghaṭe |
bhavitā candanamāle'smiṃ bhikṣurnandako bhuvi |
tasmiṃ kālādhame prāpte jīved varṣaśatatrayam |
mahātmā bodhinimnastu kṣipraṃ prāpsyati durlabhām ||
bhaviṣyanti na sandehaḥ tasmiṃ kāle yugādhame |
rājā gomimukhyastu śāsanāntardhāpako mama ||
prāciṃ diśimupādāya kaśmīre dvārameva tu |
nāśayiṣyati tadā mūḍhaḥ vihārāṃ dhātuvarāṃstathā ||
bhikṣavaḥ śīlasampannāṃ ghātayiṣyati durmatiḥ |
uttarāṃ diśamāśṛtya mṛtyustasya bhaviṣyati ||
amānuṣeṇaiva kruddhena sarāṣṭrā paśubāndhavaḥ |
ākrānto'drikhaṇḍena pātālaṃ yāsyati durmati ||
adho atha gatistasya narakānnarakataraṃ bhṛśam |
duḥkhā duḥkhataraṃ tīvraṃ samprapatsyati dāruṇam ||
avīcirnāma vikhyātaṃ narakaṃ pāpakarmiṇā |
mucyate'sau mahākalpaṃ gomiṣaṇḍo durātmanaḥ ||
akalyāṇamitramāgamya kṛtaṃ pāpasudāruṇam |
tasmāt sarvaprayatnena śāsane'smiṃ tathāgate ||
prasādyamakhilaṃ cittaṃ samprabhokṣyatha sampadām |
buddhatvaniyataṃ mārgam aṣṭāṅgapathayāyinam ||
gamiṣyatha sadā sarve aśokaṃ nirjarasaṃ puram |
tasyānantare mahīpālaḥ buddhapakṣa iti śrutaḥ ||
mahāyakṣo mahātyāgī buddhānāṃ śāsane rataḥ |
bhaviṣyati na sandehaḥ tasmiṃ kāle yugādhame ||
atiprīto hi nṛpatiḥ śāstuḥ śāsanatatparaḥ |
vihārārāmacaityāṃśca śāsturbimbānanuttamām ||
vāpyaḥ kūpāśca + + + + + + anekadhāḥ |
kārayitvā mahārājā divaṃ gacched gatāyuṣaḥ ||
tasya siddho mahāvīryaḥ abjaketurmahītale |
pṛthivāṃ pālanāṃ prārthe bodhisattvasya mahātmane ||
tasya mantraprabhāvena jīved varṣaśatatrayam |
tena karmāvaśeṣeṇa kṣipraṃ bodhimavāpnuyāt ||
tasyāpi ca suto rājā mahāsainyo mahābalaḥ |
gambhīrayakṣo vikhyātaḥ pṛthivīmakhiloditām ||
so'pi rājātha yuktātmā tasmiṃ kāle bhaviṣyati |
vihārāvasathacaityāṃśca vāpīkūpāṃśca naikadhā ||
kārayiṣyati na sandeho bhūpatiḥ sa mahādyutiḥ |
tenāpi sādhitaṃ mantraṃ mañjughoṣasya dhīmataḥ ||
ṣaḍakṣaraṃ nāma yad vākyaṃ mahārthaṃ bhogavardhanam |
tasya mantraprabhāvena mahābhogī bhave hyasau ||
anupūrveṇa medhāvī kṣipraṃ bodhiparāyaṇaḥ |
vividhākārakārāṃstu śāsane'smiṃ tathāgate ||
bhaviṣyati tadā kāle uttarāṃ diśimāśṛtaḥ |
nepālamaṇḍale khyāte himādreḥ kukṣimāśrite ||
rājā mānavendrastu licchavīnāṃ kulodbhavaḥ |
so'pi mantrārthasiddhastu mahābhogī bhaviṣyati ||
vidyā bhogavatī nāma tasya siddhā narādhipe |
aśītivarṣāṇi kṛtvāsau rājyaṃ taskaravarjitam ||
tataḥ prāṇātyaye nṛpatau svargaloke jajagmasu |
tatra mantrāśu sidhyanti śītalā śāntikapauṣṭikā ||
tārā ca lokavikhyātā devī paṇḍaravāsinī |
mahāśvetā parahitodyuktā akhinnamanasāṃ sadā ||
ityevamādayo proktā bahudhā nṛpatayostadā |
anekadhā bahudhāścaiva nānārūpavivarṇitāḥ ||
śāstupūjakāste'pi mleccharājā na hai |
vaviṣaḥ suvṛṣaścaiva bhāvasu śubhasustathā ||
bhākramaḥ padakramaścaiva kamalaścaiva kīrtyate |
bhāguptaḥ vatsakaścaiva + + + + + paścimaḥ ||
udayaḥ jihnuno hyante mlecchānāṃ vividhāstathā |
ambhodheḥ bhraṣṭamaryādā bahiḥ prājñopabhojinaḥ ||
śastrasampātavidhvastā nepālādhipatistadā |
vidyāluptā luptarājāno mlecchataskarasevinaḥ ||
anekā bhūpatayo proktā nānā caiva dvijapriyā |
bhaviṣyanti tadā kāle cīnaṃ prāpya samantataḥ ||
rājā hiraṇyagarbhastu mahāsainyo mahābalaḥ |
vistīrṇaśca tantraśca prabhūtajanabāndhavaḥ ||
mlecchapraṇato vijayī ca śāstuḥ śāsanatatparaḥ |
tenāpi sādhito mantraḥ kumārasyeva mahādyuteḥ ||
vidyārājāmaṣṭa akṣaram |
mahāvīraṃ nāma vikhyātaṃ sampadānāṃ mahāspadam ||
tena bāladhiyo rājā rājyahetoḥ samāhitaḥ |
yasya smaritamātreṇa buddhatvaṃ niyataṃ padam ||
so'lpakāryaniyuñjānaḥ rājyaheto narādhipaḥ |
ākāṃkṣamānayadyevaṃ varadānamanuttamam ||
brahmādyā devatāṃ kṛtsnāmājñāpayati sarvadā |
kiṃ punarmānuṣāṃ loke itarāṃ bhāvakutsitām ||
jīvitvā varṣaśataṃ sārdhaṃ divaṃ gacchanmahānṛpaḥ |
so'nupūrveṇa dharmātmā uttamāṃ bodhimāpnuyāt ||
tasmiṃ deśa imā vidyā ye kumāreṇa bhāṣitā |
satvarā te'pi siddhyante nānye vidyā kadācana ||
bodhisattvo mahādhīraḥ mañjughoṣo mahādyutiḥ |
tasmiṃ deśe tu sākṣād vai tiṣṭhate bālarūpiṇaḥ ||
siddhikṣetrā'tha paraṃ divyaṃ mānuṣyaiḥ sādhayiṣyati |
turuṣkanāmā vai rājā uttarāpathamāśṛta ||
mahāsainyo mahāvīryaḥ tasmiṃ sthāne bhaviṣyati |
kaśmīradvāraparyantaṃ baṣkalodyaṃ sakāviśam ||
yojanaśatasaptaṃ tu rājā bhuṅkte'tha bhūtalam |
saptasaptatisahasrāṇi lakṣau dvau tasya bhūpateḥ ||
bhaviṣyati na sandeho tasmiṃ kāle yugādhame |
so'pi siddhamantrastu jīved varṣaśatatrayam ||
sādhitā keśinī vidyā narādhyakṣeṇa dhīmatā |
ātmanā śreyasārthaṃ tu vihārāṃ kārayed bahūn ||
ṣaḍāśītisahasrāṇi kuryāt stūpavarāṃstathā |
mahāyānāgradharmaṃ tu buddhānāṃ jananīstathā |
prajñāpāramitā loke tasmiṃ deśe pratiṣṭhitā |
sa rājā bhinnadehastu svargalokaṃ gamiṣyati ||
so'nupūrveṇa kṣitīpeśaḥ bodhiṃ prāpsyati muttamām |
tasyāntare kṣitipateḥ mahāturuṣko nāma nāmataḥ ||
dhīmataḥ bahumataḥ khyāto gurupūjakatatparaḥ |
sadā so'pi sādhe sa mantraṃ vai tārādevīṃ maharddhikām ||
so'pi prasiddhamantrastu rājyaheto tha bhūtale |
mahāyakṣā mahāsainyaḥ maheśākṣo'tha bhūpatiḥ ||
sammato bandhuvargāṇāṃ rājā so'pi bhaviṣyati |
aṣṭau sahasravihārāṇāṃ tasmiṃ kāle bhaviṣyati ||
tasya mantraprabhāvena jīved varṣaśatadvayam |
yadāsau bhinnadehastu tuṣitebhyopapadyate ||
sonmatto devaputrāṇāṃ bodhisattvo maharddhikaḥ |
so'nupūrveṇa dharmātmā bodhyaṅga samabhipūrataḥ ||
prāpnuyāmatulāṃ bodhiṃ so'nupūrveṇa yatnataḥ |
tatra deśe sadā kālaṃ tiṣṭhate pravaraṃ bahu ||
jinaistu kathitaṃ pūrvaṃ adhunā caryayā bhuvi |
vītarāgaiḥ samākrāntaṃ nāgaiścāpi maharddhikaiḥ ||
lokapālāastathā yakṣāḥ śāstu śāsanarakṣakāḥ |
bhaviṣyanti tadā kāle saddharmā rakṣakā bhuvi ||
evaṃ bahuvidhāḥ proktāḥ bhūpālā lokaviśrutāḥ |
kathitāḥ kathayiṣyanti tasmiṃ kāle sudāruṇe ||
paścāddeśaparyantaṃ ujjayanyāmataḥ pare |
samudratīraparyantaṃ lāḍānāṃ janapade tathā ||
śīlāhvo nāma nṛpatiḥ buddhānāṃ śāsane rataḥ |
purīṃ valabhya samprāpto dharmarājā bhaviṣyati ||
vihārāṃ dhātuvarāṃ citrāṃ śreyasāṃ prāṇināṃstathā |
kārayiṣyati yuktātmā bhūpatirdharmavatsalaḥ ||
pūjāṃ ca vividhākārāṃ jinabimbāṃ manoramām |
pūjayeddhātuvarāṃ agryāṃ lokanāthebhyo yaśasviṣu ||
nāsau mantrasiddhastu kevalaṃ karmajottamaḥ |
tatra deśe samākhyāto bhikṣuḥ piṇḍacārikaḥ ||
śīlavāṃ buddhisampanno buddhānāṃ śāsane rataḥ |
kālacārī mahātmāsau praviṣṭo piṇḍarācikam ||
paśyate rājakulaṃ śreṣṭhaṃ vistīrṇaṃ ca janāvṛtam |
praviṣṭo tatra bhikṣārthī kṣudhayā ca samanvitaḥ ||
tṛṣito klāntamanaso na lebhe piṇḍakaṃ tadā |
gṛhītvāsau puruṣaiḥ kṣipraṃ niryayuḥ tadgṛhāt param ||
tato saudvignamanaso rakṣito rājabhaṭaistadā |
niryayurnagarāt tasmāt svālayaṃ tatkṣaṇād gataḥ ||
kṣudhito tṛṣitaścaiva duḥkhī ca durmatiṃ gataḥ |
tato'sau bhaktacchinnastu ardharātre samupasthite ||
prāṇatyāgaṃ tadā cakruḥ yatī sau laghucetasaḥ |
praṇidhiṃ ca tadā cakre lāḍānāmadhipatirbhavet ||
tato'sau kālagato bhikṣurdharākhye nṛpatau kule |
utpadyeta mahātmāsau śāstuḥ śāsanapūjakaḥ ||
daśavarṣāṇi viṃśaṃ ca rājyaṃ kṛtvā makaṇṭakam |
lubdhaḥ svajanaprayogeṇa ajīrṇayatimūrchitaḥ ||
bhinnadeho tato rājā kālaṃ kṛtvā diviṃ gataḥ |
devā tuṣitavarā nāma maitreyo yatra tiṣṭhati ||
dharmaśrāvī mahātmāsau tatrāsau upapatsyate |
dharmaṃ śṛṇvanti satkṛtya maitreyasya mahādyuteḥ ||
so'nupūrveṇa bodhiṃ ca prāpsyati durlabhām |
śīlākhye nṛpatau vṛtte capalastatra bhaviṣyati ||
varṣārdhapakṣamekaṃ tu pañca māsāṃ tathaiva tu |
rājyaṃ kṛtvā vibhinno'sau śastribhiḥ śastrajīvibhiḥ ||
strīkṛtenaiva tu doṣeṇa śastrabhinno adho gataḥ |
tasyāpyanujo dhruvākhyastu dhruvaḥ sthāvaratāṃ gataḥ ||
sevaka kṛpaṇo mūrkhaḥ lāḍānāmadhipatirbhavet |
śeṣā narādhipāḥ sarve mūrdhāntāstu sevakāḥ ||
teṣāṃ ca pūrvajā vaṃśāḥ śīlāhvoparate tadā |
bhavitā bhūpatayaḥ sarve ambhoje tīraparṣagāḥ ||
nṛpaḥ indro sucandraśca dhanuḥ ketustathaiva ca |
puṣpanāmo tataḥ proktā vāravatyāṃ purodbhavaḥ ||
balabhyāṃ purimāgamya ādyamasyānupūrvakā |
prabhanāmā sahasrāṇi viṣṇunāmā tathaiva ca ||
anantā nṛpatayo proktā yādavānāṃ kulodbhavāḥ |
teṣāmapaścimo rājā viṣṇunāmā bhaviṣyati ||
ṛṣiśāpābhibhūtastu sapaurajanabāndhavaḥ |
astaṃ gate nṛpo dhīmāṃ udake plāvitā purī ||
dvāravatyā tadā tasya mahodadhisamāśritā |
uttarāṃ diśi sarvatra nānārambhanitambayoḥ ||
anantā nṛpatayaḥ proktā nānājātisamāśṛtāḥ |
śakavaṃśa tadā triṃśat manujeśā nibodhatā ||
daśāṣṭa bhūpatayaḥ khyātā sārdhabhūtikamadhyamā |
ante nāgasenā tu viluptā te pare tadā ||
tato viṣṇuharaścaiva kuntanāmājitaḥ paraḥ |
īśānasarvapaṅktiśca grahasuvra tathāparaḥ ||
tataste viluptarājānaḥ bhraṣṭamaryāda sarvadā |
viṣṇuprabhavau tatra mahābhogo dhanino tadā ||
madhyamāt tau bhakārādyau mantrimukhyau ubhau tadā |
dhaninau śrīmatau khyātau śāsane'smiṃ hite ratau ||
japtamantrau tathā mantre kumārastvayi mantrarāṭ |
tataḥ pareṇa bhūpālo jātānā manujeśvarau ||
saptamaṣṭaśatā trīṇi śrīkaṇṭhāvāsinastadā |
ādityanāmā vaiśyāstu sthānamīśvaravāsinaḥ ||
bhaviṣyati na sandeho ante sarvatra bhūpatiḥ |
hakārākhyo nāmataḥ prokto sārvabhūminarādhipaḥ ||
tatra deśe ime mantrā siddhiṃ gaccheyu vai tadā |
dharmarājena ye proktā vidyā śāntikapauṣṭikā ||
vividhāṃ bhogaviṣayāṃ sampadāṃ vividhāṃstathā |
nānā ca rūpadhāriṇyo yakṣiṇyaśca maharddhikāḥ ||
bhaviṣyanti tatra vai siddhā tasmiṃ kāle yugādhame |
dakṣiṇāṃ diśimāśritya sasamudrāṃ vasundharām ||
rājā śvetasucandraśca sātavāhana eva tu |
mahendraṃ śaṅkaraścaiva vallabho'tha mahīpatiḥ ||
sukeśikeśiśca vikhyātā dakṣiṇāṃ diśi |
maṅgalo vallabhaḥ prokto govindaḥ bṛndakhetuḥ ||
mutpātaḥ potaścaiva mahendraḥ candra eva tu |
gopendro indrasenaśca pradyumno mādhavastadā ||
gaṇaśaṅkaraścaiva vyāghraṃ siṃho tathā budhaḥ |
budhaḥ śuddhastathā kumbhaḥ nikumbhaścaiva kīrtyate ||
mathitaḥ sumitaścaiva |
balaḥ pulinaścaiva sukeśiḥ keśinastathā ||
anantā bahavo khyātā bhūpālā dakṣiṇāṃ diśi |
atītānāgatā cāpi varttamānā nibodhitā ||
nānāmṛtyubhave hyete nānāvyādhisamāplutā |
śastrasampātadurbhikṣaiḥ mṛtāḥ kecid diviṃ gatāḥ ||
ityete nṛpatayaḥ sarve kathitā vipukhastathā |
mahendrānta nṛpotākhyātaḥ tathāsahatistathā ||
bhaviṣyanti tadā abhūt |
tasmiṃ kāle tadā deśe mantrāṇāṃ siddhimicchatām ||
sādhanīyā imā mantrāḥ krodhādyāḥ kuliśocitāḥ |
ābhicārukakarmeṣu vaśyārtthe ca tathā hitam ||
mañjuśriyo'tha māhātmā vai kumāro bālarūpiṇaḥ |
sidhyate ca tadā deśe kaliprāpte ca tadā yuge ||
parvatavindhyamāśṛtaṃ sāgare lavaṇodake |
kārtikeyeti samākhyātaḥ sattvānāṃ varadāyakaḥ ||
ājñāṃ bho bodhisattvena mañjughoṣeṇa dhīmatā |
sattvānāṃ hitakāmyarthaṃ nivased dakṣiṇāṃ diśi ||
kārtikeyasya ye mantrāḥ kathitā mañjubhāṇinā |
tasmiṃ deśe tadā siddhiḥ bhaviṣyati na saṃśayaḥ ||
śrīparvate tadā deśe vindhyakukṣinitambayoḥ |
dvīpeṣveva ca sarvatra kaliṅgodreṣu kīrtyate ||
traiguṇyā mlecchadeśeṣu samantataḥ |
ambhodheḥ kukṣitīrāntāḥ nṛpā khyātā anantakāḥ ||
kāmarūpakalākhyā hi himādreḥ kukṣimāśritāḥ |
bahavo nṛpatayo proktā udrasandhiṣu sarvadā |
nānāmlecchagaṇādhyakṣā śāstupūjakatatparāḥ |
indro sucandramahendraśca bhūpāla mlecchavāsinaḥ ||
kṣmāpālau ubhau tatra ṣoaḍaśārddhā śāsane ratā |
pūjakāḥ śāstubimbānāṃ tvatprasādā ||
bhaviṣyanti na sandeho prasannā śāsane jine |
bahavo nṛpavarāḥ proktāḥ pūrvāyāṃ diśimāśṛtāḥ ||
atītānāgatā ye tu varttamānāśca sarvadā |
ādyaṃ nṛpavaraṃ vakṣye gauḍānāṃ vaṃśajo bhuvi ||
jāto'sau nagare ramye vardhamāne yaśasvinaḥ |
lokākhyo nāma sau rājā bhavati gauḍavardhanaḥ ||
māmānutpannaloke'smiṃ bhavitāsau dharmacintakaḥ |
bahavaḥ kṣitipāḥ krāntā vividhā jīvakarmiṇaḥ ||
madhyakāle samāsvāsā madhyamā madhyadharmiṇaḥ |
anante va yuge nṛpendrā śṛṇu tattvataḥ ||
samudrākhyo nṛpaścaiva vikramaścaiva kīrttitaḥ |
mahendranṛpavaro mukhya sakārādyo mataḥ param ||
devarājākhyanāmāsau yugādhame |
nirddhākhye nṛpaḥ śreṣṭhaḥ buddhimān dharmavatsalaḥ ||
tasyāpyanujo balādhyakṣaḥ śāsane ca hite rataḥ |
prācīṃ samudraparyantāṃ caityālaṅkṛtaśobhanām |
kariṣyati na sandehaḥ kṛtsnāṃ vasumatīṃ tadā |
vihārārāmavāpīśca udyānā maṇḍavakāṃ sadā ||
kariṣyati tadā śrīmāṃ saṅkramāṃ setukārakaḥ |
śāsturbimbān tadā pūjet tatprasannāṃśca pūjayet ||
kṛtvā rājyaṃ mahīpālo niḥsapatnamakaṇṭakam |
jīved varṣāṃ ṣaṭtṛṃśattṛṃśāhaṃ pravrajenṛpaḥ ||
tatotmānaṃ ghātayed rājā dhyāyantaḥ sampramūrcchitaḥ |
putraśokābhisantaptaḥ yativṛttisamāśṛtaḥ ||
tato'sau bhinnadehastu narakebhyopapadyata |
trīṇi ekaṃ ca divasāni uṣitvā narakaṃ gatim ||
dehamutsṛjya diviṃ gacchet sadā nṛpaḥ |
devānāṃ sukṛtināṃ lokaḥ śuddhāvāsa iti smṛtaḥ ||
devarājā bhavet tatra śuddhātmā bodhinimnagaḥ |
śataśaḥ sahasraśaścaiva anubhūya diviṃ sukham ||
punareva mānuṣyaṃ prāpya buddho bhūyo bhavāntare |
tenaiva kāritaṃ karma anyajanmeṣu dehinām ||
purīmujjayanīṃ khyātā kālavānāṃ jane tadā |
tatrāyanīmukhyaḥ vaṇijo yo mahādhanaḥ ||
buddhānāmasambhave kāle śūnye loke nirāspade |
pratyekabuddhā loke'smiṃ viharanti maharddhikāḥ ||
sattvānāṃ hitakāmāya vicaranti mahītale |
purī ujjayinī prāpya praviṣṭā piṇḍacārikā ||
vargacāriṇo mahātmānaḥ rathyāyāmavataratat |
vāṇyājeyastustadā saiva duṣṭvā tu saṃmukhāṃ munim ||
nimantrayāmāsa tadā bhaktena svagṛhaṃ caiva nayet tadā |
nītvā munivarāṃ kṣipramāsanena nimantrayet ||
saṅghībhavadhva bhavataḥ bhaktakālo'yamupasthitaḥ |
te'pi tūṣṇīṃ mahātmāno na vācāṃ bhāṣire tadā ||
pātraṃ ca nāmayāmāsa vāṇije yasya sarvadā |
vaṇijā iṅgitajñāśca buddhimanto bhavet tadā ||
pātraṃ ca pūrayāmāsa vividhākārabhojanaiḥ |
tadāsau svahastenaiva teṣāṃ prāyaccha yatnataḥ ||
gṛhītvā tu tataḥ sarve prajagmuḥ sarvatonabham |
dīpamāleva dṛśyante vyomamūrttisamāśritāḥ ||
tato'sau hṛṣṭaromastu saṃvegabahulastadā |
bhūmyāṃ ca patitastatra ṛddhyā varjitamānasaḥ ||
praṇidhiṃ ca tadā cakre pravyāhāravabhaṃ yathā |
anena kuśalamūlena yanmayā prāptamadyataḥ ||
eṣā munivarā magra bhaved buddho hyanuttaraḥ |
daśajanmasahasrāṇi cakravarttī tadā bhuvi ||
tato'sau vyuktadehastu koṭiṣaṣṭidivaukasām |
anubhūya ciraṃ saukhyaṃ tyaktvā janma divaukasām ||
māṇuṣāṇāṃ tadā janma prāpnuyāt paravaśā iha |
tasya rājakule janma bhavatīha tu sarvadā ||
bālākhyo nāma sau nṛpatirbhavitā pūrvadeśakaḥ |
ājanmasahasrāṇi cirasaukhyamanāvṛtam ||
prāpnuvanti yā nṛpatiḥ śrīmāṃ sarvajñatvaṃ ca paścimam |
evaṃ bahuvidhaṃ matvā sampado vipulāstathā ||
ko nu kuryāt tadā śāstuḥ pūjanādhyeṣaṇāṃstathā |
kārāṃśca śreyasīṃ yuktāṃ bodhimārgaviyojanīm ||
tasyāpareṇa nṛpatiḥ gauḍānāṃ prabhaviṣṇavaḥ |
kumārākhyo nāmataḥ proktaḥ so'pi ratyantadharmavām ||
tasyāpareṇa śrīmāṃ ukārākhyeti viśrutaḥ |
tataḥ pareṇa viśleṣa teṣāmanyonyateṣyate ||
mahāviśleṣaṇā hyete gauḍā raudracetasaḥ |
tato deva iti khyāto rājā māgadhakaḥ smṛtaḥ ||
so'pyatahatavidhvastaripubhiḥ samatā vṛtaḥ |
yasyāpareṇa candrākhyaḥ nṛpatitvaṃ kārayet tadā ||
so'pi śastravibhinnastu pūrvacoditakarmaṇā |
tasyāpi suto dvādaśa gaṇanāṃ jīvenmāsaparamparam ||
so'pi vibhinnaśastreṇa bāla eva abhūt tadā |
teṣāṃ parasparopavighnacittānāṃ raudrāṇāmahite ratām ||
bhaviṣyati tadā kāle bhakārākhyo nṛpapuṅgavaḥ |
agraṇīrgauḍalokānāṃ mahāvyādhisamākulaḥ ||
tenaiva vyādhinā ārttaḥ kālaṃ kṛtvā adho gataḥ |
tasyāpareṇa dakārākhyaḥ katipāyāṃ divasāṃ daśa ||
bhavitā gauḍadeśe'smiṃ gaṅgātīrasamāśṛtaḥ |
tasyāpareṇa bhakārākhyastrīṇi divasāni kārayet ||
tato gopālako rājā bhavitā sarvadastadā |
priyavādī ca so rājā ghṛṇī caiva mahābalaḥ ||
strīvaśaḥ kṛpaṇo mūrkhaḥ jitaśatrurbhaved yuvām |
kalyāṇamitramāgamya mahātyāgī bhavet tadā ||
vihārāṃścaityavarāṃ ramyāmārāmāṃ vividhāstadā |
vāpyo'tha jalasampannā satrāgārāṃ suśobhanām ||
sevato bahavastasya yaśaḥ kīrtyāthamudyataḥ |
devāyatanaramyāṃ vai guṇāvasathakāriṇaḥ ||
pāṣaṇḍībhiḥ samākrāntaṃ nānātīrtthikavāsibhiḥ |
ākrāntaḥ so diśaḥ sarvā samudrātīracaryagāḥ ||
kripī bhogī pramādī ca saṃ rājā dharmavatsalaḥ |
bhaviṣyati na sandehaḥ sa prācīṃ diśi mūrjitaḥ ||
sadyātīsārasaṃyuktavārddhikye samupasthitaḥ |
gaṅgātīramupāśritya rājyaṃ kṛtvā tu vai tadā ||
viṃśad varṣāṇi saptaṃ ca janmanāśītiko mṛtaḥ |
tato'sau bhinnadehastu tiryagebhyo'pipadyate ||
nāgarājā tataḥ śrīmān dharmavatsalaḥ |
yenāsya kāritaṃ caitya śāstubimbaṃ manoramam |
vihārāṃ kāritavāṃścātra saṅghasyārthe tadā bhuvi ||
tena karmavipākena antime ca bhave śrite ||
buddhatvaṃ niyataṃ mārgaṃ prāpnuyādacalaṃ padam |
tataḥ pareṇa gauḍānāṃ tīrthikākrāntapuraṃ bhuvi ||
tā pūrvadeśe'smin nagare tīrthikasamāhvaye |
bhagavākhye nṛpe khyātaḥ gauḍānāṃ prabhaviṣṇavaḥ ||
abhiṣikto dakṣiṇātyena pratinā prabhaviṣṇunā |
rājyaṃ kṛtvā tu vai tatra paścimāṃ diśimāgataḥ ||
praviśya nagarīṃ ramyāṃ sāketāṃ tu yathepsitaḥ |
ariṇā bhūtastu punareva nivartate ||
prācīṃ samudraparyantāṃ taskaraiśca samāvṛtaḥ |
sastraprahāravidhvastamṛto'sau pretatāṃ gataḥ ||
trīṇi varṣāṇi kṛtvāsau bhūpālo rājyamalpakam |
tato dasyubhirgrastaḥ mṛtaḥ pretamaharddhikaḥ ||
trīṇi varṣāṇi tatraiva pretebhyo rājyamakārayet |
tato'pi so tyaktadehastu pretalokāṃ sudāruṇām ||
tasmānmuktajanmānaḥ svarlokaṃ ca sadā vrajet |
tasyādhareṇa nṛpatistu samudrākhyo nāma kīrttitaḥ ||
trīṇi divasāni durmedhaḥ rājyaṃ prāpsyati durmatiḥ |
tasyāpyanujo vikyātaḥ bhasmamākhyo nāma nāmataḥ ||
prabhuḥ prāṇātipātasaṃyuktaḥ mahāsāvadyakāriṇaḥ |
nirghṛṇī apramattaśca svaśarīre tu yatnataḥ ||
paralokārthine nāsau balisattvadihaiva tu |
akalyāṇamitramāgamya pāpaṃ karma kṛtaṃ bahu ||
dvijairākrāntatadrājyaṃ tārkikaiḥ kṛpaṇaistathā |
vividhākārabhogāṃśca mānuṣā pitarāstathā ||
vividhāṃ sampadāṃ so'pi prāptavān nṛpatistathā |
so'nupūrveṇa gatvāsau paścimāṃ diśi bhūpatiḥ ||
kaśmīradvāraparyantaṃ uttarāṃ diśimāśṛtaḥ |
tatrāpi jitasaṅgrāmī rājyaṃ kṛtvā tu vai tadā ||
dvādaśābdāni sarvatra māsāṃ pañcadaśastathā |
pṛthivyāmārtarogo'sau mūrchitaśca punaḥ punaḥ ||
mahāduḥkhābhibhūtastu bhinnadeha adhogataḥ |
teṣāṃ parasparato dveṣe lubdhānāṃ rājyahetunām ||
mahāśastropasampātaṃ kṛtvā te tu parasparam |
abhiṣicya tadā rājyaṃ sakarākhyaṃ bāladārakam ||
cihnamātraṃ tu taṃ kṛtvā punareva nivarttate |
yairdvijātimukyānāṃ bhinnāste'pi parasparam ||
māgadhāṃ janapadāṃ prāpya pure udumbarāhvaye |
dvai bālau dvijātimukhyaśca abhiṣecya svayaṃ bhuvi ||
tato'nupūrveṇa gatvāsau prācīṃ diśimāśṛtaḥ |
gauḍāṃ janapadāṃ prāpya niḥsapatnā hya vai tadā ||
ghātitau bālamukhyau tau kaliṅgakṣu durātmanā |
akalyāṇamitramāgamya kṛtaṃ prāṇivadho bahum ||
pūrvasammānitā ye tu nṛpairvigrahamānibhiḥ |
ghātayāmāsa sarveṣāṃ gauḍānāṃ janavāsinām ||
somākhyo'pi tato rājā ekavīro bhaviṣyati |
gaṅgātīraparyantaṃ vārāṇasyāmataḥ param ||
nāśayiṣyati durmedhaḥ śāsturbimbāṃ manoramām |
jinaistu kathitaṃ pūrvaṃ dharmasetumanalpakam ||
dāhāpayati durmedhaḥ tīrtthikasya vace rataḥ |
tato'sau kruddhalubdhastu mitthyāmānī hyasaṃmataḥ ||
vihārārāmacaityāṃśca nirgranthāṃ vasathāṃ bhuvi |
bhetsyate ca tadā sarvāṃ vṛttirodhamakāraka ||
bhaviṣyate ca tadā kāle madhyadeśe nṛpo varaḥ |
rakārādyotayuktātmā vaiśyavṛttimacañcalaḥ ||
śāsane'smiṃ tathā śakta somākhyasasamo nṛpa |
so'pi yāti tavāntena nagnajātinṛpeṇa tu ||
tasyāpyanujo hakārākhya ekavīro bhaviṣyati |
mahāsainyasamāyuktaḥ śūraḥ krāntavikramaḥ ||
nirdhāraye hakārākhyo nṛpatiṃ somaviśrutam |
vaiśyavṛttistato rājā mahāsainyo mahābalaḥ ||
pūrvadeśaṃ tadā jagmuḥ puṇḍrākhyaṃ puramuttamam |
kṣatradharmaṃ samāśṛtya mānaroṣamaśīlinaḥ ||
ghṛṇī dharmārtthako vidvāṃ kuryāt prāṇivadhaṃ bahūn |
sattvānupīḍanaparo nigrahāyaiva so rataḥ ||
parājayāmāsa somākhyaṃ duṣṭakarmānucāriṇam |
tato niṣiddhaḥ somākhyo svadeśenāvatiṣṭhataḥ ||
nivartayāmāsa hakārākhyaḥ mleccharājye mapūjitaḥ |
tuṣṭakarmā hakārākhyo nṛpaḥ śreyasā cārthadharmiṇaḥ ||
svadeśenaiva prayātaḥ yatheṣṭagatināpi vā |
taireva kāritaṃ karma rājyaharṣīsamanvitaiḥ ||
adhunā prāptavāṃ bhogāṃ rājyavṛttimupāśṛtām |
pūrvaṃ pratyekabuddhāya bhaktācchādanadattavām ||
pādukau ca tadā dattau cchatracāmarabhūṣitam |
tasya dharmaprabhāvetau mahārājyatṛdevatau ||
bhuktavāṃ bhogasampattīḥ devamanuṣyasarvadā |
somākhyo dvijāhvayo mahābhogī bhave hyasau ||
bhogāṃ dvijātiṣu dattvā vai rājyaṃ kṛtvā vai tadā |
sārdhaṃ saptamaṃ tathā ||
varṣāṃ daśa saptaṃ ca māsamekaṃ tathāparam |
divasāṃ saptamaṣṭau ca mukharogasamākulaḥ ||
kṛmibhirbhakṣamāṇastu kālaṃ kṛtvā adhogati |
amānuṣākrāntavidhvastaṃ tat puraṃ ca abhūt tadā ||
māṇuṣeṇaiva doṣeṇa jvarārto vyādhimūrcchitaḥ |
mṛto mantraprayogeṇa rājāsau kālagatastadā ||
avīcīrnāma vikhyātaṃ narakaṃ pāpakāriṇā |
tatrāsau upapadyeta pāpakarmāntacāriṇaḥ ||
mahākalpaṃ tadā narake pacyate'sau duṣṭacetasaḥ |
tato ṭaṭaṃ hahavaṃ caiva sañjīvaṃ kālasūtraṃ tu ||
asipatravanaṃ ghoraṃ anubhūya punaḥ punaḥ |
tiryakpretalokaṃ ca punastathā ||
evaṃ janmasahasrāṇi saṃsāre saṃsarataḥ punaḥ |
nāsau vindati saukhyāni duḥkhabhājī bhaved sadā ||
tasmāt sarvaprayatnena śāsane'smiṃ tathāgate |
prasādyamakhilaṃ cittaṃ gacchadhvaṃ nirjarasampadam ||
buddhe kārāpakārāṃ ca anantā bhavati karmatā |
buddhe prāsādaḥ kartavyaḥ dharmasaṅghe ca vai tathā ||
bhavanti loke agrastu cirante pūjakā nṛpā |
maheśākhyamaherājyaṃ mahābhogā dhaneśvarā ||
prāpnuyād vividhāṃ sokhyāṃ sampadāṃ vipulāṃ nṛpā |
pūjayitvā tu lokāgryāṃ loka īśvaratāṃ vrajet ||
śakratvamatha yāmyatvaṃ brahmatvaṃ ca punaḥ punaḥ |
pratyekabuddhā buddhatvaṃ śrāvakatvaṃ ca vai bhuvi ||
prāpnuvanti triyānamagratvaṃ dvau yātau niḥspṛhatāṃ gataḥ |
evaṃ hyacintiyā buddhā buddhajñānopacintiyaḥ ||
acintiyo hi phalaṃ teṣāṃ vipāko bhavantyacintiyaḥ |
ataḥ pareṇa somākhyo nṛpatau apyastamite bhuvi ||
anyonyakṣobhaśīlastu gauḍatantro bhaviṣyati |
sadā udyataśastrāstu anyonyāpi napekṣiṇaḥ ||
divasā saptamevaṃ tu māsamekaṃ tathāparam |
gaṇajyaṃ tadā tantre bhaviṣyati sadā bhuvi ||
gaṅgātīre etasmiṃ vihārādhyuṣitamālaye |
tataḥ pareṇa sutastasya somākhyasya ca mānave ||
māsānyaṣṭau divasā pañca sādhāhe suniśātyantu |
vaiśyavarṇaśiśustadā ||
nāgarājasamāhveyo gauḍarājā bhaviṣyati |
ante tasya nṛpe tiṣṭhaṃ jayādyāvarṇatadviśau ||
vaiśyaiḥ parivṛtā vaiśyaṃ nāgāhveyo samantataḥ |
durbhikṣopadravāste'pi paracakropadrutāstadā ||
teṣāṃ rājyamasamprāptaṃ mahātaskaramākulāḥ |
te taṃ bhraṣṭamaryādā ||
varṣāṃ pañcakamekaṃ vai bhuṅkte tatra samākulām |
prāṇātyayaṃ tadā cakruḥ kṛtvā prāṇivadhaṃ bahūn ||
pūrvakarmaparādhena te janā vaiśyavṛttayaḥ |
anyonyakṣobhaśīlāstu bhaviṣyanti tadā abhūt ||
prabhaviṣṇustadā teṣāṃ kṣatravṛttisamāśritaḥ |
bhaviṣyanti na sandehaḥ gauḍatantre narādhipaḥ ||
śastrabhinnā tathā kecid vyādhibhiśca samākulāḥ |
kālaṃ kṛtvā tato yātā narakebhyo narādhipāḥ ||
strīpradhānaṃ śiśustatra punareva narādhipaḥ |
pakṣamekaṃ tathā vai śastrabhinno hatastadā ||
mahādurbhikṣasampātaṃ paracakrasamākulam |
prācyā janapadā vyastā utrastā gatamānasā ||
bhaviṣyanti na sandehaḥ tasmiṃ deśe narādhipāḥ |
madhurāyāṃ jātavaṃśāḍhyaḥ vaṇik sūrvī nṛpo varaḥ ||
so'pi pūjitamūrttistu māgadhānāṃ nṛpo bhavet |
tasyāpyanujo bhakārākhyaḥ prācīṃ diśi samāśṛtaḥ ||
tasyāpi sutaḥ pakārākhyaḥ prāgdeśeṣveva jāyataḥ |
kṣatriyaḥ agraṇī proktaḥ bālabandhānucāriṇaḥ ||
daśa varṣāṇi saptaṃ ca bandhanasthamadhiṣṭhitaḥ |
gopākhyena nṛpatinā baddho mukto'sau bhagavāhvaye ||
paścāddeśasamāyātaḥ akārākhyo mahānṛpa |
prāciṃ diśiparyantaṃ gaṅgātīramatiṣṭhata ||
śūdravarṇo mahārājā mahāsainyo mahābalaḥ |
so taṃ tīraṃ samāśṛtya tiṣṭhate ca samantataḥ ||
purīṃ gauḍajane khyātaṃ tīrthāhvati viśrutaḥ |
samākramya rājāsau tiṣṭhate ca mahābalaḥ ||
tatrau ca kṣatriyo bālaḥ vaṇinā ca tathāgataḥ |
rātrau praviṣṭavāṃstatra rātryante ca prapūjitaḥ ||
śūdravarṇai nṛpaḥ khyātaḥ punareva nivartayam |
gaṅgātīraparyantaṃ nagare nandasamāhvaye ||
māgadhānāṃ tadā rājyaṃ sthāpayāmāsa taṃ śiśum |
kāśinaṃ pada prāpya vāraṇasyamataḥ pure ||
praviśecchūdravarṇastu mahīpālo mahābalaḥ |
mahārāgeṇa duḥkhārtaḥ abhiṣece sa taṃ tadā ||
abhiṣicya tadā rājyaṃ grahākhyaṃ bāladārakam |
mahārogābhibhūtastu bhūmāvāvarta vai tadā ||
tatordhvaṃ niḥśvasya yatnena bhinnadeho'pi tīryataḥ |
tiryebhye vasaṃ māsāṃ aṣṭa saptaṃ ca vai tadā ||
tato'sau muktajanmāna devebhyo mupapadyate |
vividhāṃ devasampattiṃ viṃśajanmāni vai tadā ||
tato'nupūrveṇa dharmātmā pratyekaṃ bodhimāpnuyāt |
tenaivopārjitaṃ karma pūrvakāleṣu janmani ||
pratyekabuddho mahātmā vai vastraiḥ samabhicchāditaḥ |
upānahaṃ nāmayāmāsa hastyaśvarathahetunā ||
bhojanaṃ ca tadā tasya tasmā dadyuḥ prayatnadhīḥ |
tena karmavipākena devarājā śatakratuḥ ||
bhavitā devaloke'smiṃ triṃśatkoṭyāstu janmataḥ |
bhuvimāyāta rājāsau bhavitā iha janmani ||
parairupārjitaṃ rājyaṃ anubhoktā bhaviṣyati|
tasyāpi ca suto rājā vārāṇasyāṃ tu pratiṣṭhitaḥ ||
samantāddhatavidhvastaviluptarājyo bhaviṣyati |
dvijakrāntamabhūyiṣṭhaṃ tad rājyaṃ ripubhistadā ||
pramādī kāmacārī ca sa rājā grahacihnitaḥ |
apaścime tu kāle vai paścācchatruhato mṛtaḥ ||
māgadho nṛpatisteṣāṃ anyonyāvarodhinaḥ |
somākhye nṛpate vṛtte prāgdeśe samantataḥ ||
gaṅgātīraparyantaṃ vārāṇasyāmataḥ param |
bhaviṣyati tadā rājā pakārākhyaḥ kṣatriyastadā ||
yo'sau śūdravarṇena akārākhyena pūjitaḥ |
nagare nandasamākhyāte gaṅgātīre tu samāśrite ||
bhavitā kṣatriyo rājā pūrvakarmaistu coditaḥ |
tenaiva kāritaṃ karma kṛtaṃ cāpyanumoditam ||
atikrānte tadā kāle kanakāhve śāstusambhave |
vārāṇasyāṃ mahānagaryāṃ śreṣṭhirāsīnmahādhanaḥ ||
vaṇijaḥ sa suto bālaḥ bāliśaistu samāvṛtaḥ |
pāṃsukrīḍanamarthāya rathyāyāṃ pratipadyate ||
svagṛhe stūpavaraṃ dṛṣṭvā pitāmātrābhipūjitam |
tadeva manasā varte stūpaṃ kṛtvā tu pāṃsunā ||
pūjāṃ ca kārayāmāsa nirmālyakusumaistadā |
saṃstavāmāsa taṃ stūpaṃ buddhatvaṃ śrāddhagatismṛtiḥ ||
krīḍate bālastatra śiśubhiḥ parivāritaḥ |
jine kanakaśāstusya śrāvakāgro tadaikakaḥ ||
vītadoṣastu yuktātmā traidhātukamuktadhīḥ |
tadāsau vītadoṣastu piṇḍapātamahiṇḍata ||
praviśate ca tadā nagarīṃ vāraṇasyāṃ suśobhanām |
vītarāgastadādeśaṃ yatra te bāliśā bhuvi ||
yatra te śaiśavaḥ sarve samantāt parivāritāḥ |
ehi bhikṣu ihāgaccha vanda stvaṃ śāstucaityakam ||
asmābhiḥ kāritaṃ yatnāt na tvaṃ paśyasi śobhanam |
tataḥ śreṣṭhisuto bālaḥ gṛhītvā tṛṇavartitam ||
krīḍayā bandhayāmāsa vītarāgaṃ maharddhikam |
samanvāharati tatrāsau vītarāgo maharddhikaḥ ||
paśyate bhuvi tatrasthaṃ caityaṃ kāritakaṃ hi taiḥ |
bāliśaṃ mūrdhni māsṛjya evaṃ voca mahātmadhīḥ ||
muñca dāraka gacchāmo yatra tvaṃ kāritaṃ kṛtiḥ |
āgatā ca tataḥ sarve yatra dhātudharaṃ bhuvi ||
vanditvā vītarāgā mahātmāsau śiśubhiścaitadāsamaiḥ |
punareva prasthito vīraḥ piṇḍakārthaṃ yathepsataḥ ||
tataḥ śreṣṭhisuto bālaḥ gṛhītvā cīvarāntikam |
svagṛhaṃ nītavāṃ hyāsīd bhojanārthaṃ ca kārayet ||
tataḥ śreṣṭhimukhyo'sau dṛṣṭvā taṃ bāliśam |
gṛhītvā cīvarānte tu vītarāgaṃ maharddhikam ||
bhīto hṛṣṭaromaśca gṛhaṃ me āgato'grajaḥ |
pādayornipatitaṃ kṣipraṃ muñcāpayati bālakam ||
gṛhītvā tu sutaṃ tasya kṣamāpayāmāsa yatnataḥ |
pātraṃ tu gṛhītvā vai jine agrajite hite ||
pūrayāmāsa taṃ pātraṃ śālivyañjanabhakṣakaiḥ |
sutaṃ cāmantrayāmāsa gṛhya mantra prayaccha bhoḥ ||
tato vālo'tha saprajño hasto prakṣālya yatnataḥ |
gṛhītvā pātrapūraṃ tu vītarāgāya nāmayet ||
nāmayitvā tu taṃ kṣipraṃ pādayornipatito bhuvi |
vītarāgo gṛhītvā tu bhuktavām ||
vītarāgo tadā hyāsīt sukhasaṃsparśaṃ ca labdhavām |
aparastatra bālo vai mātsaryāviṣṭamānasaḥ ||
kevalaṃ roṣacittena vītarāgo pare'hani |
prabhūtaṃ khādyabhojyaṃ ca gṛhītvā taṃ prayacchata ||
yadyasti kuśalaṃ kiñcit tvayi datvā tu piṇḍakam |
anena śreṣṭhisutasyāhaṃ bhavitā āḍhyatamo bhuvi ||
tataste tīrthikāḥ sarve dvijātivanitā tadā |
sannipatya tadā sarve kalahaṃ nindakaṃ kṛtvā ||
bāliśastvaṃ na jānāsi muṇḍakānāṃ kuto gatiḥ |
ātmanā asthitā hyete pareṣāṃ kutra nirvṛtiḥ ||
tasya bālakasattvasya dveṣamutpanna tādṛśam |
nāśayāmāsa eteṣāṃ śāstāreṇopavarṇitām ||
dharmasetu sadā kīrtti vihārāṃ caityavarāṃ bhuvi |
śreṣṭhimukhyasutasyaiva āghāta caiva kārayet ||
eteṣāṃ kuṇḍakānāṃ tu dattvā dānaṃ kuto gatiḥ |
kugatigrastacittānāṃ vighātaṃ kārayāmyaham ||
yo sau vādyatamo bālo somākhyo'pi nṛpo hyasau |
anubhūya ciraṃ duḥkhaṃ vipākaḥ tasya naiṣṭhikam ||
śreṣṭhimukhyasya putro'sau bhinnadeho diviṃ gataḥ |
anubhūya ciraṃ saukhyaṃ divaukasānāṃ tadā tadā ||
cyuto'sau devaloke'smim |
tadājanme bandhaṃ setsyati sarvadā ||
tṛjanmopagato martyaḥ kṣmāpatiḥ bhavitā punaḥ |
punaśca patitaḥ karmeṇa tatra tatra tadā tadā ||
bhavitā janmaloke'smiṃ nṛpatitvaṃ kārayed bhuvi |
nirmālyadānaṃ yasstūpe nivedya sau bālacāpalāt ||
tenāsya bhogā kliṣṭā vai kliṣṭādānasya tat phalam |
duḥkhena bhogāṃstu prāptastu nagnasandhīva sau nṛpaḥ ||
asthairyā bālavattvacca calacittatayā ca sadā |
kurvīta mahatīṃ pūjāṃ śāsturdhātuvare bhuvi ||
tena karmavipākena rājyaiśvaryaṃ calatāṃ vrajet |
bhūtvā bhavati rājā abhūtvā pratigacchati ||
udīcyapratīcyamadhyau so nṛpatitvaṃ kārayed bhuvi |
yo sau muktadhībandhaḥ punarmuktaśca bālakaḥ ||
tena karmavipākena baddho muktaśca bālakaḥ |
pañcajanmaśatānaiva baddho muktaśca bālakaḥ ||
apaścime tu tadā janme bandhaṃ chetsyati sarvadā |
pañcapañcāśavarṣastu saptasaptatiko'pi vā ||
prācīṃ samudraparyantāṃ rājāsau bhavitā bhuvi |
vindhyakukṣiniviṣṭāstu pratyantamlecchataskarāḥ ||
sarve te vaśavarti syāt pakārākhye nṛpatau bhuvi |
himādrikukṣisanniviṣṭā tu uttarāṃ diśimāśṛtām ||
sarvāṃ janapadāṃ bhuṅkte rājāsau kṣatriyastadā |
pāṃsunā kṛtvā stūpaṃ ajñānād bālabhāvataḥ ||
māgadheṣu bhaved rājā niḥsapatnamakaṇṭakaḥ |
saimāmaṭavīparyantāṃ prācīsamudramāśṛtaḥ ||
lauhityāparato dhīmāṃ uttare himavāṃstathā |
paścāt kāśipurī ramyāṃ śṛṅgākhye pura eva vā ||
atrāntare mahīpālaḥ śāstuśāsanadāyakaḥ |
pañcakesarināmānau jitvā nṛpatinau sau ||
svaṃ rājyamakārayat |
sarvāṃstāṃ siṃhajāste'pi dhvastonmūlitā tadā ||
himādrikukṣiprācyāṃ bho daśānūpaḥ tīramāśrayet |
sattvā janapadāṃ bhuṅkte rājāsau kṣaitriyastadā ||
abhivardhamānajanmastu bhogāstasya ca varddhatām |
vārdhikye ca tadā prokte bhogāṃ niścalatāṃ vrajet ||
aśītivarṣāṇi jīveyuḥ sapta sapta tathā parām |
tato jīrṇābhibhūtastu kālaṃ kṛtvā diviṃ gataḥ ||
devaloke'smiṃ cirasaukhyamanubhūya tathā nṛpaḥ |
punaścavati karmeṇa pūrvasaṅkleśitena tu ||
tiryakṣu nvase māsaṃ nāgarājamaharddhikaḥ |
tato'sau bhinnadehastu mānuṣebhyopapadyate ||
kṣatriyo dhīmato jato vaṇigjīvī viśāradaḥ |
kalyāṇamitramāgamya bhoktāsau jinaśāsane ||
sādhayed vidyārājñīṃ tārādeviṃ maharddhikām |
siddhamantrastu jino nāsau yatheṣṭagaticāriṇaḥ ||
vidyādharāṇāṃ tadā rājā bhavitā sugatastadā |
cakravartistadā khyāto nāmnāsau citraketavaḥ ||
vidyādharāṇāṃ tadā karma khyāto'sau matimāṃstathā |
aśītivarṣakoṭyāni navasaptāni caitadā ||
divyamānuṣyamādyena bhavitā cakravarttinaḥ |
parivārastasya kanyānāṃ ṣaṣṭikoṭyo majāyata ||
tato'sau bhinnadehastu tārādevyānucoditaḥ |
devānāmadhipatiṃ gacchet tatra dharmaṃ ca deśayet ||
so'nupūrveṇa mahīpāla kṣipraṃ bodhiparāyaṇaḥ |
pakārākhye ca nṛpatau vṛtte tadā kāle yugādhame ||
bhinnaṃ parasparaṃ tatra mahāvigahamāśṛtāḥ |
bhṛtyastasya tu saptāhaṃ rājyaiśvaryamakārayet ||
tato'nupūrveṇa saptāhād vakārākhyo nṛpatistathā |
so'pyahatavidhvastaḥ prakrameta diśāstataḥ ||
pakārākhye nṛpatau tatra bhakārādyo mataḥ paraḥ |
so'pi trīṇi varṣāṇi rājyaiśvaryamakārayet |
tasyāpyanujo vakārākhyo vratinā samadhiṣṭhitaḥ |
trīṇi varṣāṇi ekaṃ ca bhavitā rājyavarddhana ||
ajīrṇitau ubhāvapyetau sadyātīsāramūrcchitau |
kālagatau loke yakṣebhyopapadyate ||
te'nūpūrveṇa dharmātmāno pratyekāṃ bodhimāpnuyām |
tasyāpyanujo dhakārākhyaḥ kṣatriyo dharmavatsalaḥ ||
bhavitā so'pi rājā vai trīṇi varṣāṇi |
bhavitāsau narādhipaḥ ||
tasyāpi kanyaso rājā dhakārākhyo'tha viśrutaḥ |
bhavitā tatra deśe'smiṃ sārvabhūmikabhūpatiḥ ||
hastyaśvarathayānāni nauyānāni samantataḥ |
jetā ripūṇāṃ sarveṣāṃ samare pratyupasthitām ||
sa imāṃ janapadāṃ sarvāṃ kṛtsnāṃ caiva vasundharām |
śāstubimbairvihāraiśca jinānāṃ dhātudharaistathā ||
śobhāpayati sarvāṃ vai kṛtsnāṃ caiva vasundharām |
nṛpapūrvī tathā tasya dvijātiḥ śākyajastathā ||
mānī tīkṣṇo'tha sa prājñaḥ bodhinimno'tha mānadhīḥ |
saivāsya sukhāyatāṃ yāti tasmiṃ kāle yugādhame ||
kṣatriyaḥ agradhīḥ proktaḥ rājā vai dharmavatsalaḥ |
jīved varṣaśataṃ viṃśat sapta cāṣṭaṃ ca yatnataḥ ||
strīkṛtenaiva doṣeṇa kālaṃ kṛtvā diviṃ gataḥ |
so'nupūrveṇa medhāvī prāpnuyād bodhimuttamām ||
tataḥ pareṇa vikhyātaḥ śrīnāmātha mahīpatiḥ |
gauḍatantre mahārājā bhavitā dharmavatsalaḥ ||
gauḍānāṃ ca pure śreṣṭhe bakārādye ca mahājane |
kārayet tatra rājyaṃ vai jitaśu samantataḥ ||
vihārāṃ kārayāmāsa sapta cāṣṭau ca tatra vai |
dvijamukhyā tathā yukte śākajeti samāśrite ||
tena sāhāyyatāṃ yāte kuryād rājyaṃ samantataḥ |
aśītirekaṃ ca varṣāṇi jīved tatra narādhipaḥ ||
bhṛtyadoṣeṇa dharmātmā kālaṃ kṛtvā diviṃ gataḥ |
anupūrveṇa tathā rājyaṃ devānāmapi kārayet ||
tato'sau bhinnadehastu svargāt svargatamaṃ vrajet |
paripūrya kuśalāt dharmāṃ bodhi ye tasya hetavaḥ ||
tasyaiva bhṛtyo rājā vai kuryād rājyamakaṇṭakam |
nāmnā yakārādyastu mahīpālo bhaviṣyati ||
sapta caikaṃ ca varṣāṇi kuryād rājyaṃ tadā yuge |
saiva ghātyate strībhiḥ ghātitaśca adho gataḥ ||
punaḥ pakāravaṃśāstu rājā bhavitātha kṣatriyaḥ |
tenāsau bhṛtyavargastu ghātito'sau nirantaraḥ ||
akalyāṇamitramāgamya kṛtaṃ prāṇivadhaṃ bahūn |
bhavitā sarvaloke'smiṃ pratāporjitamūrcchitaḥ ||
kṣiprakārī capalastu madyapaśca śaṭhapriyaḥ |
madyapramādāt sammūḍhaḥ tadāsau śayane bhuvi ||
bhinno'sau śastraghātaistu aribhiśca samudyataiḥ |
tato'sau bhinnadehastu kālaṃ kṛtvā aghogataḥ ||
tasyāpyanyatamo bhrātā rakārādyo nāmataḥ smṛtaḥ |
aṣṭacatvāriṃśaddivasāni rājyakarttā sadā bhuvi ||
datvā draviṇaṃ dvijātibhyaḥ kālaṃ kuryānna saṃśayaḥ |
tataḥ pareṇa bhūpālaḥ svādādyo bhavitā tadā ||
sa eva śūdravarṇastu vyaṅgaḥ kutsita eva tu |
adharmabhūyiṣṭhaḥ duḥśīlo vigrahe ca sadā rataḥ ||
dvijātigaṇasāmantāṃ saṃyatāṃ pravrajitāṃstathā |
sa hāpayati sarvā vai nigrahe ca sadā rataḥ ||
tīvraśāsanakartā ca taskarāṃ ghātakastathā |
niṣeddhā sarvaduṣṭānāṃ pāṣaṇḍavratamāśṛtām ||
vinirmuktā ca dātā ca rājyaṃ kṛtvā tu vai tadā |
daśavarṣāṇi saptaṃ ca jīved bhūpatistatra vai ||
kuṣṭhaduḥkhābhibhūtastu kālaṃ kṛtvātha tiryat |
tiryagbhyo nāgarājastu mahābhogī viśāradaḥ ||
mūrttimāṃ paramabībhatsī sphuṭāṭopī ca vai tadā |
anubhūya ciraṃ duḥkhaṃ dharmatastasya naiṣṭhikam ||
evamprakārāḥ kathitā bhūpālā lokavarddhanā |
viditā sarvaloke'smiṃ prācyā ca sthitadehinī ||
pakārākhyasya nṛpatau vaṃśād vaṃśajo'paraḥ |
kṣatriyaḥ śūravikrāntaḥ trisamudrādhipatistadā ||
bhavitā prācyadeśe'smiṃ mahāsainyo mahābalaḥ |
śāstudhātudharairdivyairvihārāvasathamandiraiḥ ||
udyānavividhairvāpyaiḥ kūpamaṇḍapasaṅkramaiḥ |
satrāgāratathānityaṃ śobhāpayati medinīm ||
bhakto'sau jinaravāṃ śreṣṭhāṃ uttamaṃ yānamāśṛtaḥ |
śākyapravrajitenaiva sa tadā niṣṭhito hyasau ||
varjayed dakṣiṇāṃ sarvāṃ dakṣiṇāṃ caiva prabhāvayet |
nāmnā kakāravikhyātaḥ smṛtimāṃścaiva viśāradaḥ ||
rājyaṃ kṛtvā tu bhūpālaḥ varṣāṇyekaviṃśati |
tato'sau viṣūcikābhiśca kālaṃ kṛtvā diviṃ gataḥ ||
so'nupūrveṇa medhāvī kṣipraṃ bodhiparāyaṇaḥ |
tasyaiva śeṣavaṃśāstu parādhīnāyatanavṛttanaḥ ||
tataḥ pareṇa bhūpālā gopālā dāsajīvinaḥ |
bhaviṣyati na sandeho dvijātikṛpaṇā janā ||
adharmiṣṭha tadā kāle nirnaṣṭe śāstuśāsane |
mantravādena sattvānāṃ kuśalārthāṃ niyojayet ||
kumāreṇa tu ye proktā mantrā bhogavarddhanā |
sādhanīyā tadā kāle rājyaiśvaryeṇa hetunā ||
na sādhyā uttamā siddhiḥ tasmiṃ deśe tu vai tadā |
dharmacakre tathā ramye mahābodhivane tathā ||
yatrāsau bhagavāṃ śāntiṃ niropadhiṃ ca praviṣṭavāṃ |
tatra sādhyau imau mantrau tārā bhṛkuṭī ca devatā ||
samudrakūle tathā nityaṃ visphūrjyāṃ saritāvare |
gaṅgātīre tu sarvatra sādhanīyābjasambhavā ||
yo'sau bodhisattvastu candranāmātha viśrutaḥ |
sa vai tāramiti proktā vidyārājñī maharddhikā ||
strīrūpadhāriṇī bhūtvā devī viceruḥ sarvato jagataḥ |
sattvānāṃ hitakāmyārthaṃ karuṇārdreṇa cetasā ||
sahāṃ ca lokadhātusthāṃ taimbhyākhyamiti vartate |
maharddhiko bodhisattvastu daśabhūmyānantaraprabhuḥ ||
vineyaḥ sarvasattvānāṃ tārā devī tu kīrtyate |
ayatnasiddhimevāsya rakṣāvaraṇaguptaye ||
yatnena sādhyate devī bhogaiśvaryavivarddhanā |
bodhisambhārahetuṃ ca ||
anubaddhā tadā devī karuṇāviṣṭā hi dehinām |
mantrarūpeṇa sattvānāṃ bodhisambhārakāraṇā ||
sarveṣāṃ tuṣṭipuṣṭyarthaṃ pūrvāyāṃ diśimāśritaḥ |
sahasrārdhaṃ punaḥ kṛtvā ātmano bahudhā punaḥ ||
bhramate vasumatīṃ kṛtsnāṃ catvāro dadhi paryayām |
pūrveṇa tataḥ siddhiḥ vārāṇasyāṃ pareṇa vā ||
sakṣetrastasya devyā tu pūrvadeśaḥ prakīrtitaḥ |
siddhyate yakṣarāṭ tatra jambhalastu mahādyutiḥ ||
bhogakāmaiḥ tadā sattvaiḥ tasmiṃ kāle yugādhame |
yakṣarāṭ tārādevyā tu sādhyetau puṣṭikāmataḥ ||
krodhanāstu tathā mantrāḥ sādhyatāṃ dakṣiṇāpathe |
mlecchataskaradvīpeṣu ambhodhermadhya eva vā ||
sidhyate ca tadā tārā yakṣarāṭ caiva mahābalaḥ |
harikele karmaraṅge ca kāmarūpe kalaśāhvaye ||
vividhā dūtigaṇāḥ sarve yakṣiṇyaśca maharddhikāḥ |
mañjughoṣeṇa ye gītā mantrā bhogahetavaḥ ||
tatra deśe yathā siddhiḥ nānyasthāneṣu tathā bhavet |
pūrvaṃ diśi vidikṣuśca mantrā vividhahetavaḥ ||
kathitāstu tadā kāle sādhanīyāstu dehibhiḥ |
madhyadeśe tathā mantrī bhūpālā vividhāstathā ||
vistarāṃ sattvadaurbalyāṃ alpabuddhiṃ nibodhatām |
saṃkṣepo nṛpatimukhyānāṃ saṅkhyā teṣāṃ nigadyate ||
makārādyo nakārādyaḥ pakārādyaśca kīrtyate |
dakārādyaśca ikārādyaḥ sakārādyaśva akārādya ||
grahākhyaśca kīrtyākhyaḥ hakārādyaśca ghuṣyate |
śakārādyaśca bhavet tadā ||
jakārādyo bakārādyo lakārādyaḥ somacihnitaḥ |
hakārādyaścaiva prakhyātaḥ akārādya punastathā ||
sakāro lakārādyaśca stryākhyayā lokavidviṣaḥ |
sakārādyo makārākhyaḥ lokānāṃ prabhaviṣṇavaḥ ||
kramataḥ kṛminaḥ cihnaḥ brāhmaṇāśca vaiśyavṛttayaḥ |
adharmakarmā bhūyiṣṭhāḥ vidviṣṭāḥ strīṣu lolupāḥ ||
prabhūtaparivārā mahīpālāstasmiṃ kāle yugādhame |
bhaviṣyanti na sandehaḥ madhyadeśe narādhipāḥ ||
viṃśad varṣāṇi śataṃ caiva āyureṣā yugādhame |
manuṣyāṇāṃ tadā kāle dīrghamāyuriti kīrtyate ||
teṣāṃ madhyotkṛṣṭānāṃ antarā uccanīcatā |
alpāyuṣo nṛpatayaḥ sarve kathitā tu tadā yuge ||
nadīgaṅgā tathā tīre himādreśca nitambayoḥ |
kāmarūpe tathā deśe bhaviṣyanti tathā nṛpāḥ ||
ādye madhye tathānte ca aṅgadeśeṣu kathyate |
ādyaṃ vṛtsudhānaśca karmarājā sa kīrttitaḥ ||
ante'ṅgapatiḥ tadaṅgaṃ ca subhūtirbhūtireva ca |
sadaho bhavadaśca kāmarūpe ajātayaḥ ||
subhūmṛgakumārāntā vaiśālyāṃ vakārayoḥ |
tatrāsau munirjātaḥ kapilāhve purottame ||
śuddhāntā śākyajāḥ proktā nṛpā ādityekṣasambhavā |
śuddhodanāntavikhyātā śākyaṃ śākyavarddhanām ||
alpavīryāstu mantrā vai kathitā lokapuṅgavaiḥ |
jinaproktāstu ye mantrāḥ sarvaceṭagaṇāstathā ||
tathā vividhā dūtigaṇāḥ sarve vajrābjakulayorapi |
sādhyamānastu sidhyante mantratantrārthakovidaiḥ ||
sarve te laukikā mantrāḥ sidhyante'tra madhyataḥ |
viśeṣato madhyadeśasthāḥ sādhanīyā jinabhāṣitā ||
vividhākāracihnaistu vividhākārakāraṇaiḥ |
vividhaprayogaprayuktāstu vividhā siddhidehinām ||
madhyaśede tathā mantrāḥ sādhyā vai bhogavardhanāḥ |
rakṣāhetuparitrāṇaṃ vaśyākarṣaṇadehinām ||
atītānāgatā proktāḥ madhyadeśe narādhipāḥ |
vividhākāracihnaistu vividhāyuṣyagotrataḥ ||
sarve narapatayaḥ proktā uttamādhamamadhyamāḥ |
triprakārā tathā siddhiḥ tridhā kāleṣu yojayet ||
trividhāstu tathā mantrāḥ kathitā munivaraistathā |
anantā nṛpatayaḥ proktā madhyadeśe'tha paścime ||
uttarāparapūrvaistu vidikṣuḥ sarvatastathā |
dvīpeṣu bahiḥ sarveṣu caturdhā paricihnitaiḥ ||
anantā mahīpatayaḥ proktā anantā mantrasādhanāḥ |
anantā diśamāśritya anantā mantrasiddhayaḥ ||
nigrahānugrahārthāya śāsane'ntarhite munau |
mantrā nṛpatiṣu kāle vai mañjughoṣeṇa bhāṣitā ||
krīḍārakṣavikurvārthaṃ kālacaryā tu kathyate |
mantramāhātmyasattvānāṃ gatiyoninṛpāhvaye ||
deśakālasamākhyātaḥ mantrasādhanalipsunām |
prasaṅgā nṛpatayaḥ kathitāḥ śāsanāntardhite pathe ||
mantrāṇāṃ guṇamāhātmyaṃ phalamante ca bodhitaḥ |
kathitā dve pare yāne nṛpā pūrvanibodhitāḥ ||
pratiṣṭhitāstu na sandehaḥ tasmiṃ kāle yugādhame |
kathitā nṛpatayaḥ sarve ye tu diśamāśṛtāḥ ||
pravrajyā dhruvamāsthāya śākyapravacane tadā |
śāsanārthaṃ kariṣyanti mantravādasadāratā ||
astaṃ gate munivare laukikāgrasucakṣuṣe |
teṣāṃ kumāra ! vakṣyāmi śṛṇuṣvaikamanāstadā ||
yugānte caṣṭa loke śāstupravacane bhuvi |
bhaviṣyanti na sandeho yatayo rājyavṛttinaḥ ||
tadyathā mātṛcīnākhya kusumārākhyaśca viśrutaḥ |
makārākhye kukārākhyaḥ atyanto dharmavatsalaḥ ||
nāgāhvaśca samākhyāto ratnasambhavanāmataḥ |
gakārākhyaḥ kumārākhyaḥ vakārākhyo dharmacintakaḥ ||
akārākhyo mahātmāsau śāstuśāsanadurdharaḥ |
guṇasammato matimām lakārākhyaḥ prakīrtitaḥ ||
rakārādyo nakārādyaḥ prakīrtitaḥ |
buddhapakṣasya nṛpatau śāstuśāsanadīpakaḥ ||
akārākhyo yati khyāto dvijaḥ pravrajitastathā |
sāketapuravāstavyaḥ āyuṣāśītikastathā ||
akārādyastathā bhikṣuḥ rāgī sau dakṣiṇāṃ diśi |
paṣṭivarṣāyuṣo dhīmān kāvyākhyaḥ puravāsinaḥ ||
thakārādyo yatiścaiva vikhyāto dakṣiṇāṃ diśi |
parapravādiniṣeddhā ca mantrasiddhistathā yatiḥ ||
aparaḥ pravrajitaḥ śreṣṭhaḥ saihnikāpuravāstavī |
anāryā āryasaṃjñī ca siṃhaladvīpavāsina ||
parapravādiniṣeddhāsau tīrthyānāmatadūṣakaḥ |
bhaviṣyanti yugānte vai tasmiṃ kāle'tha bhairave ||
vakārādyo yatiḥ prokto lakārādyaśca kīrtitaḥ |
rakārādyo vikārādyaḥ bhikṣuḥ pravrajitastathā ||
bhaviṣyati na sandehaḥ śāstuśāsanatatparaḥ |
bālākau nṛpatau khyāte sakārādyo yatistathā ||
vihārārāmacaityāṃśca vāpyakūpāṃśca sarvadā |
śāstubimbā tathā cihnā setuḥ saṅkramāśca vai ||
bhaviṣyati na sandehaḥ śāstubhinnārdhvagaḥ smṛtaḥ |
tataḥ pareṇa makārādyaḥ kakārādyaśca kīrtitaḥ ||
nakārādyaḥ sudattaśca supeṇaḥ senakīrtitaḥ |
dattako dinakaścaiva parasiddhāntadūṣakaḥ ||
vaṇikpūrvī vaidyapūrvīṃ ca ubhau dīnārthacintakau |
cakārādyo yatiḥ khyātaḥ rakārādyamata pare ||
bhakārādyaḥ prathitaśrāddhaḥ śāstubimbārthakārakaḥ |
makārādyo matimān jāto yatiḥ śrāddhastathaiva ca ||
vividhā yatayaḥ proktā anantāśca bhavitā tadā |
sarve te yatayaḥ khyātā śāstuśāsanadīpakāḥ ||
nirnaṣṭe ca nirāloke śāsane'smiṃ tadā bhuvi |
kariṣyati na sandehaḥ śāstubimbāṃ manoramām ||
sarve vai vyākṛtā bodho agraprāptāśca me sadā |
dakṣiṇīyāastathā loke tribhavāntakarāstathā ||
mantratantrābhiyogena khyātāḥ kīrtikarāḥ smṛtāḥ |
adhunā tu pravakṣyāmi dvijānāṃ dharmaśīlinām ||
mantratantrābhiyogena rājyavṛttimupāśritā |
bhavati sarvaloke'smiṃ tasmiṃ kāle sudāruṇe ||
vakārākhyo dvijaḥ śreṣṭhaḥ āḍhyo vedapāragaḥ |
semāṃ vasumatīṃ kṛtsnāṃ vicerurvādakāraṇāt ||
trisamudramahāparyantaṃ paratīrthānāṃ vigrahe rataḥ |
ṣaḍakṣaraṃ mantrajāpī tu abhimukhyo hi vākyataḥ ||
kumāro gītavāhyāsīt sattvānāṃ hitakāmyayā |
etasyai kalpavisarānmahitaṃ buddhitandritaḥ ||
jayaḥ sujayaścaiva kīrttimān śubhamataḥ paraḥ |
kulīno dhārmikaścaiva udyataḥ sādhu mādhavaḥ ||
madhuḥ samadhuścaiva siddhaḥ namastadā |
raghavaḥ śūdravarṇastu śakajātāstathāpare ||
te'pi jāpinaḥ sarve kumārasyeha vākyataḥ |
te cāpi sādhakaḥ sarve buddhimanto bahuśrutāḥ ||
āmukhā mantribhiste ca rājyavṛttisamāśritā |
tasyāpareṇa vikhyātaḥ vikārākhyo dvijastathā ||
pare puṣpasamākhyātā bhavitāsau krodhasiddhakaḥ |
nigrahaṃ nṛpatiṣu cakre daridrāt paribhavācca vai ||
mañjughoṣa iha proktaḥ krodharāṭ sa yamāntakaḥ |
sattvānāmatha duṣṭānāṃ durdāntadamako'tha vai ||
ahitānivāraṇārthāya hitārthāyopabṛṃhane |
anugrahāyaiva sattvānāṃ tanuprāṇoparodhine ||
so hi māṇavako mūḍhaḥ daridraḥ krodhalobhitaḥ |
āvarttayāmāsa taṃ krodhaṃ nṛpateḥ prāṇoparodhinaḥ ||
tasyāpareṇa vikhyātaḥ sakārādyo dvijastathā |
mantrārthakuśalo yuktātmā ||
prabhuḥ bahutaraḥ khyāto mantrajāpī bhavet tadā |
sādhayāmāsa taṃ mantraṃ vai vaśyārthaṃ nānyakāraṇam ||
vaśībhūteṣu bhūteṣu dhanamato bhavati tataḥ |
tataḥ pareṇa vai khyāto dvijo dharmārthacintakaḥ ||
śakārādyo mata ante bhavitāsau mālave jane |
prasanne śāsane hyagro mantrajāpī hi vai bhuvi ||
vetāḍagrahaduṣṭāṃ ca brahmarākṣasarākṣasām |
sarvapūtanabhūtāṃśca kravyādāṃ vividhāṃstathā ||
sarve te vaśinastasya viṣāḥ sthāvarajaṅgamāḥ |
sarve vai baśinastasya dvijacihnasya tathāhitaiḥ ||
tataḥ pareṇa vikhyātaḥ dvijo dakṣiṇāpathe |
vakārādyaḥ samākhyātaḥ śāstuśāsanatatparaḥ ||
vihārārāmacaityestu śāstubimbe manorame |
alaṅkaroti sarvā vai medinīṃ dvisamudragām ||
tasyāpareṇa vikhyātaḥ dvijaśreṣṭho mahādhanaḥ |
bhakārādyastathā khyāto dakṣiṇāṃ diśimāśṛtaḥ ||
mantrarūpī mahātmā vai niyataṃ bodhiparāyaṇaḥ |
madhyadeśe tathā khyātaṃ sampūrṇo nāmata dvijaḥ ||
vinayaḥ suvinayaścaiva pūrṇo madhuravāsinaḥ |
bhakārādyo dhanādhyakṣo nṛpatīnāṃ mantrapūjakaḥ ||
ityete dvijātayaḥ kathitāḥ śāstuśāsanapūjakāḥ |
madhyānta ādimukhyāśca vividhāyatanagotrajāḥ ||
nānādeśadvijātīnāṃ pūjakā te paridvijāḥ |
nānātīrthāśca gotrāśca vividhācāragocarāḥ ||
samantād yatayaḥ proktā mānavāśca bahuśrutāḥ |
dharmarājā svayaṃ buddhaḥ sarvasattvārtthasādhakaḥ ||
sarveṣāṃ caiva bhūtānāṃ tṛdevānāṃ ca kīrtitāḥ |
catvāro'pi mahārājāḥ sarvalokeṣu kīrtitāḥ ||
virūḍho virūpākṣaśca dhṛtarāṣṭro'tha yakṣarāṭ |
śakraśca atha devānāṃ niyatāyuḥ prakīrtitaḥ ||
sujāmā devaputraśca sunirmito vaśavartinaḥ |
rājā santuṣitaḥ proktaḥ kāmadhātvīśvaro'paraḥ ||
śakrādya ekanāmnāstu kāmadhātvīśvarāstathā |
ekāśrayā sadā te'pi ekajāpā maharddhikā ||
anantāḥ kathitāste'pi nānārūpadharā surāḥ |
ataḥ ūrdhvaṃ samā sarve te'pi maharddhikāḥ ||
evaṃ saṃjñā suraśreṣṭhāḥ ā saṃjñātāḥ prakīrtitāḥ |
na teṣāṃ prabhaviṣṇu syāt tulyavṛttisamāśrayā ||
ataḥ avīciparyantaṃ na rājā tatra vidyate |
narakāṣṭau ṣoḍaśotsiddhau saparyantā te'pi kīrtitā ||
anṛpāḥ karmarājānaḥ yamarājā pretanāṃ vibhu |
suvarṇaḥ pakṣiṇāṃ rājā garutmā sa maharddhikaḥ ||
kinnarāṇāṃ drumo khyātaḥ bhūtānāṃ rudra ucyate |
vidyādharāṇāṃ nṛpo vidyā citraketurmaharddhikaḥ ||
asurāṇāṃ tathā hetau vema citrithottamaḥ |
ṛṣīṇāṃ vyāsa ityuktaḥ siddhānāṃ ca mahārathaḥ ||
nakṣatrāṇāṃ soma nirdiṣṭaḥ grahāṇāṃ bhāskarastathā |
mātarāṇāṃ tathā rājā īśānamabhikīrtitaḥ ||
divaśānāṃ pratima proktaḥ rāśīnāṃ kanya ucyate |
saritāṃ sāgaraḥ proktaḥ meghānāṃ tu supuṣkaraḥ ||
airāvato hastīnāmaśvānāṃ harivarastathā |
tīryarājātha sarvatra prahlādaḥ parikīrtitaḥ ||
anantā gatayaḥ proktā rājānaśca anantakā |
samantāt sarvatasteṣu buddho loke narottamaḥ ||
uttamāṃ kurumādyaḥ prabhaviṣṇusteṣu na vidyate |
dīpeṣveva pareteṣu pūrvāparayatastathā ||
jambūdvīpanivāsisyāṃ pūrvāyāṃ sa narādhipāḥ |
anantā ca kriyā proktā caturdvīpā sanarādhipā ||
saṃkṣepā kathitā hyete katthyamānātivistarā |
prabhūtā bhūtapatayo murvyāṃ tridevāsurajanminām ||
anantalokadhātusthā anantā guṇavistarā |
anantā kathitā hyatra kalpe'smiṃ bhūnivāsinaḥ ||
kathitā mantrasiddhyarthe deśakālasamātyayāt |
siddhyante mantrarājāno vividhā dūtagaṇāstathā ||
eṣa dharmaḥ samāsena kathitā munipuṅgavaiḥ |
adhunā kathitaṃ hyetat śuddhāvāsoparisthitaiḥ ||
mañjuśriyo mahāvīraḥ papraccha lokanāyakam |
ya eṣa kathito karma kathaṃ caivaṃ dhārayāmyaham ||
peyālaṃ vistareṇa kartavyaṃ sarveṣāṃ nṛpatīnāṃ karma svakaṃ ja mahāparinirvāṇasūtraṃ mañjuśriyasya kumārasya muniśreṣṭha |
abhāṣata bodhisattvārthamantrāṇāṃ ca savistarām |
bodhimārgārthabodhyarthaṃ dharmasūtra iti smṛtaḥ ||
visaraṃ kalpamantrāṇāṃ karma āyūṣi bhūnṛṇām |
nṛpatīnāṃ tathā kālamāyuṣe parikīrtanam ||
dharmasaṅgrahaṇaṃ nāma piṭakaṃ bodhiparāyaṇam |
mantratantrābhiyogena kathitaṃ bodhinimnagam ||
dhārayastvaṃ sadā prājñaḥ mantratantrārthapūrakam || iti ||
āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvatasaṃkānmahāyānavaipulyasūtrāt paṭalavisarāt ekapañcāśarājavyākaraṇaparivartaḥ parisamāpta iti |