• Home
• Canon Text
• Romanized
• sūtrapiṭaka
• avadāna
• Caturtha adhyāyaḥ

Caturtha adhyāyaḥ

Technical Details

caturtha adhyāyaḥ

śrīsvayambhūcaityasamutpattikathā vītarāgatīrtharāṣṭrapravartano nāma



athāsautha mahāsattva maitreya sugatātmajaḥ|

bhagavantantamānaṃmya prāhaivaṃ sāñjalimudrā||1||



kadātra bhagavān grāma nagarapaṅaktādayaḥ|

pravarttitā mahārāṣṭrāḥ tatsamādeṣṭumarhati||2||



iti saṃprārthite tena maitreyena niśasya sa|

bhagavāntaṃ mahābhijñaṃ samālokyaivamādiśat||3||



sādhu śṛṇu mahāsattva maitreya tvaṃ samāhitaḥ|

tatkālaṃ saṃpravakṣyāmi yadātra vasatirabhūt||4||



yadāyuṣnṛṇāṃ varṣacatvāriśatsahasrake|

dharmmarājo jagannāthaḥ krakuchando munīśvaraḥ||5||



sarva vidyādhipaḥ śāstā traidhātuka vināyakaḥ|

sarvajño'ha mābhijñestathāgato jino'bhavat||6||



ma saṃbuddhā jagallokahitārthena sasāṃdhikaḥ|

kṣemāvatyā mahāpuryyādupārāme manorame||7||



vihāre saugatāvāse saddharmmasamupādiśat|

ādimadhyāntakalyāṇaṃ vijahāra prabhāsayan||8||



tadā saṃbodhisattvo'haṃ jyotipālābhidhaḥ sudhīḥ|

śāstārantaṃ krakucchandaṃ samārādhya sadābhajaṃ||9||



tadā sa bhagavāñchāstā krakucchando jagaddhite|

janapadeṣu saddharmmaṃ samupādeṣṭumaicchataḥ||10||



tataḥ sa bhagavān śāstā sarvasaṃghaiḥ samanvitaḥ|

sarvatra bhadratāṃ kṛtvā saṃbhāṣayansamācarat||11||



evaṃ sa sañcarañchāstā sarvatra dharmmamādiśat|

krameṇehasamātaḥ sandadarśa samantataḥ||12||



dṛṣṭvemaṃ dharmmadhātuṃ saṃprajvalita jinālayaṃ|

sasaṃgha samupāśritya prābhajadvidhinā mudā||13||



tataḥ sa prasthitotraiva śaṃkhabhidhe śilāccayaṃ|

mahachuddhaśilāyāṃ ca vijahāra sa sāṃdhikaḥ||14||



tatra taṃtri jagannāthaṃ krakuchando munīśvaraṃ|

sabhāmadhyāsanāsīnaṃ bhikṣusaṃghaiḥ puraskṛtaṃ||15||



samālokya mahāsattvā jinātmajāḥ|

tatsaddharmmāmṛtaṃ pātuṃ saṃharṣitāḥ samāgatāḥ||16||



bhikṣuṇyāpi śuśīlādyā ścailakāścāpyupāsakāḥ|

cailakā vratinaścāpi sarve upāsikā api||17||



bodhisattvā mahāsattvā saddharmma guṇalālasāḥ|

tatsaddharmmāmṛtaṃ pātuṃ sarve te samupāgatāḥ||18||



bhagavantantaṃ samabhyarcya kṛtvā pradakṣiṇānyapi|

natvā sāṃjalayastatra paśyantaḥ samupāśrayan||19||



tathā brahmādayaścāpi maharṣayastapasvinaḥ|

yatayo yoginaścāpi munayo brahmacāriṇaḥ||20||



evaṃ śakrādayo davāḥ sarve lokādhipā api|

grahāstārāgaṇāḥ siddhāsādhyā vidyādharā api||21||



gandharvā kinnarā yakṣā guhyakā rākṣasā api|

dānavā garuḍā nāgāstathānyeha samāgatāḥ||22||



bhagavantaṃ sasaṃghantaṃ samabhyarcya pramoditāḥ|

natvā dharmmāmṛtaṃ pātumupatasthuḥ samāhitāḥ||23||



evaṃ ca brāhmaṇā vijñā rājānaḥ kṣatriyā api|

vaiśyāśca mantriṇo'mātyāḥ sainyā bhṛtyā janānyapi||24||



gṛhasthe| dhaninaḥ śreṣṭhāḥ sādhavaśca mahājanāḥ|

śilpino vanijaścāpi sārthavāhaśca paurikāḥ||25||



prajā jānapadāśrāmyāḥ kārpaṭikāśca śailikāḥ|

evaṃmanye'pi lokāścasarvadigbhyaḥ samāgatāḥ||26||



bhagavantantamālokya praṇatvā samupāgatāḥ|

yathākramaṃ samabhyarcya kṛtvā pradakṣiṇānyapi||27||



kṛtvāṣṭāṃga praṇāmañca kṛtāṃjali puṭo mudā|

tatsaddharmmāmṛtaṃ pātuṃ tatsabhāyāṃ samantataḥ||28||



parivṛtya puraskṛtya samāśritya samāhitāḥ|

gurukṛtya munīndrantaṃ samudvīkṣya niṣedire||29||



tataḥ sa bhagavāndṛṣṭvā sarvāstānsamupasthitān|

āryasatyaṃ samālakṣya saddharmmaṃ samupādiśat||30||



tatsaddharmmāmṛtaṃ pītvā sarve'pi te pravodhitāḥ|

bodhicaryā vrataṃ dhartuṃ samecchanta prasāditāḥ||31||



tadāśayaṃ parijñāya bhagavān sa munīśvaraḥ|

bodhisattvātma mārmetyaḥ sampaśyannevamādiśat||32||



kulaputra mudāyepi śraddhayā saugatevṛṣe|

pravrajituṃ samīcchanti tatra pravrajitādritāḥ||32||



atra ye hyupachando'ha sarva dharmmārthasiddhide|

pravrajyā śāsane bauddhe caranti bodhisaṃvaraṃ||34||



te sarve pātakā muktāḥ pariśuddha trimaṇḍalāḥ|

niḥkleśā vimalātmāno bodhisattvā jitendriyāḥ||35||



jitvā māragaṇānduṣṭān hantā brahmacāriṇaḥ|

trividhāmbodhimāsādya sambuddhapadamāpnuyuḥ||36||



iti matvātra saṃsāre ye vāṃchanti sunirvṛtiṃ|

tatra pravrajyā sānbauddhaṃ carantu śraddhayā vrataṃ||37||



ityādiṣṭaṃ munīndreṇa niśamya te pravodhitāḥ|

sabhāsīnā mahāsattvāḥ pravrajintu samīchire||38||



tato guṇadhvajādīnāṃ brāhmaṇānāṃ catuḥśataṃ|

tathā bhayaṃ dadānāma kṣatriyāṇāṃśatatrayaṃ||39||



tathāneka mahāsattvā vaiśyāśūdrāśca sajjanāḥ|

sarve'pi suprasannāste pravrajituṃ samīcchire||40||



tataste sarva utthāya sāñjalayaḥ purāgatāḥ|

bhagavantaṃ tamānamya prārthayannevamādarāt||41||



bhagavannātha sarvajña dhṛtvājñā bhavatāṃ vayaṃ|

pravrajyaśāsana bauddhecartumichāmahe vrataṃ||42||



bhagavansta bhavānasmān sarvān paśyan kṛpā dṛśā|

samanvāgatya saddharmma niyojayitumarhati||43||



iti taiḥ prārthite sarvairbhagavānsa munīśvaraḥ|

sarvānstān sanmatin paśyan samāmanbhyaivamādiśat||44||



yadyatra saugate dharmma pravrajituṃ samīcchatha|

etat pravrajya sarvatra caradhvaṃ saugataṃ vrataṃ||45||



ityādiśya sa saṃbuddhaḥ pāṇinā tacchiraḥspṛśan|

tānsarvānsaugate dharme samanvāharadādarāt||46||



tato'vatārya te keśān rakta cīvara prāvṛtāḥ|

khikhirī pātramādhāya sarve'pi bhikṣuvo bhavan||47||



tataḥ sa bhagavāntebhyoḥ yatibhyo saṃmyak saṃbodhipākṣikān|

saddharmmānsamupādiśya pradadau bodhisamvaraṃ||48||



tataste vimalātmāno niḥkleśā vimalendriyāḥ|

satkāraṃ lābha niḥkāṃkṣā vītasaṃgā niraṃjanāḥ||49||



svaparātma samācārāḥ saṃsāragatiniḥspṛhāḥ|

māracaryā nirāsaktāḥ samaloṣṭa suvarṇṇikāḥ||50||



kleśā nirmalātmāno pariśuddha trimaṇḍalāḥ|

arhanta bhadrakā cārā babhubu brahmacāriṇaḥ||51||



tatassarve'pi te bauddhā yatayo bodhicāriṇaḥ|

sarvasattva hitaṃ kṛtvā saṃpracāransadāśubhe||52||



tataste ti viśuddhātmāḥ pañcābhijñā maharddhikāḥ|

vandyāḥ pūjyāḥ sadevānāṃ lokānāṃ guravo bhavan||53||



tasmiṃśca samaye tatra gireḥ śaṃkhasya mūrddhani|

vajrasattva karāṅguṣṭhānniścacārāmbu nirmmalaṃ||54||



tademānvadbhuti spandaṃ puṇyatīrthamahatsarit|

yadabhūt sarvalokānāṃ catuvargaphalapradā||55||



bhūyo'pi sādadī tasyaḥ krakuchanda spatāyinaḥ|

saddharmma deśanā vākyāvabhūvā ti pavitratā||56||



tenāsau sarvatīrthāgrā vāgmatītiprasiddhitā|

bhadraśrī guṇa saṃbhartrī sarvapāpa viśodhanī||57||



ye tatra vidhinā snātvā pitṛ devāditarpaṇaṃ|

kṛtvā dānādikaṃ datvā vrataṃ cāpi prakurvate||58||



te saṃghavimalātmāno bhadraśrīsadguṇānvitāḥ|

yathākāmaṃ sukhaṃ bhutvā saṃprayānti jinālayaṃ||59||



iti matvā sadā tatra snātvā pitrāditarppaṇaṃ|

dānādi saṃvaraṃ kṛtvā sacarantāṃ jagaddhite||60||



tasyā darśanamātreṇa pītāmvu vimātrake|

sparśanādapi naśyante sarvāṇi pātakānyapi||61||



prakṣālyāpi ca tatrāsyaṃ gaṃgā snāna phalaṃ labheta|

śilasiṃ ca mātreṇa śuddhānte indriyāni ṣaṭ||62||



evaṃ mahattaraṃ puṇyaṃ vāgmatī bhajanodbhavaṃ|

sarve tīrthottamākhyātaṃ te nāsau vāgmatī jinaiḥ||63||



iti matvātra saṃsāre icchanti ye sadāśubhaṃ|

vāgmatī śrī sukhādhārāṃ bhajantu sarvadāpi te||64||



bhūyopyanyā sarijjātā tasyaiva karasaṃbhavā|

sāpi pavitritā bhūtā krakuchandasya vākyataḥ||65||



tatra pravrajitānāṃ yat śmaśrukeśanakhāni ca|

kṛtvā bhāgadvayaṃ tatra bhāgamekaṃ pracikṣipuḥ||66||



tadā keśāvatītyāsītprasiddhā sā mahānadī|

eka bhāgantu tatraiva saṃsthāpitaṃ śilātale||67||



yāvanti śmaśru keśāni tāvantyapi śilātale|

prādurbhūtāni caityāni tāṃnyadyāpi vasaṃti hi||68||



sāpi nadī mahātīrtha vāgmatī va prasīddhatā|

teṣāṃ pravrajitānāṃ hi mahatpuṇyānubhāvataḥ||69||



teṣāṃ pravrajitānāṃca bhikṣuṇāṃ brahmacāriṇāṃ|

tadāpuṇya mahākīrti śabda sarvatra prāsarat||70||



tadanantaramaṣṭau ca vītarāgā nirāśrayāḥ|

jyotirūpā nirākārāḥ prādurbhūtā jagaddhite||71||



ekaḥ śaṃkhagireḥ pārśve maṇicūḍāśramāntike|

maṇiliṃga iti khyātaḥ so'dyāpi saṃpratiṣṭhitaḥ||72||



dvitīyo bhucca gokarṇa sthale jyotirṣayākṛtiḥ|

cārugirau tṛtīyaśca kumbhatīrthe caturthakaḥ||73||



paṃcamaḥ phaṇiśailaśca ṣaṣṭhaśca gartakasthale|

saptamo gandhavatyāṃ ca aṣṭamo vikramasthale||74||



ete'ṣṭau mahādevāḥ vītarāgā niraṃjanāḥ|

jyotirūpā nirāṃkārāḥ prādurbhūtā jagaddhite||75||



atraiṣāṃ vītarāgānyanubhāvāt samantataḥ|

manoramāmahī jātā sarva pīṭhoktamāvanau||76||



tadāyobhū mahāsvo mahāsaṃmata vaṃśajaḥ|

kṛpākāruṇya bhadrātmā bodhisattvo nṛpo'bhavat||77||



tatra sa nṛpa rājendraḥ krakuchandena tāyinā|

sahātra draṣṭumāyātaḥ svayaṃbhuvaṃ khagānanāṃ||78||



dūrātsa yenamālokya svayaṃbhuvaṃ jinālayaṃ|

praṇatvā samupāgatya cakre pradakṣiṇātrayaṃ||79||



tato'bhyarcye mahotsāhaireṇaṃ pañcajinātmakaṃ||80||



aṣṭāṃgaiśca praṇatvā ca prābhajaccharaṇāśritaḥ|

tatastathā ca rājendro mañjudevaṃ ca saṅguruṃ||81||



yathāvidhi samabhyarcya prābhajatsaṃpramoditaḥ|

tatastathā sa rājendraḥ khagānanāṃ jineśvarīṃ||82||



yathāvidhi samabhyarcya mahotsāhairmudābhajat|

tato'ṣṭau vītarāgāśca sarvānatā tsvayaṃbhuvaḥ||83||



dṛṣṭvā samudito rājā mahotsāhaistathā bhajat|

etatpuṇyānubhāvaiḥ sa mahatpuṇyāśayaḥ kṛtī||84||



sarvadharmmādhi rājendraḥ sarvalokādhipo vabhau|

sarva vidyādhipo rājā bhadraśrī sadguṇāśrayaḥ||85||



tena dharmākaro nāmno prasiddhau'bhūdvirājiteḥ|

tataḥ so'tra mahārājaḥ saṃsthāstuṃ kāma ātmanā||86||



krakuchandaṃ munīndrantaṃ praṇatvaivaṃ nyavedayat|

bhagavanyaha vāṃchāstā vijānīyāt mamecchitaṃ||87||



tadanujñāṃ padatvāmenugrahaṃ kartumarhati|

iti saṃprārthite tena bhagavānsa munīśvaraḥ||88||



dharmmākaraṃ narendraṃntaṃ sampaśyannevamādiśat|

sādhu rājan mahāsattva yadevaṃ tvaṃ samīcchasi||89||



tathātvamiha san sthitvā pālayaṃ bodhayan prajāḥ|

tathātrasakaralāllokān saṃsthāpya saṃprabodhayan||90||



bodhimārge pratiṣṭhāpya cārayasva sadā śubhe|

dharmmeṇa pālayan sarvāllokān svayaṃ samācaran||91||



yathākāma sukhaṃ tu prāsacarasva jagaddhite|

dharmmanītyā samādhāya kṛtvā lokahitaṃ sadā||92||



sādhayanvodhi sambhāraṃ sadeha nivasāśritāḥ|

sadāsya śaraṇe sthitvā dharmmadhātoḥ svayambhuvaḥ||93||



śraddhayā bhajanaṃ kṛtvā saṃcarasva jagaddhite|

asyāḥ khagānanāyāśca devyāḥ śaraṇa āśritaḥ||94||



sarvadā bhajanaṃ kṛtvā carasva bodhisaṃvaraṃ|

asyāpi mañjudevasya sadguroḥ samupāśritaḥ||95||



buddhānuśāsanaṃ dhṛtvā saddharmme saṃcaraṃsva sa|

eṣāṃ ca vītarāgānāmaṣṭānāmapi sarvadā||96||



śraddhayā bhajanaṃ kṛtvāḥ sādhaya dharmmamuktamaṃ|

vāgmatī pramukhānāñca tīrthānāṃ samupāśrayena||97||



snāna dānādikaṃ kṛtvā pittṛndevāñca toṣayan|

labdhā trikāya saṃśuddhiṃ dhṛtvā saṃbodhimānasaṃ||98||



sarvasattvā hitaṃ kṛtvā nivasasva yathāsukhaṃ|

evaṃ rājendra lokāṃśca sarvānapi pravodhayaṃ||99||



eteṣāmapi sarveṣāṃ saṃsthāpya śaraṇe sadā|

pūjā bhakti mahotsāhaiḥ cārayitvā samādarāt||100||



bodhimārge pratiṣṭhāpya cārayasva sadā śubhe|

evaṃ kṛtvā mahārāja saṃbodhi nihitāśrayaḥ||101||



bodhicaryāvrataṃ dhṛtvā saṃcarasva jagaddhite|

etatpuṇyābhiliptātmā bhaviṣyasi jinātmajaḥ||102||



bodhisattva mahābhijñā bhadraśrī sadguṇāśrayaḥ|

kadācidapi naivatvaṃ durgatau ca kvacitsareḥ||103||



sadāsadgati saṃjātoḥ samṛddhi siddhimānsudhīḥ|

śrīmānsarvaguṇādhīśaḥ sarvalokādhipaḥ kṛti||104||



krameṇa bodhisaṃbhāraṃ pūrayitvā samāhitaṃ|

triratna bhajanotsāha mahānandasukhaṃ sadā||105||



bhuṃjānā nirmmalācāraścaturbrahma vihāriṇaḥ|

niḥkleśo nirjayan mārān sarvānarhantvamāptavān||106||



trividhāṃ bodhimāsādya saṃbuddhapadamāpnuyāḥ|

lokāḥ sarve'pi caivaṃhi pariśuddhatrimaṇḍalāḥ||107||



bodhisattvā mahāsattvāḥ sadā sadgati saṃbhavāḥ|

bodhicaryā vrataṃ dhṛtvā saṃcaranto jagaddhite||108||



jitvā māragaṇānsarvāśvaturbrahma vihāriṇaḥ|

niḥkleśā nirmmalātmānaḥ saṃsāragati niḥspṛhā||109||



arhanta trividhāsambodhiṃ prāpya buddhatvamāpnuyuḥ|

eṣāṃ ca vītarāgānāṃ aṣṭānāmapi sāmprataṃ||110||



pūjāphala viśeṣatvaṃ va kṣyāmi śṛṇu tannṛpaḥ|

vāgmatisalile yastu snātvā nityaṃ samāhitaḥ||111||



aṣṭāvetān maheśān vītarāgān sadā bhajet|

yatatpuṇya viśuddhātmā śrī samṛddhi sukhānvitaḥ||112||



saṃsāre sarvadā saukhyaṃ bhuktvā yāyācchivālayaṃ|

ghṛtena snāpayet yastu vītarāgān svayaṃbhūvaḥ||113||



śivālayaṃ vrajet so'pi madhurā brahmamandiraṃ|

dadhnā yaḥ snāpayed devān vītarāgān svayaṃbhuvaḥ||114||



sa yāyād vaiṣṇavaṃ lokaṃ śrī samṛddhi sukhāśrayaṃ|

snānādikṣurasenāpi vidyādharaṃ padaṃ vrajet||115||



gandhodakena gāndharva kṣīreṇa śaśinaḥ padaṃ|

śītodakena śuddhātmā niṣpāpā nirmalendriyaṃ||116||



eṣāṃ pūjāṃ ca yaḥ kuryānnānāpuṣpaiḥ sugandhitaiḥ|

sarva kāma sukhaṃ bhuktvā modate manujādhipaḥ||117||



vilvapatrāṇi śreṣṭhāni rohaṇarccaṃ atandritaḥ|

śivaṃ sarvatra prāpnoti yajñānāṃ ca sahasrakaṃ||118||



naivedyaṃ ḍhokayedyaḥ sa dīrdhāyuḥ syād vali nṛpaḥ|

dīpamālāṃ ca yo dadyāttejasvī syātsudṛṣṭimān||119||



gugguruṃ yo dahettasya naśyate sarvapātakaṃ|

tilapātraṃ ca yodadyādurggati sa vrajennahi||120||



suvarṇaṃ ye pradadyācca sa yāyāt saṅgatau sadā|

tiladhenuṃ pradadyādyoḥ sa saṃ yāyācchivālayaṃ||121||



raupyakhurāṃ hema śṛṃgī raṇad ghaṇṭhāvalaṃ vinā|

savatsāṃ kapilāṃ dadyādyaḥ sa yajñaphalaṃ labhet||122||



yo ratnakaṃcukaṃ dadyāt sa bhaved bahuratnavān|

vastravān vastradānena bhūmidānena bhūmivān||123||



tūryasaṃgīti nṛtyādi mahotsāhaṃ pracārayet|

yaḥ sadivya śrutiprāptaḥ śivapārśvacaro bhavet||124||



nīlotpalārkapadmāni yo dadyāt sa śriyaṃ labhet|

yo'rcayed vilvapatreṇa sa baliṣṭho bhavet kṛtī||125||



dhatturakena nirvārya kena vīreṇa sad vano|

sugandhikusumaiḥ sarvai yoṣṭāvapi samarcayat||126||



sa śrīmān subhago dhīmān bhavetsaugandhitāśraye|

divyātisundaraḥ kāntā bhadraśrī sadguṇāddhimān||127||



puṣpaiḥ patraiḥ phalamūlaistotrai rvā yo'rcayecchivān|

sa devālayamāsādya bhuktvā divyasukhaṃ caret||128||



yaśca pradakṣiṇāṃ kṛtvā bhajennityaṃ samādarāt|

rūpavānsa bhavedante saṃprayāyācchivālayaṃ||129||



yaśca stotraiḥ prasannātmā bhajetetānmaheśvarān|

sa tu pitrālayaṃ gatvā mahānanda sukhaṃ labhet||130||



yaścanāma samuccārya japitvā ca samāhitaḥ|

so'pi śrīmān mahābhijñaḥ prānte yāyācchivālayaṃ||131||



aṣṭāṃgaiḥ praṇatiṃ kṛtvā yo bhajet tān maheśvarān|

sa yāyāt saṅgatāveva durgatiṃ na kadācan||132||



smṛtvā dhyātvā samuccārya nāmapi yo bhajat sadā|

sa divyāmṛtabhuṃjāno ramed divi yathāsukhaṃ||133||



yaśca dṛṣṭā prasannātmā praṇamet sāṃjalirmudā|

so'pi divyāmṛtaṃ bhuktvā ramet svarge suraiḥ saha||134||



ityeṣāṃ vītarāgāṇāmaṣṭānāṃ bhajanād dhruvaṃ|

viśeṣaphalamājñāya bhajasvaināṃ yathecchayā||135||



tadatra bhūtale śuddha vidhāya puramāśrayan|

sarvāllokān pratiṣṭhāpya pālayansarvadā vasa||136||



tadātra sarvadigbhyo'pi sarvalokāḥ pramoditāḥ|

āgatya saṃsthiti kṛtvāni vaseyuḥ sadā mudā||137||



tadā jānapadāścātra grāmāścanagarāṇyapi|

nirgama paktanaṃ cāpi pravarkteyuḥ samantataḥ||138||



tathā devā surendrāścaṃ sarve lokādhipā api|

āgatyātra samālokya dharmadhātoḥ svayaṃbhuvaḥ||139||



gandharvā guhyakā yakṣāḥ kinnarā rākṣasā api|

kumbhāṇḍā garuḍā nāgāḥ siddhā vidyādharā api||140||



sādhyāśca mātṛkā ścāpi sa bhairavagaṇā api|

ṛṣayo yoginaścāpi yataya stīrthikā api||141||



śrāvakā bhikṣavo'rhanta ścailakāścāpyupāsakāḥ|

bodhisattvā mahāsattvāḥ śaiva kaulāśca vaiṣṇavāḥ||142||



āgatyātra samālokya dharmmadhātoḥ svayaṃbhuvaḥ|

devyāḥ khagānanāyāśca mañjudevasya saṅguroḥ||143||



eṣāṃ ca vītarāgānāṃ tīrthānāṃ cānubhāvatāṃ|

prasāditāḥ samāśritya bhajeyuḥ sarvadā mudā||144||



tadātra sarvadaiteṣāṃ sarvā puṇyānubhāvataḥ|

subhikṣaṃ maṃgalotsāhaṃ nirutpātaṃ bhaveddhruvraṃ||145||



ityādiṣṭaṃ munīndreṇa krakuchandena sapratuḥ|

dharmmākara samākarṇya tatheti pratibudhyata||146||



tataḥ saḥnṛpa utthāya sāñjalistaṃ munīśvaraṃ|

krakucchanda sa saṃghaṃ ya praṇatvevaṃ nyavedayata||147||



bhagavan bhavatāmājñāṃ dhṛtvāhamatra sarvadā|

puraṃ vidhāya lokānāṃ hitārthe nivase khalu ||148||



tad bhavān kṛpayālokya sarvadātra himālaye|

sasaṃgho dharmmamādiśya viharaṃtu jagaddhite||149||



iti saṃprārthite tena bhagavān sa munīśvaraḥ|

dharmmākaraṃ mahāsattvaṃ taṃ paśyannevamavravīt||150||



nāhaṃ sadātra tiṣṭheyaṃ careyaṃ sarva bhūtale|

sarvasattva hitārtha hi bhavāmi dharmmadikṣiṇaḥ||151||



ityādiśya munīndreṇa krakuchandaḥ sa sāṃdhikaḥ|

tataḥ saṃprasthito' nyatra deśeṃ saṃbhāṣayan yayau||152||



tato dharmākaraḥ so'tra vidhāya nagaraṃ tathā|

rājyāṃgāni pratisthāpya rājyaṃ kṛtvādhyatiṣṭhata||153||



tadātra sarve āgatya mandireṣu samantataḥ|

āśritya saṃsthitiṃ kṛtvā nivasanto mudā caran||154||



tato'nyepi samāyātāḥ sarvadigbhyo'tra sarvataḥ||

jānapade purenekaṃ grāmeṣu nyavasan mudā||155||



tathā devā surādyāśca sarve lokādhipā api|

svasvaparijanaiḥ sārddhaṃ āgatyātra mudā vasan||156||



tathā maharṣayaścāpi yatayo brahmacāriṇaḥ|

yogino bhikṣavo'rhanto vratinaścāpyupāsakāḥ||157||



bodhisattvā mahāsattvā ścailakāḥ śrāvakā api|

yathābhilaṣite deśe kṛtvā śramaṃ samāśrayan||158||



tathānya tīrthikāḥ śaivā vaiṣṇavāḥ kaulikā api|

yathābhilaṣite sthāne kṛtvāśramaṃ samāśrayan||159||



pratyeka sugatāścāpi samāgatya samantataḥ|

vivikte āśrame ramye samāśritya mudā vasan||160||



munīndrā api cāgatya vihṛtyātra sasāṃdhikāḥ|

prārya sambodhi saddharmmaṃ samādeśyan tvarāgatāḥ||161||



evaṃ puṇyatamā bhūmīriyaṃ himālayāhavayā|

sukhāvatinibhāramyā bodhisattva samāśraya||162||



vahūni cātra tīrthāni sarvapāpaharāṇyapi|

jātāni santi sarvārtha samṛddhi siddhidāṇyapi||163||



tadeteṣu ca tīrtheṣu snātvā carata sadvrataṃ|

pāpaṃ hantuṃ śubhaṃ prāptuṃ samīchantyatra ye narāḥ||164||



ye'tra tīrtheṣu sarveṣu snātvā nityaṃ samāhita|

japa yajñādi karmmāṇi kṛtvā caranti samvaraṃ||165||



pitṛñcāpi samabhyarcya devāñca śraddhayādarāt|

datvā dānaṃ samādhāya dhyātvāpīśaṃ bhajanti ca||166||



te'pi sarve vikalmāṣāḥ pariśuddha trimaṇḍalāḥ|

śrīmantaḥ siddhi mantaśca bhaveyuḥ sadguṇāśrayāḥ||167||



tataste sarva sattvānāṃ hitārthe dharma sādhakāḥ|

bodhisattvā mahāsattvāḥ bhaveyuḥ sugatātmajāḥ||168||



tataste bodhisambhāraṃ pūrayitvā yathākramaṃ|

triratna bhajanaṃ kṛtvā saṃcarerañjagaddhite||169||



tataste vimalātmāno niḥkleśā vijitendriyāḥ|

arhanta strividhāṃ bodhiṃ prāpyeyuḥ saugataṃ padaṃ||170||



evaṃ matvātra tīrtheṣu sarveṣu bodhivāṃchibhiḥ|

nātvā dānādi karma karttavya sarvadā bhave||171||



ityādiṣṭaṃ munīndreṇa samādiṣṭaṃ nisamya te|

sarva sabhāśritā lokāḥ prābhyanandan pravodhitāḥ||172||



iti śrī svayaṃbhū caitya samutpatti kathā vītarāgatīrtha rāṣṭra pravarttano nāma caturtho'dhyāyaḥ samāptaḥ|