Tathāgatācintyanirdeśaparivartaḥ
Technical Details
tathāgatācintyanirdeśaparivartaḥ ||
tasmāttarhi kumāra yo bodhisattvo mahāsattvaḥ ākāṅkṣet kimityahaṃ catasraḥ pratisaṃvidaḥ sākṣātkuryāmiti | katamāścatasraḥ ? yaduta arthapratisaṃvidaṃ dharmapratisaṃvidaṃ niruktipratisaṃvidaṃ pratibhānapratisaṃvidam | imāścatasraḥ pratisaṃvidaḥ sākṣātkuryāmiti, tena kumāra bodhisattvena mahāsattvena ayaṃ samādhirudgrahītavyaḥ partavāptavyo dhārayitavyo vācayitavyaḥ pravartayitavyaḥ uddeṣṭavyaḥ svādhyātavyo bhāvayitavyaḥ, parebhyaśca vistareṇa saṃprakāśayitavyaḥ | bhāvanāyogamanuyuktena ca bhavitavyam | tatra kumāra katamā dharmapratisaṃvidaḥ ? imāḥ kumāra bodhisattvo dharmapratisaṃvida evaṃ pratisaṃśikṣate -yāvanto vā rūpavyāhārāstāvantastathāgatasya varṇavyāhārāḥ | evaṃ vedanāsaṃjñāsaṃskārāḥ | yāvantaḥ kumāra vijñānavyāhārāstāvantastathāgatasya varṇavyāhārāḥ | iti hi kumāra aprameyā acintyā asaṃkhyeyāḥ atulyāmāpyāparimāṇāstathāgatasya rūpavarṇavyāhārāḥ | iti hi kumāra aparyantā anantā rūpavyāhārāḥ | evamacintyāstathāgatasya varṇavyāhārāḥ | evaṃ vedanāsaṃjñāsaṃskārāḥ | iti hi anantā aparyantā acintyā vijñānavyāhārāḥ | evamacintyāstathāgatasya varṇavyāhārāḥ ||
iti hi kumāra aprameyā asaṃkhyeyāḥ saṃskṛte doṣāḥ | aprameyā asaṃkhyeyā nirvāṇe anuśaṃsāḥ | asaṃkhyeyāstathāgatasya varṇāḥ | iti hi kumāra yāvanti nirvāṇanāmāni tāvantastathāgatasya varṇāḥ | iti hi kumāra asaṃkhyeyāni nirvāṇanāmāni | asaṃkhyeyāstathāgatasya varṇāḥ ||
catvāra ime kumāra tathāgatasya varṇavyāhārā acintyā acintyavyāhārāḥ | katame catvāraḥ ? yaduta acintyaḥ saṃskāravyāhāraḥ | acintyaḥ svaravyāhāraḥ | acintyaḥ saṃkleśavyāhāra | acintyo vyavadānavyāhāraḥ | ime kumāra catvārastathāgatasya varṇavyāhārā acintyā acintyavyāhārāḥ | catvāra ime kumāra tathāgatasya varṇavyāhārā acintyā acintyanirdeśāḥ | te na sukaraṃ paryantaniṣṭhāsthānena nirdeṣṭum | katame catvāraḥ ? eṣa eva catuṣkaḥ | evaṃ vistareṇa nirdeṣṭavyam | yaduta catvāro bodhisattvānāṃ nayāḥ | catasro yuktayaḥ | catvāro dvārāḥ | catvāra nirdeśāḥ | catvāro ghoṣāḥ | catvāro vacanapathāḥ | catvāro vyāhārāḥ | catvāri saṃghābhāṣyāṇi | catasro nāmanidhyaptayaḥ | catasro manujanidhyaptayaḥ | catvāri prativacanāni | catvāri dvārāṇi | catvāryakṣarāṇi | catvāro'vatārāḥ | catvāraḥ padāḥ | catvāri nirhārapadāni | catvāraḥ sūtrāntapadāḥ | catvāraścaryāpathāḥ | catvāro'cintyapathāḥ | catvāraḥ tulyapathāḥ | catvāro'nantapathāḥ | catvāro'paryantapathāḥ | catvāro'saṃkhyeyapathāḥ | catvāro'prameyapathāḥ | catvāro'parimāṇa pathāḥ | catvāri jñānāni | catvāro jñānasaṃcayāḥ | catvāri jñānagotrāṇi | catvāri pratibhānāni | catvāraḥ pratibhānasaṃcayāḥ | catvāri pratibhānagotrāṇi | catvāraḥ sūtrāntasaṃcayāḥ | catvāri pratibhānakaraṇāni | catvāraḥ sūtrāntanirhārāḥ | catvāri bāhuśrutyagotrāṇi | catvāri buddhadhanāni | catasro bodhisattvaśikṣāḥ | catvāro bodhisattvagocarāḥ | catvāri bodhisattvakarmāṇi | catvāri bodhisattvapratibhānāni | catasro mārgabhāvanāḥ | catvāri kleśaprahāṇāni | catvāryapāyajahanāni | catvāryajñānavidhamanāni | catvāryavidyāprahāṇāni | catvāri duḥkhopaśamanāni | catvāri daurmanasyaprahāṇāni | catvāryupāyasaṃjananāni | catvāri dṛṣṭiprahāṇāni | catvāryupapannaparijñānāni | catvāryātmadṛṣṭiprahāṇāni | catvāri sattvadṛṣṭiprahāṇāni | catvāri jīvadṛṣṭiprahāṇāni | catvāri pudgaladṛṣṭiprahāṇāni | catvāri bhavadṛṣṭiprahāṇāni | catvāri vastuprahāṇāni | catvāryupalambhadṛṣṭiprahāṇāni | te na sukaraṃ paryantasthānena nirdeṣṭam ||
catasro dhāraṇyaḥ | katamāścatasraḥ ? yaduta anantaḥ sarvasaṃskāraparibhāṣāvyāhāraḥ | tatra yajjñānamiyaṃ prathamā dhāraṇī | anantaḥ svaraparibhāṣāvyāhāraḥ | tatra yajjñānamiyaṃ dvitīyā dhāraṇī | anantaḥ saṃkleśaparibhāṣāvyāhāraḥ | tatra yajjñānamiyaṃ tṛtīyā dhāraṇī | ananto vyavadānaguṇānuśaṃsāvyāhāraḥ | tatra yajjñānamiyaṃ caturthī dhāraṇī | imāścatasro dhāraṇyaḥ | iti hi yā kumāra dhāraṇī tajjñānam, sa dharmaḥ | iti hi dharmajñānena dharmapratisaṃvit ||
dharmajñāne yo'rthaḥ, iyamucyate arthapratisaṃvit | dharmajñāne yacchandaḥ, iyamucyate niruktipratisaṃvit | dharmajñāne yā vyavahāradeśanā ācakṣaṇā prajñapanā prakāśanā prasthāpanā vicaraṇā vibhajanā uttānīkaraṇatā asaktavacanatā anelāmūkavacanatā anavalīnavacanatā, iyamucyate pratibhānapratisaṃvit ||
atha khalu bhagavāṃstasyāṃ velāyāmimā gāthā abhāṣata-
yāttakaṃ jñānu buddhasya rūpaprajñapti tāttikā |
yāvatī rūpaprajñapti rūpavyāhāra tāttakā || 1 ||
yāvanto rūpavyāhārāḥ śīlanāmāni tāttakāḥ |
yāvanti śīlanāmāni buddhanāmāni tāttakāḥ || 2 ||
yāttakā buddhanāmāni sattvanāmāni tāttakāḥ |
ettakānyekasattvasya ahaṃ nāmāni jānami || 3 ||
anantā nāmavyāhārā ye me pūrvaṃ prakāśitāḥ |
śīlanāmā buddhanāmā sattvanāmā ca te samāḥ || 4 ||
yāttakāḥ saṃskṛte doṣā nirvāṇe tāttakā guṇāḥ |
buddhasya tāttakā varṇā aupamyā me prakāśitāḥ || 5 ||
yāttakāḥ sarvasattvānāṃ cittotpādā nidarśitāḥ |
tāttakā lokanāthasya ekaromāta raśmayaḥ || 6 ||
nāmāśca adhimuktiśca sarvasattvāna yāttikāḥ |
tato bhūyo narendrasya svarāṅgavarṇa bhāṣitāḥ || 7 ||
ye nāmāḥ sarvasattvānāmekasattvasya darśitāḥ |
ekasattvasya te nāmāḥ sarvasattvāna darśitāḥ || 8 ||
pratisaṃvidānāmottāra ayaṃ buddhena deśitaḥ |
anantanāmanirdeśā bodhisattvāna kāraṇāt || 9 ||
ya icchet kathaṃ bhāṣeyyā sūtrakoṭīranantikāḥ |
idaṃ sūtraṃ pravartitvā anolīnaḥ prakāśayet || 10 ||
asaktaḥ pariṣanmadhye sūtrakoṭīḥ prabhāṣate |
yathākāśamaparyantamevaṃ dharmaṃ sa bhāṣate || 11 ||
emeva bodhisattvānāṃ śuddhasattvāna tāyinām |
idaṃ sūtraṃ samudgṛhya bhavanti jñānasaṃpadaḥ || 12 ||
yathā yathā prakāśenti śraddadhanto imaṃ nayam |
tathāsya vardhate jñānaṃ himavanteva pādapāḥ || 13 ||
iti śrīsamādhirāje tathāgatācintyanirdeśaparivartastrayoviṃśatitamaḥ ||