12. siṃhaladvīpa rākṣasī paribodhanoddhāraṇa prakaraṇam
Technical Details
12. siṃhaladvīpa rākṣasī paribodhanoddhāraṇa prakaraṇam
atha gaganagaṃjo'sau bodhisattvo jinātmajaḥ|
viśvabhuvaṃ munīndraṃ taṃ punarnatvaivamabravīt||
adyāpi sa mahāsattvo nāyāti bhagavanniha|
kadeha samupāgacchet kutra gacchati sāmpratam||
140
iti tenābhisaṃpṛṣṭe viśvabhūḥ sa sudhākhiraḥ|
gaganagaṃjamālokya tamevaṃ punarādiśat||
tataḥ saṃprasthito'sau ca lokeśvaḥ prabhāsayan|
sihaṃladvīpa ālokya ca lokeśvara rākṣasīrabhigacchati||
divyātisundaraṃ kāmarupaṃ dhṛtvā sa bhāsayan|
tatrābhisarate cittaṃ rākṣasīnāṃ pramodayan||
tamāyātaṃ samupālokya prauḍhakāmātisundaram|
sarvāsāṃ rākṣasīnāṃ tatkāmarāgaṃ samutthitam||
tadā tāḥ pramadāḥ sarvā rākṣasya madanākulāḥ|
navayauvanakantāṃgā ratirupātisundarāḥ||
bhūtvā taṃ samupālokya purataṃ samupāśritāḥ|
tatpādāmburuhe natvā buvatyevaṃ samādaram||
svāgataṃ te bhavān hi kaccit sarvatra kauśalam|
saṃpaśyan tarpayāsmākamanugṛhītumarhasi||
asmākaṃ yauvanīnāṃ yatsvāmī bhartā patiḥ prabhuḥ|
kasyā api hi naiko'pi vidyate hi kadācana||
tadāsmākaṃ bhavān svāmī bhartā patiḥ prabhuḥ suhṛt|
bhavatu nāgatiścāpi trātā dvīpaḥ parāyaṇaḥ|
śaraṇyaṃ ca sadā loke sanmārgadeśako'ci ca||
sadā te śaraṇe sthitvā samādiṣṭaṃ tathā tvayā|
tathā sarvā vayaṃ dhṛtvā saṃcariṣyāmahe mudā||
santyatra vividhā bhogyā divyāmṛtarasottamāḥ|
vastrāṇi vividhānyevaṃ vividhabhūṣaṇāmyapi||
ramaṇīyāstaḍāgāśca krīḍodyānavanāni ca|
prāsādā ramaṇīyāśca dīrghikāśca manoramāḥ||
santi dravyāṇi sarvāṇi ratnāni vividhānyapi|
sarvopakaraṇavastūni supathyānyauṣadhānyapi||
etānīmāni sarvāṇi tvadadhīnāni sarvadā|
tadbhavān samupālokya svecchayā dātumarhati||
141
yathākāmaṃ sukhaṃ bhuktvā sahāsmābhiḥ sadā raman|
svecchayā saṃcaraṃstiṣṭhan vasatvihaiva sarvadā||
bhavadvaśe samāśritya sarvā vayaṃ samāsarāt|
pūrayitvāpyabhiprāyaṃ cariṣyāmo yathāsukham||
tadasmākaṃ bhavān svāmī bhūtvātraiva sadā raman|
sthātumarhasi rājeva pālayannaḥ suduḥkhitāḥ||
bhavato bhajanaṃ kṛtvā kariṣyāmaḥ samīhitam|
tattiṣṭhatu sadehaiva mānyatra vrajatu kvacit||
evaṃ tābhiḥ samākhyātaṃ niśamya sa jagatprabhuḥ|
sarvāstāḥ pramadāḥ paśyan bravītyevaṃ puraḥ punaḥ||
yathā mayopadiṣṭaṃ hi yuṣmābhiḥ kriyate yadi|
tathā yuṣmadvaśe sthitvā cariṣyāmīha sarvadā||
yathākāmaṃ sukhaṃ bhuktvā yuṣmābhiḥ saha sarvadā|
raman sarvamabhiprāyaṃ pūrayiṣyāmi vo dhruvam||
iti tena samādiṣṭaṃ śrutvā tāḥ pramadā api|
sarvāstaṃ puruṣaṃ kāntaṃ saṃvīkṣyaivaṃ bruvanti ca||
tvadādiṣṭaṃ vayaṃ śrutvā na cariṣyāmahe katham|
avaśyaṃ te vaśe sthitvā kariṣyāmo yathoditam||
tadasmākaṃ vacaḥ śrutvā bhuktvāsmābhiḥ sukhaṃ saha|
yathākāmaṃ ramannatra saṃcaratāṃ yathecchayā||
iti tābhiḥ samākhyātaṃ niśamya sa jagatprabhuḥ|
sarvāstā rākṣasīḥ paśyan bravītyeva prabodhayan||
yadi yūyaṃ mayākhyātaṃ dhṛtvā sarvāścariṣyatha|
tacchṛṇudhvaṃ samādhāya deśitaṃ vo hitaṃ mayā||
viramya daśapāpebhyo dhṛtvā brahmavihārikam|
triratnabhajanaṃ kṛtvā caradhvaṃ poṣadhaṃ vratam||
yadyetadvratamādhāya caratha sarvadādarāt|
tadā yuṣmadvaśe sthitvā tiṣṭheyamiha saṃraman||
142
iti tena samādiṣṭaṃ śrutvā tāḥ pramadā api|
sarvāstatheti vijñapya kurvantyevaṃ ca tatpuraḥ||
svāmin yathā tvayādiṣṭaṃ tathā vayaṃ caremahi|
tadetadvidhimasmākaṃ samupādeṣṭumarhasi||
iti saṃprārthitaṃ tābhinirśamya sa jinātmajaḥ|
tāḥ sarvāstā bodhitā matvā samīkṣyaivaṃ bravīti tat||
śṛṇudhvaṃ yadi vāṃchāsmin yuṣmākaṃ satsukhe sadā|
vratarājavidhānaṃ ca upadekṣyāmi vistaram||
ādau puṇyasukhotsāhaṃ dhṛtvā śuddhāśayā mudā|
tīrthe snātvā viśuddhāṃgā prāvṛtya śuddhacīvaraiḥ||
abhyarcya sadguruṃ natvā triratnaśaraṇaṃ gatāḥ|
śrīmallokeśvaraṃ dhyātvā samabhyarcya yathāvidhim||
tataścārghādikaṃ datvā saṃstutvā stutijalpanaḥ|
aṣṭāṃgaiḥ sādaraṃ natvā kṛtvā vāpi pradakṣiṇān||
sadhātudravyaratnādidakṣiṇān śraddhayādarāt|
upaḍhokya samālokya kṛtājaliputā mudā||
pāpānāṃ deśanāṃ kṛtvā dhṛtvā puṇyānumodanām|
saṃbodhiopraṇidhiṃ dhṛtvā prārthageta jagacchubhe||
evaṃ kṛtvā vrataṃ nityamahnāyāme tṛtīyake|
bhogyaṃ nirāmiṣaṃ bhuktvā kuruta vratapālanām||
evaṃ nityaṃ samādhāya kṛtvā vratamidaṃ sadā|
triratnaśaraṇaṃ kṛtvā saṃcaradhvaṃ jagaddhitaṃ||
etatpuṇyānubhāvena pariśuddhatrimaṇḍalāḥ|
sadā sadgatisaṃjātāḥ saddharmaśrīguṇāśayāḥ||
satsukhāni sadā bhuktvā niḥkleśā vijitendriyāḥ|
sarvatra bhadratāṃ kṛtvā gamiṣyatha sukhāvatīm||
tatrāmitābhanāthasya pītpā dharmāmṛtaṃ sadā|
trividhāṃ bodhimāsādya saṃbuddhapadamāpsyatha||
143
evaṃ matvā mahatpuṇyaṃ poṣadhavratasaṃbhavam|
yadīcchatha sadā bhadraṃ taccaradhvaṃ sadā vratam||
ityevaṃ tatsamādiṣṭaṃ śrutvā tāḥ pramadā api|
rākṣasyo muditāḥ sarvā dhartumicchanti tad vratam||
tatastāḥ pramadāḥ sarvā rākṣasyo'pi prabodhitāḥ|
yathāvidhi samādhāya caranti poṣadhaṃ vratam||
etatpuṇyānubhāvena sarvāstā vimalāśayāḥ|
vimuktakāmasaṃrāgā bhavanti brahmacārikāḥ||
tadā tāsāṃ ca sarvāsāṃ rākṣasīnāṃ manāṃsyapi|
kleśaduḥkhairna bādhyante'pahāribhiḥ kadāpi ca||
tāsāmāghācittaṃ ca naivābhijāyate kvacit|
daśākuśalasaṃrāgaṃ kasyāścāpi na jāyate||
sarvā śraddhānusāriṇyaḥ saddharmaguṇasādhane|
tathā dharmānusāriṇyo bhavanti prāptasaṃvarāḥ||
catuḥsatyāgamapraptāḥ prāptamārgacatuṣṭayāḥ |
kāścicca śrotāapatifalaprāptāḥ prabodhitāḥ||
tathānyāḥ sakṛdāgāmifalaprāptāḥ kāścit saddharmasādhane||
kāścidarhatvasaṃprāptāḥ pariśuddhatrimaṇḍalāḥ|
pratyekāṃ bodhimanyāśca kāścitsaṃbodhilālasāḥ||
evaṃ tadupadeśamāsādya sarvāstāḥ pramadā api|
saddharmābhitā bhadrā bhavanti bodhimānasāḥ||
evaṃ tasya jagadbhartuḥ prasādāstāḥ pramoditāḥ|
śikṣāsaṃvaramāsādya pracaranti jagaddhite||
tatastā nanditāḥ sarvāḥ śāstāraṃ tamupasthitāḥ|
kṛtājalipuṭā natvā prārthayantyevamādarāt||
yadbhavān svayamālokya sarvānasmān durāratān|
kṛtyā bodhayan dharme niyojayati sadguro||
144
tadasmākaṃ bhavāṃcchastā suhṛnmitraṃ ca sadguruḥ|
saddharmaṃ samupādiśya sadeha sthātumarhati||
vayaṃ sarvā bhavacchikṣāstadbhavaccharaṇe sthitāḥ|
bhavatā yadyathādiṣṭaṃ tatkariṣyāmahe tathā||
na purā rākṣasīvṛttiṃ kariṣyāmaḥ kadācana|
śikṣāsaṃvaramādhāya cariṣyāmo vrataṃ sadā||
jambūdvīpe yathā martyā viramya daśapāpataḥ|
saṃvṛtisukhabhuṃjānā jīvanti sadguṇāratāḥ||
tathā vayaṃ viramyātra daśakulamārgataḥ|
sadvṛtisukhabhuṃjānā jīvema sadguṇāratāḥ||
sadaitad vratamādhāya triratnabhajanāratāḥ|
sarvaṃ sattvahitaṃ kṛtvā saṃcariṣyāmahe śubhe||
tadasmān kṛpayā paśyannevaṃ cānugrahaṃ sadā|
kṛtvā saddharmamādiśya viharatviha mānyataḥ||
iti saṃprārthitaṃ tābhiḥ sarvābhiḥ sa jinātmajaḥ|
lokeśvaraḥ samākarṇya tā vīkṣya vadate punaḥ||
nāhaṃ sadeha tiṣṭheyaṃ sarvatrāpi suduḥkhinaḥ|
prāṇinaḥ svayamālokya samuddhartuṃ caremahi||
tadetatsaṃvaraṃ dhṛtvā yūyamevaṃ samāhitāḥ|
triratnabhajanaṃ kṛtvā saukhyaṃ bhuktvābhitiṣṭhata||
kāle kāle'hamāgatya yuṣmākaṃ hitasādhane|
deśayiṣyāmi saddharmasaṃbuddhapadasādhānam||
evaṃ saṃbodhayan sarvā rākṣasīstāḥ sa rākṣasaḥ|
lokeśvaro mahāsattvaḥ saṃprasthitastato drutam||
tato'ntarhita ākāśe gatvenduriva bhāsayan|
prahlādayan jagallokaṃ carate satvahitotsukaḥ||
taṃ khe gataṃ prabhāsvantaṃ dṛṣṭvā tāḥ sakalā api|
rākṣasyo vismayotpannāstiṣṭhanti pratinanditāḥ||
145
tataḥ prabhṛtī tāḥ sarvā rākṣasyo'pi samāhitāḥ|
tacchikṣāsaṃvaraṃ dhṛtvā saṃcarante sadā śubhe||
evaṃ sa trijagannātho rākṣasīrapi bodhayan|
bodhimārge niyujyāpi cārayati sadā śubhe||
evaṃ tasya jagadbhartuḥ puṇyaskandhaṃ mahattaram|
aprameyasaṃkhyemityākhyātaṃ munīśvaraiḥ||
tattasya trijagadgartuḥ śaraṇaṃ samupāśritāḥ|
dhyātvāpyuccārya nāmāpi smṛtvāpi bhajatādbhavam||
ye tasya trijagadbhartuḥ śraddhayā śaraṇe sthitāḥ|
dhyātvāpyuccārya nāmāpi smṛtvā bhajanti sarvadā||
te sadā sadgatiṃ yāntiṃ na kadācana|
bhadraśrīguṇasaṃpattisamāpannā bhavantyapi||
sadā sattvahitādhāne saddharmasādhanāratāḥ|
triratnabhajanaṃ kṛtvā saṃprayāyuḥ sukhāvatīm||
tatrāmitābhanāthasya pītvā dharmāmṛtaṃ sadā|
arhanto bodhimāsādya saṃbuddhapadamāpnuyuḥ||
ityādiṣṭaṃ munīndreṇa viśvabhuvā niśamya te|
sarve sabhāśritā lokāḥ prābhyanandan prabodhitāḥ||
||itisiṃhaladvīparākṣasīparibodhanoddharaṇa prakaraṇam ||