18 śāriputrapravrajyāvadānam
Technical Details
18. śāriputrapravrajyāvadānam |
nedaṃ bandhunoṃ suhṛt sodaro vā
nedaṃ mātā na pitā vā karoti |
yatsaṃsārāmbhodhesetuṃ vidhatte
jñānācāryaḥ ko'pi kalyāṇahetuḥ || 1 ||
kalandakanivāsākhye ramye veṇuvanāśrame |
bhagavān viharan buddhaḥ pure rājagṛhe purā ||2 ||
kilitaṃ copayiṣyaṃ ca dvau parivrājakau purā |
prapannau bhikṣubhāvena cakāra śamasaṃvṛtau || 3 ||
tataśca śāriputrasya bhikṣoḥ saṃdeśanāṃ vyaghāt |
yayā sākṣātkṛtārhattvo so'bhūnmokṣagatikṣamaḥ || 4 ||
tasya tadadbhutaṃ dṛṣṭvā dhanārhaṃ sarvabhikṣubhiḥ |
papracchuḥ pūrvavṛttāntaṃ sa ca tebhyo vyabhāṣata ||5 ||
brāhmaṇasyāgnimitrasya bhāryā guṇavarābhavat |
śūrpiketi kṛtaṃ pitrā krīḍānāma ca bibhratī || 6 ||
bhrātā prathamaśīlākhyaḥ tasya śūrpasamābhidhaḥ |
pratyekabuddhatāṃ yātaḥ kadācid gṛhamāyayau || 7 ||
sa tayā bharturādeśād gṛhībhaktyādhivāsitaḥ |
praṇatipraṇayācāraistoṣitaḥ paricaryayā || 8 ||
kadāciccīvare tasya kurvāṇasya vipātraṇam (?) |
sūcīkarmavahād dṛṣṭvā praṇidhānaṃ samādadhe ||9 ||
yatheyaṃ kartarīṃ tīkṣṇā yathā gambhīragāmiṇī |
sūcī tathāparā prajñā mama syāditi sādarā || 10 ||
pratyekabuddhavinayāt praṇidhānena tena ca |
gatāsmin janmani saiva saprajñaśāriputratām || 11||
sa eṣa śāriputro'dya bhikṣuṣtīkṣṇatarāgradhīḥ |
kalyāṇapātratām yātaḥ kalpavallī hi sanmateḥ || 12 ||
vākyaṃ bhagavataḥ śrutvā papracchurbhikṣavaḥ punah |
kasmānnāṭyakule jātaḥ śāriputro narādhame ||13 ||
tatastān bhagavānūce pūrvasminneṣa janmani |
abhūnmahāmatirnāma rājaputraḥ satāṃ mataḥ || 14 ||
śrīmato'pi matistasya pravrajyāyāmajāyata |
paripākaprasannānāṃ kāluṣyāya na saṃpadaḥ || 15 ||
pravrajyā rājaputrāṇāṃ yūnāṃ naiva kulocitā |
ityuktvā janakaḥ prītyā taṃ yatnena nyavārayat ||16||
kadācit kuñjarārūḍhaḥ sa vrajan janavartmani |
dṛṣṭvā daridraṃ sthaviraṃ kāruṇyādidamabravīt ||17 ||
adhanyā dhanīno loke bandhubandhanayantritāḥ |
pravrajyāṃ nāpnuvantyeva tvaṃ tu kena nivāritaḥ ||18 ||
sa nyavedayanme daridrasya na pātraṃ na ca cīvaram |
dhanopakaraṇānyeva śamopakaraṇānyapi ||19 ||
rājasūnuriti śrutvā gatvā munitapovanam |
pravrajyāṃ kārayitvāsya pradadau pātracīvaram || 20 ||
so'cireṇaiva kāḻena yātaḥ pratyekabuddhatām |
rājaputraṃ samabhyetya divyāmṛddhimadarśayat ||21 ||
tasya prabhāvamālokya sa pradadhyau nṛpātmajaḥ |
aho mahodayatvānme pravrajyā durlabhābhavat || 22 ||
dāridyrādavivekācc nīcānāmapi durlabhā |
jāyeyamadhame kule tasmadasmi vivekavān ||23||
sa eva śāriputro'yaṃ jñātastatpraṇidhānataḥ |
pravrajito bhagavatā kāśyapenānyajanmani ||24||
tenāyaṃ niyamapraṇayavinayī samyakprasādodayā-
dādiṣṭaḥ kuśalāya satyanidhinā prajñāvatāmagraṇīḥ |
kāle śākyamunerbhaviṣyati mataḥ śiṣyatvayogādvaraṃ
maudgalyāyana eṣa cātra kathitaḥ saṃvinmayānāṃ vadaḥ ||25||
anyajanmani daridraḥ kārmikaḥ kenacidapi dayayā maharṣiṇā |
dattapātracīvaro'bhavaddarśitarddhirāsīdatulaprabhāvavān ||26||
iti kṣemendraviracitāṃ bodhisattvāvadānakalpalatāyāṃ
śāriputraprajajyāvadānam nāmāṣṭādaśaḥ pallavaḥ ||